مقایسه آزمون های قدرت نامیه بذر برای پیش بینی جوانه زنی و عملکرد دانه در کلزای زمستانه

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 4، دوره 3، شماره 1 (پاییز 1387) 9، آبان 1387، صفحه 41-54   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حسین سلیمان زاده^{* 1}؛ داوود حبیبی²؛ میرناصر سیدی³؛ مجتبی نصراللهی⁴

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پارس آباد مغان

²عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

³عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

⁴فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

     به منظور مقایسه آزمون های قدرت نامیه بذر برای پیش بینی جوانه زنی بذور و همچنین ارتباط آنها با عملکرد دانه در کلزا، آزمایشی با استفاده از نه رقم کلزا به نام های گولیاس (فرانسه)، آپشن500، پی اف 91/7045 (آلمان)، اکسل، پیس، سیکلن، کوانتوم، کیو2 و هایولا 401 (کانادا) در طی آزمون های آزمایشگاهی (آزمون جوانه زنی، فرسودگی بذر و رشد گیاهچه) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت.   آزمایش های مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 84-1383 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. نتایج نشان داد سرعت جوانه زنی (آزمون جوانه زنی) بیشترین ارتباط را با درصد بذور جوانه زده در مزرعه دارد و معادله برآورد شده، 84% تنوع در درصد  جوانه زنی را با خط رگرسیون نشان داد. نتایج حاصل از گزینش متغیر به روش گام به گام نیز نشان داد از میان صفات مورد بررسی در آزمایشگاه تنها سرعت جوانه زنی در آزمون جوانه زنی، اثر معنی دار و قابل توجهی را در پیش بینی درصد جوانه زنی بذور در مزرعه دارا می باشد. لذا این صفت می تواند برای پیش بینی جوانه زنی بذور کلزا در مزرعه مورد استفاده قرار گیرد. همچنین نتایج نشان داد پایین بودن مولفه های جوانه زنی مانند سرعت، یکنواختی و درصد جوانه زنی در شرایطی که عوامل محیطی برای رشد گیاهچه مساعد بوده و تراکم مطلوب گیاهی نیز در مزرعه حاصل شود تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

قدرت نامیه بذر؛ جوانه زنی؛ عملکرد دانه؛ کلزا

مراجع

1- آلیاری، ه.، شکاری، ف. و شکاری، ف. 1380. دانه های روغنی (زراعت و فیزیولوژی). انتشارات عمیدی، جلد اول، صفحه 190.

2- بی نام. 1388. گزارش سال 1387 طرح دانه های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج.

3- خزائی، ه. 1380. بهبود جوانه زنی پس از شستشوی بذر چغندر قند (Beta vulgaris)، مجله علوم و صنایع کشاورزی، جلد پانزدهم، شماره1: صفحه 119 – 115.

4- قاسمی گلعذانی، ک.، صالحیان، ح.، رحیم زاده خویی، ف. و مقدم، م.1375. اثر قدرت بذر بر سبز شدن گیاهچه و عملکرد دانه گندم. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 3: صفحه 81 -76.

5- Agrawal, P. K. and Dadlani, M. 1992. Techniques in seed science and Technology. Crop Society of

America, 2^nd, 584pp.

6-Association of Official Seed Analysts. 1993. Seed Vigor Testing Handbook. No 45, 157pp.

7- Burris, J. S. 1975. Seedling vigor and its effect on field production of corn. Corn Res., 30:185–193.

8- Durrant, M. J., Mash, S. J. and Jaggard, K. W. 1993. Effect of seed advancement and sowing date on establishment, bolting and yield of sugar beet. J. Agric. Sci., 121:333–341.

9- Edje, C. T. and Burris, J. S. 1970. Seedling vigor in soybean. Proc. Assoc. Seed Anal, 60: 149 – 157.

10- Hanumaiah, L. and Andrews, H. 1973. Effect of seed size in cabbage and turnip on performance of seeds, seedlings and plants. Proceedings of the Association of Official Seed Analysts, 63: 117 – 125.

11- Makkawi. M., El Bala, M., Bishaw, Z. and Van Gastel, A. J. G. 1999. The relationship between seed vigor tests and field emergence in lentil (Lens culinaris Medikus). Seed Sci and Technol, 27: 657 – 668.

12- Perry, D. A. 1991. Methodology and application of vigour tests. International Seed Testing Association, Zurich, Switzerland, 275pp.

13- Priestley, D. A. 1986. Seed ageing. Implication for seed storage and persistence in the soil. Cornell University Press, Ithaca and London, 304pp.

14- Richards. R. A., Codon, A. G. and Rebetzke, G. J. 1999. Traits to improve yield in dry environments In: Reyndds, M., I. Ortiz–Monasterio. and A. McNab, eds. Applying physiology to wheat breeding Mexico: CIMMYT.

15- Roberts, E. H. 1986. Quantifying seed deterioration. In M. B. McDonald, and C. J. Nelson (ed) Physiology of seed deterioration. Crop Society of America. Madison, WI. p. 101 – 123.

16- Roberts, E. H. and Osei–Bonsu, K. 1998. Seed and seedling vigor. In world crops: cool season Food legumes. (ed. R. J. Summerfield), Kluwer Academic oublishers, Dordrecht. The Netherlands. p. 897 – 910.

17- Soltani, A., Galeshi, S., Zeinali, E. and Latifi, N. 2002. Germination, seed reserve utilization and seedling growth of chickpea as affected by salinity and seed size. Seed Sci and Technol, 30: 51 – 60.

18- Tekrony, D. M. and Egli, D. B. 1991. Relationship of seed vigor to crop Yield: A Review. Crop Sci, 31: 816–822.