ارزیابی عملکرد ذرت آجیلی در کشت مخلوط با لوبیا چشم بلبلی

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 6، دوره 7، شماره 4 (تابستان 1392) 28، شهریور 1392، صفحه 357-371   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

بهرام میرشکاری^*

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تبریز، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر کشت مخلوط ذرت آجیلی با لوبیا چشم بلبلی بر عملکرد و بیوماس علف­های هرز آزمایشی در طی سال 1392-1391 به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در ­دانشگاه آزاد اسلامی تبریز اجرا شد. عامل اول شامل تاریخ کاشت ذرت در سه سطح22 و 29 اردیبهشت ماه و 5 خرداد ماه و عامل دوم شامل درصدهای کاشت لوبیا چشم بلبلی برابر 5/12%، 25%، 5/37%، 50% و 100% تراکم توصیه شده به ترتیب معادل 5، 10، 15، 20 و 40 بوته در متر مربع به همراه یک تیمار کشت خالص ذرت آجیلی بود. بر اساس یافته ها، بلال در تیمار کشت ذرت همزمان با لوبیا نسبت به سطوح کشت 22 اردیبهشت و 5 خرداد ماه به ترتیب حدود 10 و 5/24 سانتی متر در ارتفاع پایین تر تشکیل گردید. دو تیمار کشت یک هفته دیرتر و یا یک هفته زودتر ذرت نسبت به لوبیا چشم بلبلی ذرت از شاخص سطح برگ مشابه و برابر 5/3 برخوردار بود. وزن 300 دانه ذرت از حداقل 6/33 گرم در کشت مخلوط آن با لوبیا چشم بلبلی در تراکم 50% تراکم توصیه شده تا حداکثر 5/39 و 7/39 گرم به ترتیب در کشت های مخلوط آن با لوبیا چشم بلبلی در تراکم های 5/12% و 25% تراکم توصیه شده آن تغییر کرد. وزن خشک علف های هرز در کشت مخلوط در نسبت های تراکمی 5/12 و 25%  کاهش هایی حدود 5/4 گرم در هر متر مربع را نسبت به تیمار کشت خالص ذرت و 6 گرم در هر متر مربع را نسبت به میانگین تیمارهای کشت مخلوط با لوبیا چشم بلبلی در نسبت های تراکمی 5/37 و 50%  تجربه کرد. افزایش در تراکم کاشت لوبیا چشم بلبلی در صورت حضور توام با ذرت منجر به کاهش در زمان تا وقوع گلدهی گردید. کشت مخلوط ذرت با لوبیا چشم بلبلی در نسبت های تراکمی 5/12% و 25%  توصیه شده با دارا بودن بیشترین عملکرد به عنوان بهترین تیمارها شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

درصد کاشت؛ شاخص سطح برگ؛ طول میانگره؛ کشت توام

مراجع

1-     جمشیدی، خ.، مظاهری، د.، مجنون حسینی، ن.، رحیمیان، ح. و پیغمبری، س. ع. 1387. ارزیابی عملکرد در کشت مخلوط ذرت و لوبیا چشم بلبلی. مجله زراعت و باغبانی، شماره 8، صفحات 118-110.

2-     جوانشیر، ع.، دباغ محمدی نسب، ع.،  حمیدی، آ. و قلی‌پور، م. 1390. اکولوژی کشت مخلوط (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد.

3-     سیدی ، م.، حمزه ئی، ج.، احمدوند، گ. و ابوطالبیان، م. ع. 1390. واکنش برخی شاخص های زراعی و اجزای عملکرد دانه به کشت مخلوط افزایشی نخود- جو در منطقه همدان. اولین همایش ملی مباحث نوین در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، 11-9 آبان.

4-     شریفی، ی.، آقاعلیخانی، م.، مدرس ثانوی، ع.م. و سروش‌زاده، ع. 1385. تأثیر نسبت اختلاط و تراکم بوته بر تولید علوفه در کشت مخلوط سورگوم با لوبیا چشم بلبلی. مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 37، شماره 2، صفحات370-363.

5-     طباطبایی ، ر.، دهقی، م. ا.، شاهمرادی، م. و کاویانی آهنگر، ف. 1390. بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت و مقادیر متفاوت کاربرد کود نیتروژن بر خصوصیات رشد و اجزاء عملکرد دو رقم همیشه بهار در جنوب تهران. مجله دانش زراعت، شماره 5، صفحات 118-103.

6-     میرشکاری، ب. 1391. علوم تولید گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

7-     رستمی، ل.، کوچکی، ع. و نصیری محلاتی، م. 1392. اثر تراکم‌های مختلف کشت مخلوط ذرت و لوبیا بر قابلیت جذب و کارآیی مصرف نور. نشریه بوم‌ شناسی کشاورزی، جلد 3، شماره 3، صفحات 297-290.

8-     مجنون حسینی، ن. 1387. حبوبات در ایران. انتشارات جهاد دانشگاهی.

9-     پورتقی، ن. 1382. کشت مخلوط ذرت و لوبیا. پایان ‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز.

10-     Alhaji, I. H. 2008. Yield performance of some cowpea varieties under sole and intercropping with maize at Bauchi, Nigeria. African Res. Review. 3: 278-291.

11-     Azim Khan, M., Ali, K., Hussain, Z. and Ahmad Afridi, R. 2012. Impact of maıze-legume Intercroppıng on weeds and maıze crop. Pak. J. Weed Sci. Res. 18 (1): 127-136.

12-     Banik, P., Midya, A., Sarkar, B.K. and Ghose, S.S. 2006. Wheat and chickpea intercropping systems in additive series experiment: advantages and smothering. European Journal of Agronomy. 24: 324-332.

13-     Bilalis, D., Papastylianou, P., Konstantas, A., Patsiali, S., Karkanis, A. and Efthimiadou, A. 2010. Weed-suppressive effects of maize-legume intercropping in organic farming. Int. J. Pest Manag. 56: 173-181.

14-     Carruthers, K., Prithiviraj, B., Fe, Q., Cloutier, D., Martin, R. C. and Smith, D. L. 2000. Intercropping corn with soybean, lupin and forages: yield component responses. Europ. J. Agron. 12: 103-115.

15-     Hauggaard-Nielsen, H. and Jensen, E. S. 2001. Evaluating pea and barley cultivars for complementarity in intercropping at different levels of soil N Availability. Field Crops Res. 72: 185-196.

16-     Jabran, K., Farooq, M., Hussain, M., Rehman, H. and Ali, M.A. 2010. Wild oat (Avena Fatua L.) and canary grass (Phalaris Minor Ritz.) management through allelopathy. J. Plant Prot. 50 (1): 41-44.

17-     Khanal, R.R., Asch, F. and Becker, M. 2004. Phenological responses of rice cultivars under varying thermal environments in a high altitude cropping system, Deutscher Tropentag.  2-7 Oktober, Berlin.

18-     Monem, R., Mehdi Mirtaheri, S. and Ahmadi, A. 2012. Investigation of row orientation and planting date on yield and yield components of mung bean. Annals Biologic. Res. 3 (4): 1764-1767.

19-     Natarjan, M., and R. W. Willy. 2007. Sorghum- pigeonpea intercropping and the effects of plant population density. J. Agric. Sci. 95: 51-58.

20-     Ozer, H. 2003. Sowing date and nitrogen rate effects on growth, yield and yield components of two summer rapeseed cultivars. Europ. J. Agron. 19: 453-463.

21-     Pillai Mohan Khedekar, P. K., Bharad, G. M., Karunakar, A. P. and K. J. Kubde. 1990. Water requirement of maize and cowpea forage system. Indian J. Agron. 35 (3): 327-328.

22-     Saucke, H. and Ackermann, K. 2006. Weed suppression in mixed cropped grain peas and false flax (Camelina sativa). Weed Res. 46: 453-461.

23-     Shahbazi, M. and Sarajuoghi, M. 2012. Evaluating maize yield in ıntercropping with mungbean. Annals Biologic. Res. 3 (3): 1434-1436.

24-     Sobkowicz, P. 2006. Competition between triticale (Tritico scalewit L.) and field beans (Vicia faba L.) in additive intercrops. Plant Soil Environ. 52: 42-54.

25-     Szumigalski, T. 2003. Three sisters for prairies: Intercropping with wheat, canola and peas. Agric Food Sci. 22 (3): 22-27.

26-     Verdelli, D., Acciaresi, H. A. and Leguizamon, E.S. 2012. Corn and soybeans in a strip ıntercropping system: crop growth rates, radiation ınterception, and grain yield components. Int. J. Agron. 5: 1-17.

27-     Xu, J. 2007. Why intercropping of faba bean with maize increases yields. Agric Food Sci. 29 (1): 12-19.

28-     Yunusa, I.A.M. 1989. Effects of planting density and plant arrangement pattern on growth and yield of maize (Zea mays L.) and soybean (Glycine max L. Merr.) grown in mixture. J. Agric. Sci. 12: 1-8.

29-     Zhang, F. and Li, L. 2003. Using competitive and facilitative interactions in intercropping systems enhances crop productivity and nutrient-use efficiency. Plant Soil. 48: 305–312.