ارزیابی لاین های جدید برنج بر اساس صفات کمی و کیفی

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 13، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 30، اردیبهشت 1392، صفحه 11-19   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علیرضا ترنگ¹؛ مرتضی نصیری²؛ سعید بخشی‎پور³

¹عضو هیأت علمی بخش تحقیقات ژنومیکس مدیریت پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شمال کشور (رشت)، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران

²عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات برنج- معاونت مازندران (آمل)

³کارشناس ارشد بخش تحقیقات ژنومیکس مدیریت پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شمال کشور (رشت)، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران

چکیده

     در این تحقیق عملکرد 34 لاین انتخابی به همراه دو رقم بینام و هاشمی به عنوان شاهد در استان گیلان و عملکرد 24 لاین انتخابی به همراه ارقام ندا و فجر به عنوان شاهد در استان مازندران به صورت طرح لاتیس در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال 1387 مورد مقایسه قرار گرفت.[M1]  در طول دوره رشد، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد خوشه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدن کامل، طول خوشه، میزان آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن، درصد ثبات و قوام ژل لاین­ها اندازه‌گیری شدند. بر اساس نتایج آزمایش و با در نظر گرفتن خصوصیات مهم کمی و کیفی، تعداد هشت لاین برای استان گیلان و تعداد هفت لاین برای استان مازندران انتخاب شدند تا در آزمایشات سازگاری مورد ارزیابی قرار گیرند. ارقام انتخابی دارای عملکرد 71/7-58/5 تن در هکتار، ارتفاع بوته مناسب 137-108 سانتی‌متر، میزان آمیلوز متوسط 5/22-1/21 میلی‎گرم در کیلوگرم، درجه حرارت ژلاتینی شدن 9/5-4 درجه سلسیوس، میزان تبدیل 3/72-4/62 و مقاومت به بیماری بلاست با نمره 2-1 بودند و به عنوان لاین­های امید‌بخش انتخاب و معرفی شدند.



 

کلیدواژه‌ها

برنج؛ کیفیت؛ عملکرد؛ صفات کمی؛ صفات کیفی

مراجع

Abouzari Gazafrodi A, Rabiei B, Honarnezhad R, Pourmoradi S (2007) Investigation of selection indices in rice (Oryza sativa L.). Iranian Journal of Agricultural Sciences 38: 93-103. [In Persian with English Abstract].

Akita S (1989) Progress in Irrigated Rice Research. 3^rd Ed. International Rice Research Institute, Los Banos, Philippines. 

Alahgholipour M (1998) Study of correlation for agronomy of important rice with path analysis. M.Sc. Thesis. Tehran University. [In Persian with English Abstract].

Ashraghi A (1997) International network for genetic evaluation of rice. Rice Research Institute, Amol, Iran Publication.17 pp. [In Persian with English Abstract].

Cagampang GB, Perez CM, Julliano BO (1973) A gel consistency test for eating quality of rice. Journal of Science, Food and Agriculture 24: 1589-1594.

Greenfield SM, Fisher KS, Dowling NG (1998). Sustainability of rice in the global food system. First Ed. Los Banos, Phillippines.

Hiraka K, Takabe M, Yon Y (1992) Physiological characteristics of high yielding rice varieties. Japanese Journal of Soil Science and Plant Nutrition 63: 517-523.

Honarnejhad R (2002) Study of correlation between some quantitative traits and grain yield in rice (Oryza sativa L.) using path analysis. Iranian Journal of Crop Sciences 4(1): 25-35. [In Persian with English Abstract].

Hossain M (2004) Long-term prospects for the global rice economy. FAO Conference of Rice in Global Market and Sustainable Production Systems, Rome 12-13 February, 2004.

IRRI (2002). The sixth International Rice Fine grain Aromatic Observational Nursery (IIRFAON). Manila, Philippines.

Juliano BO (1971) Rice: chemistry and technology .The American Association of cereal chemists. Inc. St. Paul. Minnesota, USA. 774 pp.

Kato T, Yajima M (1995) Association among characters related to yield sink capacity in space-planted rice. Crop Science 36: 1135-1139.

Kuroda E, Ookawa T, Ishihara K (1989) Analysis on difference of dry matter production between rice cultivars with different plant height in relation to gas diffusion inside stands. Japanese Journal of Crop Science 58(3):374-382.

Kush GS (1990) Strategies for rice varietal improvement for 21^st century. Crop Science 15: 27-31.

Lafitte HR, Li ZK, Vijayakumar CHM, Gao YM, Shi Y, Xu JL, Fu BY, Yu SB, Ali AJ, Domingo J, Maghirang R, Torres R, Mackill D (2006) Improvement of rice drought tolerance through backcross breeding: Evalution of donors and selection in drought nurseries. Field Crops Research 97: 77-86.

Lanceras JC, Griengrai P, Boonrat J, Theerayut T (2004) Quantitative trait loci associated with drought tolerance at reproductive stage in rice. Plant Physiology 1: 384-399.

Little RR, Hilder GB, Dawson EH (1958) Differential effect of dilute alkali on 25 varieties of milled white rice. Cercal Chemistry 35: 111-126.

Mahabub H (2005) Does rice researches reduce poverty in Asia Rice Today 5(1): 37.

Mazhari SM, Honarnejad R, Allahgholipur M, Torghabeh LB (2004) Study of correlation between yield and some important agronomic traits using path analysis in rice. World Rice Research Conference, 5-7 Nov., Tsukuba, Ibaraki, Japan.

Mohaddesi A (2002) Study of planting data, nitrogen fertilizer and plant density on yield and yield components in rice. M.Sc. Thesis. Tehran University. 90 pp. [In Persian with English Abstract].  

Noorbakhshian J, Rezai A (1999) Study of correlation between some traits and grain yield in rice cultivars using path analysis. Iranian Journal of Crop Science 1(4): 55-65. [In Persian with English Abstract].

Rahimi M, Rabiei B (2009) Estimation of gene action and heritability of important agronomic traits in rice (Oryza sativa L.). Iranian Journal of Crop Sciences 10 (40). 362-376. [In Persian with English Abstract].

Tarang AR (2000) International rice finegrain aromatic observational nursery. rice Research Institute, Rasht, Iran Publication. 18 pp. [In Persian with English Abstract].

Yazdisamadi B, Abdemishani S (2011) Advanced plant breeding. University of Tehran Press. 408 pp. [In Persian with English Abstract].

Yoshida S and Hara T (1977) Effects of air temperature and light on grain filling of Indica and Japonica rice under controlled environmental conditions. Soil Science and Plant Nutrition 23: 93-107.

Yoshida S, Parao FT (1976) Climatic influence on yield and yield components of low land rice in the tropics. pp. 471-479. In: Climate and Rice. IRRI, Los Banos, Philippines.