نقش مدیریت محلی در توانمندسازی زنان روستایی(مطالعه موردی: دهستان استرآباد جنوبی شهرستان گرگان)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 5، دوره 10، شماره 30، خرداد 1394، صفحه 47-56   

نویسندگان

علی اکبر نجفی کانی^{* 1}؛ زینب وصال²

¹استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

مدیریت محلی مفهومی نسبتاً جدیدی است که از ارکان اصلی حل مسائل و ­مشکلات ­روستایی به شمار می­آید و کاربرد آن در حوزه­ ی مسائل روستایی روز به روز در حال افزایش می­باشد. امروزه یکی از راهبردهای مؤثر در توسعه همه­ جانبه و پایدار نواحی روستایی، نقش مدیران محلی درجریان ­توسعه روستایی است، به ­طوریکه با سیاست­گذاری و اجرای صحیح مدیریت و برنامه­ های توسعه روستایی در قالب هدایت آن­ها برای استفاده از توانمندی­ها، قابلیت­ها و مشارکت مردمان محلی راه رسیدن به توسعه پایدار روستایی را هموار می ­گردد. با توجه با اینکه زنان روستایی نقش کلیدی در امور مختلف بویژه تولیدات کشاورزی، صنایع روستایی و... دارند، در جریان توسعه روستایی حائز اهمیت هستند، و توانمندسازی آنان در­کانون مفاهیم جدید توسعه و تقویت راهبردهای فقر­زدایی در مناطق روستایی شناخته شده است. در این راستا، مقاله حاضر سعی دارد به بررسی نقش مدیران محلی (شورای اسلامی و دهیار) در توانمند­سازی زنان روستایی در­ دهستان استرآباد جنوبی واقع در شهرستان گرگان بپردازد. روش پژوهش حاضر بصورت توصیفی- تحلیلی است و تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران 200 نفر بدست آمده است. سپس بعد از طراحی پرسش­نامه ایی زنان روستایی دهستان استرآباد جنوبی بصورت تصادفی ساده/سیستمایتک مورد سنجش و آزمون قرار گرفتند. برای سنجش ­داده­ها از آزمون­های تحلیل­ همبستگی (اسپیرمن، کندال، کرامر) و مک­نمار در محیط نرم­افزار SPSS استفاده شده است و یافته ­های تحقیق ­حاکی از آن است که مدیران محلی با عملکردهای خود تأثیر ­قابل توجهی در زمینه­ های مختلف اعم از ایجاد فرصت­های شغلی مناسب، افزایش درآمد، تقویت تعاونی­ها و تشکل­ های زنان و ­همچنین توجه به مهارت­های زنان ­روستایی در دهستان استرآباد جنوبی داشته­ اند. 
 

کلیدواژه‌ها

مدیریت محلی؛ توانمندسازی؛ زنان روستایی؛ دهستان استرآباد جنوبی

مراجع

1. ارسی، ساعی و ولی­پور، ایرج، 1389، شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان جهت مشارکت درتوسعه اجتماعی (مطالعه­ی موردی: استان لرستان)، فصلنامه علوم رفتاری،  شماره 69، صص 107 -67.

2. انوری، سمیرا، 1391، توانمندسازی زنان روستایی در مدیریت ضایعات کشاورزی، خانگی و تولید ورمی کمپوست، ماهنامه برزگر، سال سی و دوم، شماره 1070،  صص 35-32.

3. ایمانی جاجرمی، حسین و کریمی، علیرضا، 1388، چالش­های اجتماعی شوراهای روستایی در مدیریت محلی، مجله توسعه روستایی، دوره اول، شماره1، صص 114-89.

 

4. حسنوند، احسان و حسنوند، اسماعیل،1390، تجربه دهیاری­ها، موانع توفیق و کارکردهای آن­ها (مطالعه موردی: دهیاری­های شهرستان سلسه در استان لرستان)، فصلنامه روستا و توسعه، سال14، شماره 2، صص 164-139.

5. دادور خانی، فضیله­ و چوبچیان، شهلا، 1391، مناسبات جنسیتی در فضاهای روستایی و تأثیر آن یر مشارکت زنان (مطالعه موردی: مقایسه­ای دهستان مریدان شهرستان لنگرود و دهستان هولی شهرستان پاوه)، پژوهش­های روستایی، سال سوم، شماره سوم، صص 162-138.

6. رضوانی، محمد رضا، 1390، مقدمه­ای بر برنامه­ریزی روستایی در ایران، چاپ چهارم، انتشارات سمت.

7. شاطریان، محسن و گنجی­پور، محمود، 1389، تأثیرات سرمایه گذاری­های عمرانی در توانمندسازی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای بخش ابوزید آباد شهرستان کاشان)، فصلنامه پژوهش­های روستایی، دوره1، شماره3، صص 152-131. 

8. شادی طلب، ژاله، 1381، توسعه چالش­های زنان ایران، نشر قطره، تهران.

9. غفاری، غلامرضا،1380، بررسی موانع اجتماعی فرهنگی مؤثر بر مشارکت اجتماعی- اقتصادی سازمان یافته (در قالبNGOها) در جامعه روستایی ایران (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان کاشان)، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.

10. فرخی، طاهره، 1376، نقش زنان در توسعه پایدار، تواناسازی زنان، ماهنامه تعاون، دوره جدید، شماره ۷۴، صص 79-76.

11. کتابی، محمد، یزد خاستی، حجت و فرخی راستیابی، زهرا، 1382، توانمندسازی زنان برای مشارکت در توسعه، پژوهش­های زنان، سال3، شماره7، صص 30-5.

12. کلانتری، خلیل، شعبانعلی قمی، حسین و سروش­مهر، هما، 1389، بررسی عوامل تسهیل کننده و بازدارنده توانمند سازی­ اقتصادی زنان روستایی (مطالعه موردی: شهرستان همدان)، مجله توسعه روستایی، دوره اول، شماره2، صص 124-107.

13. گلیج، زهرا، 1384، کارآفرینی روستایی و توسعه پایدار، ماهنامه سروش بانوان، شماره 3، صص13- 12.  

14. لانگه ، سارا، ۱۳۷۲، معیارهایی برای تواناسازی زنان، نقش زنان در توسعه، انتشارت روشنگران، تهران.

15. ملکان، کریمی، 1391، بررسی مدیریت روستایی در ایران با تأکید بر نقش شورا و دهیاری، مجله پژوهشی، آموزشی و ترویجی دهیاری­ها، شماره 35،  صص 11-7. 

16. مهندسین مشاور DHV از هلند، 1375، رهنمودهایی بر برنامه­ریزی مراکز روستایی، انتشارات جهاد سازندگی.

17. هاشمی، سعید، مطیعی لنگرودی، سید حسن، قدیری معصوم،  مجتبی، رضوانی، محمد رضا و مقیمی، سید محمد، 1390، تبیین نقش دهیاری­ها و شورای اسلامی در توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: بهاباد استان یزد)، پژوهش­های روستایی، سال دوم، شماره یکم، صص 114-93.

18. نسرین حسینی و رهنورد، فرج­اله، 1387، عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان، پژوهش­های زنان، دوره6، شماره1، صص 118-105.

19. Bowen, D.E. and Lawler, E.E., 1992, The Empowerment of Service Workers: What, Why, How and When?, Sloan Management Review, Vol. 31 spring, pp.31-9. 

20. WCED., 1987, our common Future – Report of the World Commission on Policy in Europe , IEEP,p50.

21. Labour Organization, First Published.

22. Najafi Kani,A., 2014, Investigating sustainable development obstacles in front of mountainous village settlements (Case study: Mountainous Villages, Bandpey District, Babol Township) ,irjabs.497-503.

23. Yildiz, E., 2007, a critical approach to women's entrepreneurship in TurkeY, International.