نتایج کاربرد سیلیس و پتاسیم بر خصوصیات مورفولوژیکی وابسته به ورس عملکرد کمی برنج رقم طارم هاشمی

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 8، دوره 5، شماره 4 (تابستان 1390) 20، شهریور 1390، صفحه 423-435   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

آرش قاسمی میانایی¹؛ حمیدرضا مبصر²؛ حمید مدنی³؛ سلمان دستان^{* 1}

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زراعت، تهران، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائم‌شهر ، گروه زراعت، قائم‌شهر ، ایران

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران

چکیده

    این آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان ساری در سال 1389 اجرا شد. مقادیر صفر، 250، 500 و 750 کیلوگرم سیلیس در هکتار به عنوان عامل اصلی و سطوح صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم پتاس خالص در هکتار به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد همه صفات مورد بررسی به غیر از طول خوشه، طول میانگره 4، حرکت خمش میانگره چهارم و شاخص برداشت تحت تاثیر مقادیر سیلیس قرار گرفتند، همچنین صفات طول ساقه، ارتفاع گیاه، طول میانگره چهارم، حرکت خمش میانگره چهارم، تعداد پنجه بارور، عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت تاثیر مقادیر پتاسیم تفاوت معنی‌داری را نشان دادند. هیچ یک از صفات مورد بررسی تحت اثر متقابل مقادیر سیلیس × مقادیر پتاسیم قرار نگرفتند. حداکثر عملکرد دانه (612 گرم در متر مربع) با کاربرد 750 کیلوگرم سیلیس در هکتار حاصل شد، چون بیشترین تعداد پنجه در کپه و تعداد پنجه بارور نیز تحت این تیمار به دست آمد. کمترین حرکت خمش میانگره چهارم با مصرف 90 کیلوگرم پتاسیم در هکتار حاصل شد. بیشترین تعداد پنجه بارور، عملکرد دانه (3/575 گرم در متر مربع) و شاخص برداشت (6/35 %) با کاربرد 90 کیلوگرم پتاسیم در هکتار حاصل شد. عملکرد دانه با تعداد کل پنجه در کپه و تعداد پنجه بارور همبستگی مثبتی نشان داد. شاخص برداشت با طول برگ پرچم، تعداد پنجه بارور و عملکرد دانه همبستگی مثبت نشان داد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده مقادیر750 کیلوگرم سیلیس در هکتار و 180 کیلوگرم پتاسیم در هکتار به عنوان تیمار مناسب معرفی می‌گردند. 

کلیدواژه‌ها

برنج؛ سیلیس؛ پتاسیم؛ حرکت خمش؛ عملکرد دانه

اصل مقاله

 

1- اصفهانی، م.، صدرزاده، م.، کاووسی، م. و دباغ محمدی نسب، ع. 1384. اثرات مقادیر مختلف کود نیتروژن و پتاسیم بر رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد دانه برنج رقم طارم. مجله علوم زراعی ایران. 7 (3). 226-240.

2- صدقی، ع. 1386. بررسی اثرات مقادیر سیلیس و تقسیط نیتروژن در واکنش با مصرف سیلیس در برنج رقم طارم هاشمی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین – پیشوا. 90 صفحه.

3- فلاح، و. و سعادتی، ن. 1374. بررسی تأثیر زمان مصرف پتاس بر روی برنج مازندران (گزارش نهائی). انتشارات مؤسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران، آمل.

4- ملکوتی، م. ج.، داودی، م. ج. ، سعادتی، ن.، ولی‌نژاد، م.، رمضانپور، م. ر.، محمودی، م. و محمدیان، م. 1380. تعیین حد بحرانی پتاسیم برای برنج و بررسی پاسخ آن به کلرور پتاسیم در اراضی شالیزاری مازندران. مجله علمی پژوهشی خاک و آب، ویژه‌نامه مصرف بهینه کود. 12 (14): 54-62.

5- Agarie, S., Uchida, H., Agata, W., Kubota. F. and Kaufman, B. 1993. Effect of silicon on growth, dry matter production and photosynthesis in rice; Crop Pro and Improv Tech. NO. 34: 225-234.

6- Alina, K. 1984. Trace Elements in Soils and Plants. CRC Press, Boca Raton, FL., USA.

7- Bao, L. 1985. Effect and management of potassium fertilizer on wetland rice in China. PP. 282-292. In: Wetland Soils. Int. Rice Res. Inst. Los Banos, Philippines.

8- Bocharnikova, E. A. and Matichenkov, V. 2008. Using Si fertilizers for reducing irrigation water application rate.Silicon in Agriculture Conference, WildCoast Sun, South Africa, 26-31 October.

9- Chabra, D., Kashaninejad, M. and Rafiee, S. 2006. Study and comparison of waste contents in different rice dryers. Proceeding of the First National Rice Symposium. Amol, Iran.

10- Chaoming, Z., Jianfei, L. and Liping, Ch. 1999. Yield effects on the application of silicon fertilizer early hybrid rice. Journal Article. 2: 79-80.

11- Counce, P. A. and Wells, B. R. 1990. Rice plant Population density effect on early- season nitrogen reguirement. J. Pro. Agri. 3: 390-393.

12- Dahatonde, B. N. 1995. Effect of NPK fertilization on growth and yield of paddy. PKV Research Journal. 19: 184-185.

13- Datnoff, L. E., Dren, C. W. and Snyder, G. H. 1997. Silicon fertilizer for disease management of rice in Florida. Crop Production. 16(6): 525-531.

14- Datnoff, L. E., Snyder, G. H. and Korndorfer, G. H. 2001. Silicon in Agricalture. Studies in Plant Science. Amsterdam: Elsevier, 403pp.

15- De Datta, S. K. and Gumez, K. A. 1980. Changes in phosphorus and potassium response in wetland rice soils in south and south-east Asia. International Rice Research Institute. Los Banos, Philippines.

16- De Detta, S. K. and Mikkelsen, D. S. 1985. Potassium nutrition of rice. In: Munson, R.D., summer, M.E., Bishop, W.D., Potassium in Agriculture. American society of agronomy, CSSA, SSSA, Madison, WI, PP. 665-699.

17- Dobermann, A. and Fairhurst, T. 2000. Nutrient disorders and nutrient management. Hand book series.

18- Elawad, S. H. and Green, V. E. 1979. Silicon and rice plant environment, a review of recent research. Riv. Riso 28: 235-253.

19- Elawad, S. H., Gascho, G. J. and Stret, J. J. 1982. Response of sugar cane of silicate source and rate. I. Growth and yield. Agron. J. 74: 781-783. 

20- Fallah, A. 2008. Studies effect of silicon on lodging parameters in rice plant under hydroponics culture in a greenhouse experiment. Silicon in Agriculture Conference, WildCoast Sun, South Africa, 26-31 October.

21- Iqbal, J., Cheema. A. A., Niazi, M. N.  and Dogar, M. S. 1991. Response of potassium application to rice and wheat in salt affected soils. Technique, 8: 19-30.

22- Islam, M. S., R. S. Peng., M. Visperas., and N. Ereful. 2007. Loding- related morphological traits of hybrid rice in a tropical irrigated ecosystem. 101: 240- 248.

23- Jones, L.H., and Handereck, K.A. 1976. Silica in soils and plants. Agron. J. 19: 107- 109.

24- Kalita, V., N.J. Ojha., and M.C. Talukdar. 1995. Effect of levels and time of potassium application onyield and yield attributes of upland rice. Journal of potassium Research, 11: 203-206.

25- Kato, N. and Owa, N. 1990. Dissolution mechanism of silicate slage fertilizers in paddy. Soil Sci. 4: 609-610.

26- Kolar, J. S. and Grewal, H. S. 1989. Response of rice to potassium. Int. Rice Res. Newsletter. 14 (3): 33.

27- Lioyd, G. Wu. T. Wilson, and Mcclung, A. M. 1998. Contribution of rice tillers to drymatter accumulation and yield. Agron. J. 90: 317- 323.

28- Ma, J. F. and Takahashi, E. 1990. Effect of silicic acid on phosphorus uptuke by rice plant. Soil. Sci. Plant. Nutr. 35: 227- 234.

29- Ma, J. F. and Yamaji, N. .2006. Silicon uptake and accumulation in higher plants. Trends Plant Sci.11:392-397.

30- Mahapatra, I. C. and Prasad, P. 1970. Response of rice to potassium in relation to its transformation and availability under waterlogged conditions. Fert. News 15 (2): 34-41.

31- Marchner, H .1995. Mineral nutrition of higher plants. 2^nd edition. Academic press. 890p.

32- Matsuo, T., Kumazawa, K., Ishii, R., Ishihara, K. and Hirata, J. 1995. Science of the rice plant, Food and AgriculturePolicyResearchCenter, Tokoyo, Japan, No . 2, PP. 1240.

33- Mauod, M., Crusciol, C. A. and Grass, H. 2003. Nitrogen and fertilizer of upland rice. Piracicaba. Vol. 60. NO. H. 

34- Mengel, K. and Kirkby, E. A. 1987. Principles of Plant Nutrition 4^th Edition International Potash Ins. Bern, Swizerland. 687 pp.

35- Miller, B. C., Hill, J. E. and Roberts, S. R. 1991. Plant population effects on growth and yield water seeded rice. Agron J. 83: 291-297.

36- Mobasser, H. R., Ghanbari-Malidareh, A. and Sedghi, A. H. 2008. Effect of silicon application to nitrogen rate and plitting on agronomical characterstics of rice (Oryza sativa L.). Silicon in Agriculture Conference, WildCoast Sun, South Africa, 26-31 October.

37- Pantuwan, G., Fukai, S., Cooper, M., Rajatasereekul, S. and O’Toole, J. C. 2002. Yield response of rice (Oryza sativa L.) to drought under rainfed types. Field Crop Res. 73: 169–180.

38- Prasad, B. and Prasad, J. 1997. Response of rice to potassium application in calcareous soils. Journal of Potassium Research. 13: 50-57.

39- Savant, N. K., Snyder, G. H. and Datnoff, L. E. 1997. Silicon management and sustainable rice production. Adv. Agron. 58: 151-199.

40- Singh, S. and Jain, M. C. 2000. Growth and yield response of traditional tall and improved semi-tall rice cultivars to moderste and high nitrogen, phosphorus levels. Indian Journal of Plant Physiology. 5: 38-46.

41- Tanaka, A. and Park, Y. D. 1996. Significant of the absorption and distribution of silica in the growth of rice plants. Soil Sci. plant Nutr. 12: 25-28.

42- Wang, G., Dobernann, A., Witt, C., Sun, Q. and Fu, R. 2001. Performance of site-specific utrient management for irrigated rice in southeast China Agron J. 93:869-878.

43- Wilson, C. E., Salton, N. A., Dickson, P. A., Norman,  R. J. and Wells, B. R. 1996. Rice response to phosphorus and potassium fertilizer application. Research series-Arkansas Agriculture Experiment Station. 450: 15-18.

44- Windslow, M. D., Okada, K. and Correa-Victoria, F. 1997. Silicon deficiency and the adaptation of tropical rice ecotypes. Plant Soil. 188: 239-248.

45- Yoshida, S. 1975. Factors that limit the growth and yields of upland rice. IRRI. Los Banos. Phillippines. PP: 46-71.

46- Yoshida, S. 1981. Fundamentals of Rice Crop Science. International Rice Research Institute, Los Banos, Lagunna, Philippines.

47- Yoshida, S., Nrasero, S. A.  and Ramirez,  A. 1969. Effects of silica and nitrogen supply on some leaf characters of the rice plant, Plant and Soil. 31: 48-46.

49- Yoshida, S., Ohinishi, Y. and Kitagishi, K. 1962. Chemical forms, mobility and deposition of silicon in the rice plant, Soil Sci. Plant Ntr. 8:15-21.