تاثیر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیا تپاری محلی جیرفت

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 8، دوره 3، شماره 1 (پاییز 1387) 9، آبان 1387، صفحه 93-104   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حمید مدنی^{* 1}؛ محمدحسن شیرزادی²؛ فاطمه درینی³

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

²عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

³دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

چکیده

در این مطالعه عملکرد و اجزاء عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیاتپاری محلی جیرفت در تراکم های مختلف در سال 1388 و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تراکم بوته در واحد سطح به عنوان عامل اصلی و  سه ژنوتیپ لوبیا گرمسیری شامل لوبیا چشم بلبلی محلی جیرفت، توده لوبیا تپاری کرم رنگ و توده لوبیای تپاری سیاه رنگ به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. تراکم های مختلف از طریق تنظیم فاصله بین بوته ها روی ردیف های کاشت (5،10 و15 سانتی متر) پس از استقرار کامل بوته ها انجام گرفت. نتایج نشان داد عامل تغییر در تراکم بوته نمی تواند عملکرد دانه و عملکرد کاه را تحت تأثیر قرار دهد ولی  عملکرد دانه و کاه در ژنوتیپ های مختلف به ترتیب در سطح احتمال آماری 1% و 5% تفاوت معنی داری را نشان دادند. در این بررسی بالاترین عملکرد دانه مربوط به توده لوبیا تپاری کرم رنگ به میزان 10/2 تن در هکتار و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ لوبیا تپاری سیاه رنگ به میزان 37/1 تن در هکتار بود. بیشترین عملکرد کاه توسط لوبیا چشم تپاری کرم رنگ به میزان 47/2 تن در هکتار و کمترین آن در توده لوبیا تپاری سیاه رنگ به میزان71/1 تن در هکتار به دست آمد. همچنین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف و تعداد کل دانه در بوته تحت تأتیر تراکم قرار گرفته و به ترتیب در سطح احتمال آماری 1% ، 5% و 1% معنی دار گردید. ژنوتیپ های مختلف لوبیا گرمسیری از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف، طول غلاف، وزن هزار دانه و تعداد دانه در بوته در سطح احتمال 1% تفاوت های معنی داری را نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

لوبیا تپاری؛ ‌لوبیا چشم بلبلی؛ تراکم؛ عملکرد؛ شاخص برداشت

مراجع

1- احسان زاده، پ. و زارعیان بغداد آبادی، ع. 1378. اثر تراکم بوته بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی ویژگی ها ی رشد دو رقم گلرنگ در شرایط آب وهوایی اصفهان،  مجله علوم وفنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال هفتم، شماره اول، بهار .1382.صفحه 129-139.

2- افشارمنش، غ. 1373. بررسی وتعیین مناسبترین تاریخ کاشت ارقام لوبیا چشم بلبلی. گزارش پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج.

3- فتحی، ق. 1378. رشد و تغذیه گیاهان زراعی، ترجمه، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، صفحه 239-226

4- پارسا، م.  و باقری، ع . 1378. حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 522 صفحه.

5- پزشکپور، پ.، دانشور، م. و احمدی، ع. 1384. تأثیر تراکم بوته بر صفات زراعی، کلروفیل برگ و نفوذ نور در کف سایه‌انداز ارقام نخود سفید. اوّلین همایش ملیی حبوبات- مشهد مقدس- پژوهشکدة علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، ص 204-202.

6- پورهادیان، ح. و خواجه پور، م. ر.1383. تأثیر فواصل کاشت و تراکم بوته بر شاخص های رشد و عملکرد گلرنگ. توده محلی اصفهان "کوسه" در کشت تابستانه. مجله علوم وفنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال یازدهم. شماره 42. زمستان 1386.صفحه 17-31.

7- حسن زاده قورت تپه، ع. 1370. ارزیابی اثرات تاریخ کاشت و تراکم کاشت بر درصد پروتئین. عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام ماش در منطقه اصفهان. دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی.

8- خواجه پور، م. 1376.  اصول و مبانی زراعت، انتشارات جهاد دانشگاهی صنعتی اصفهان. 386 صفحه.

9- دادگر، م. ع. 1375. تجزیه رشد وعملکرد لوبیا در تراکم و تاریخ های کاشت مختلف در الشتر لرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.

10- رجبیان، م. 1376. مطالعه اثر تراکم بوته بر روی عملکرد و اجزای عملکرد 4 رقم ماش در کشت تابستانه تحت شرایط آب وهوایی مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت. 170 صفحه.

11- شمس، ک.، کبرایی، س.  و رضایی زنگنه،  ر.  1384.بررسی اثر تراکم کاشت  بر روند پر شدن دانه، عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم نخود در شرایط کرمانشاه. اولین همایش ملی حبوبات. 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه 91-89.

12- صالحی، ف. 1383. بررسی تراکم کاشت در لاین‌های امیدبخش لوبیا قرمز، اوّلین همایش ملّی حبوبات. 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه 117-120.

13- صباغپور، س. 1374. اثر تراکم بوته بر روی عملکرد باقلا. نشریه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. 

14- فلاح، س. و احسان زاده، پ. 1380. عکس العمل اجزای عملکرد ارقام نخود زراعی (Cicer aretinum L.) به تراکم گیاهی در شرایط دیم خرم آباد، اولین همایش ملی حبوبات. 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکدة علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. صفحه 264-268.

15- کوچکی، ع . و بنایان اول ، م . 1368. زراعت حبوبات . انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 236صفحه.

16-گلابی، م. و لک، ش. 1380. بررسی تأثیر نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد کمی و کیفی باقلا در شرایط آب و هوایی اهواز. اوّلین همایش ملّی حبوبات . 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکدة علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، صفحه377-375.

17- مجنون حسینی ، ن. 1372. حبوبات در ایران انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران. 240صفحه.

18- مطلبی پور، ش. 1367. طرح بررسی و تعیین بهترین تراکم بوته برای لوبیا چشم بلبلی رقم عراقی . ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوزستان (اهواز ) شماره طرح 67245-12-110.

19- موسوی س، ه.، فتحی، ق. و دادگر، م. ع . 1379. اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر رشد. اجزای عملکرد و عملکرد دانه لوبیا قرمز. اولین همایش ملی حبوبات، 29 و30 آبان 1384- مشهد مقدس- پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد، صفحه 31-33.

20-Chung, J. H. and Goulden, D. S. 1971. Yield components of aricot beans  (Phaseolus vulgaris  L.) growth at differnts .I. Growth, development and yield. Aust. J. Plant Physiol.5: 159-167.

21-Dimova, D, and Svetleva, D. 1993. Inheritance and correlation of some quantitative characters in french bean in relation to increasing the effectiveness of selection. Plant Breeding Abs. 63: (3) 344

22-Grafius , J. E. 1957. Component of yield in oats: Ageometric inter pretation. Agron.J. 49.

23-Graman, J. 1972. stadium tvorby reprodukcnich organo a kvetni biologie u bobou obecneho. (studies on the formation of reproduction organs and flower biology in the broad bean). concl. report , PEF ceske Budjovica, 1972)

24-Juza , J. 1971. Uloha  nekterych  biologickych a Hospodarskych  vlastnosed  vybranych  odrud  hrachu [Pisum sativm l.] pretvorbe  vysosu . (the role of some biological and commerical properties of selected cultivars of pea [Pisum sativm l.] in yield formaton) .condidate-of-  scienc  dissertation , VSZ praha ,1971.

25-Matsushima , S. 1970 . crop science  in  rice . Euji . pub  1. Co.LTD.

26-Roa , K. S. , Moorthy, B.T. s. and Manna, G. B.  1990. plant population for  higher  production  in Basmati  type  scented  rice . Int rice Res  Notes . 15(1).

27-Singh . C. P. and  sing H. P. 1988. Response of mung bean to plant population, and planting pattern.

28-Westerman, D. T. and Crothers, S. E . 1977. Plant population effects on the seed yield components of beans. Crop Sci. 17: 493-496                                                                                

29- White, J. W., Kornegay, J., Castillo, J., Molano, C. H., Cajiao, C. and Tejada, G. 1992. Effect of growth habit on yield of large-seeded bush cultivars of common bean. Field Crops Res. 29(2): 151-161