ترکیب توابع عملگرای فازی و GIS در مدیریت پسماندهای شهری (مطالعه موردی: شهر لیکک شهرستان بهمیی، از استان کهگیلویه و بویر احمد)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 8، دوره 10، شماره 31، شهریور 1394، صفحه 111-119   

نویسندگان

ابوذر مرادی^{* 1}؛ علی بویری¹؛ سعید امان پور²

¹دانشجوی کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

دفن بهداشتی و مدیریت مواد زائد جامد شهری به عنوان یکی از عناصر سیستم مدیریت مواد زاید، دارای مراحل مختلف و دقیق اعم؛ از انتخاب مکان، آماده سازی آن و بهره برداری از محل است که هرکدام نیاز به مطالعه، بررسی و اعمال مدیریت صحیح دارد. هدف این پژوهش، مطالعه و بررسی عوامل و پارامترهای متعدد دخیل در بررسی فاکتورها و عوامل موثر در مکان یابی محل دفن زباله های شهر لیکک مرکز شهرستان بهمئی واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد. ماهیت این پژوهش نظری ـ کاربردی بوده که نوع مطالعه آن توصیفی و به صورت تحلیل محتوایی می باشد. در این پژوهش داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به دست آمده است. هم چنین در آماده سازی لایه های اطلاعاتی و نقشه های خروجی براساس توابع عملگرا پرداخته شده است. فاکتورهای مؤثر در مکان یابی عبارتند از: زمین شناسی، شیب منطقه، فاصله از مراکز جمعیتی، کاربری اراضی، دسترسی به راه های ارتباطی، فاصله از آب های سطحی، فاصله ازگسل و جنس خاک و... تهیه شده اند. اطلاعات عوامل فوق به شش معیار مهم زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، اقلیمی، خاک شناسی و هیدرولوژی طبقه بندی شده است. از جمله نتایج این پژوهش آن که براساس چهار تابع ارایه گردیده، نقشه های نهایی و پیشنهادی تهیه شده که این نقشه ها با دو لایه ی جهت باد سالیانه و جهت توسعه ی شهر مقایسه گردیده اند.

کلیدواژه‌ها

شهر لیکک؛ توابع عملگرای فازی؛ GIS؛ مدیریت پسماندهای شهری؛ مکانیابی

مراجع

1. احسانی، مهرزاد و صادقی، نیلوفر، 1383، کاربرد عمومی روش های سنجش از دور و سامانه های اطلاعاتی جغرافیایی در منابع آب و خاک، کارگاه آموزشی کاربرد RS و GIS. ص 7.
2. پوراحمد، احمد، حبیبی،کیومرث، محمدزهرایی، سجاد و عدلی نظری، سعید، 1386، استفاده از الگوریتم فازی و GIS برای مکانیابی تجهیزات شهری، مجله محیط­شناسی، سال33، شماره 42، ص42-41.
3. تکدستان، افشین، بابایی، علی­اکبر و طهماسبی­ثوری، سوده، 1385، بررسی معیار های مختلف در انتخاب محل دفن مهندسی – بهداشتی پسماندهای شهری انتخاب بهترین معیار دفن در کشور، چهارمین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران، آبان 1389.
4. چیت­سازان، منوچهر، دهقانی، فاطمه، راست­منش، فاطمه و میرزایی، یحیی، 1392، مکانیابی محل دفن پسماندهای جامد شهری با استفاده از فناوری اطلاعات مکانی و منطق فازی – تحلیل سلسله مراتبی Fuzzy – AHP مطالعه موردی: رامهرمز، مجله کاربرد سنجش از دور و GIS در علوم منابع طبیعی، سال چهارم، شماره 1، بهار 1392،ص40.
5. خراسانی، نعمت­اله، مهردادی، ناصر، درویش­صفت، علی­اصغر و شکرائی، علی، 1383، مطالعات زیست محیطی در جهت انتخاب محل مناسب برای دفن زباله های شهر ساری، مجله منابع طبیعی ایران، جلد 57، شماره 2،ص4.
6. خورشیددوست، علی­محمد و عادلی، زهرا، 1388، کاربرد عوامل ژئومورفیک در مکانیابی زباله های شهری مطالعه موردی شهر بناب، فصلنامه جغرافیای طبیعی، سال دوم، شماره 5، پاییز 1388.
7. زارع­صفت، مجتبی، روحی، حسن و کلانتری، نصرالله، 1389، مکان­یابی دفن زباله های شهری باغملک و ایذه با استفاده از AHP و نرم افزار ArcGIS ، چهارمین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران، آبان 1389،ص63.
8. رضایی، آرش، دهزاد، بهروز، عمرانی، قاسمعلی، هاشم­پور، یلدا و فخیم­احمدی، همایون، 1386 ، مطالعات مکانیابی و مدیریت دفع بهینه مواد زائد جامد شهر جدید هشتگرد، دهمین همایش ملی بهداشت محیط، همدان، آبان 1386، ص2.
9. سازمان برنامه و بودجه،1390-1385، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مرکز آمار ایران، نتایج  تفصیلی استان کهگیلویه و بویراحمد،ص132.

10. سلطانی، محمدجعفر،1381، مکان­یابی عرصه­های مستعد اجرای عملیات پخش سیلاب با استفاده از سامانه­های اطلاعات جغرافیایی، پایان­نامه کارشناسی­ارشد سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، استاد راهنما: دکتر علی­اصغر آل­شیخ. ص 47

11. علائی­طالقانی، محمود، سنجری، فرشید و جلیلیان، آذز، 1389، مکان­یابی بهینه محل برای دفن بهداشتی پسماند­های جامد شهری کرمانشاه به روش تجربی براساس ویژگی­های ژئومورفولوژی منطقه، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال دوم، شماره ششم، پاییز 1389، ص34-19.

12. فریدونی سروستانی، جمال، رنجبر، حجت­الله و کریمی­نسب، سعید، 1389، تلفیق داده های مکانی برای مکان یابی جهت ساخت مخازن زیرزمینی نفت خام با از روش همپوشانی شاخص(IOM) و فازی، همایش ملی ژئوماتیک، اردیبهشت 1389. ص 7

13. مرکز آمار ایران، 1390، سالنامه آماری استان کهگیلویه و بویراحمد،1390.

14. منوری، مسعود، صادقی­بنیس، محمدرضا و عیسی نظر فومنی، عاطفه، 1390، ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه محل دفن پیشنهادی زباله شهر تهران بر محیط بیولوژیکی، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره سیزدهم، شماره سه، پاییز1390،ص62.

15. نیکنامی، مرضیه و حافظی­مقدس، ناصر،1389، مکانیابی محل دفن زباله های شهری در شهر گلپایگان با استفاده از سیستم GIS، فصلنامه زمین شناسی کاربردی، سال ششم، شماره 1، 1389، ص 60.

16. یوسفی، حسین، نورالهی، یونس، سلطان­محمدی، مجید و ارجمندی، رضا، 1391، کاربرد منطق فازی و FTOPSIS جهت مکان­یابی نیروگاه­های خورشیدی با استفاده از  GIS( مطالعه موردی استان تهران)، نشریه انرژی ایران دوره 15، شماره4، اسفند 1391،ص،51.