مطالعه تاثیر تغذیه گیاه خیار با سطوح مختلف پتاسیم بر پارامترهای زیستی و جدول زندگی کنه تارتن دونقطه ای Tetranychus urticae Acari, Tetranychidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 8، دوره 6، شماره 1، خرداد 1393، صفحه 81-95   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهستا مطهری¹؛ کتایون خردمند^{* 2}؛ علی محمد روستایی²؛ علی اصغر طالبی³

¹گروه حشره شناسی و بیماری های گیاهی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت

²گروه حشره شناسی و بیماری های گیاهی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

³گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

چکیده

کنه تارتن دو­نقطه ­ای (Tetranychus urticae Koch (Acari:Tetranychidae یکی از مهم­ترین آفات خیار می ­باشد. به منظور بررسی تاثیر غلظت ­های مختلف پتاسیم بر زیست­ شناسی و جدول زندگی این کنه، گیاه خیار با سه سطح پتاسیم شامل سطح کمبود پتاسیم K₁ (پنج میلی­ اکی­والانت در لیتر K⁺)، سطح استاندارد پتاسیم K₂(هفت میلی­ اکی­والانت در لیتر K⁺) و سطح بیش­بود پتاسیم K₃ (نه میلی­ اکی­والانت در لیتر K⁺) تغذیه شد. آزمایشات در شرایط دمایی 1±25 درجه سلسیوس،  رطوبت­ نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گردید. براساس نتایج به دست آمده میانگین طول دوره رشدی پیش از بلوغ کنه­ های نر در سطوح کمبود، استاندارد و بیش­بود پتاسیم به ترتیب برابر با 66/11، 15/12و 35/11 روز و برای کنه ­های ماده به ترتیب برابر با 2/12، 78/11، 73/10 روز بود. بالاترین میانگین طول عمر کنه­ های ماده­ روی گیاهان تغذیه شده با کمترین غلظت پتاسیم مشاهده گردید که با دو سطح دیگر پتاسیم تفاوت معنی ­دار نشان داد. میانگین طول دوره تخم­ ریزی در سطوح ذکر شده به ترتیب 71/13 ، 18/8  و 72/11 روز بود. هم­چنین بیشترین میزان تخم ­ریزی کل در سطح کمبود پتاسیم ثبت گردید. درصد مرگ و میر مراحل نابالغ در سطوح مذکور به ترتیب برابر با 74/30، 65/23 و 34/20 درصد محاسبه شد. نرخ بقای ویژه سنی (l_x) در زمان ظهور افراد بالغ در سطوح کمبود، استاندارد و بیش­بود پتاسیم به ترتیب 55/0، 66/0 و 73/0 محاسبه شد. بالاترین میزان امید به زندگی (e_x) در شروع آزمایشات 31/35 روز و در غلظت 9 میلی­ اکی­والانت در لیتر K⁺ ثبت گردید. نتایج نشان داد کمبود پتاسیم در گیاه خیار سبب تولید­مثل بیشتر در کنه تارتن دونقطه­ ای می­شود. لذا مدیریت صحیح تغذیه گیاه می­ تواند یکی از موثرترین راهکارها جهت کنترل این آفت در برنامه­ های مدیریت تلفیقی آفات باشد.

کلیدواژه‌ها

کنه تارتن دو نقطه ای؛ بیولوژی؛ امید به زندگی؛ پتاسیم