واکنش صفات مورفولوژیک، عملکرد و شاخص برداشت سه رقم کلزابه زمان های کنترل علف های هرز

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 7، دوره 2، شماره 4 (تابستان 1387) 8، شهریور 1387، صفحه 400-411   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

بهرام میرشکاری^{* 1}؛ عزیز جوانشیر¹؛ حسین فیروزی²

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

²فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

چکیده

به­منظور بررسی تاثیرپذیری برخی صفات زراعی سه رقم پاییزه کلزا در رقابت با علف­های هرز خردل وحشی، چاودار وحشی، جو وحشی و سیاه­دانه آزمایشی در سال 1387 در مزارع تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت از زمان کنترل علف­های هرز شامل کنترل در مراحل روزت، اوایل ساقه­روی، آغاز گلدهی، 50% گلدهی کلزا و رقابت تمام فصل علف­های هرز همراه با شاهد و سه رقم کلزا شامل SLM046، Opera و Okapi بودند. بر اساس نتایج به دست آمده در تیمارهای شاهد و تداخل تمام فصل علف­های هرز به­ترتیب 4 و 2 شاخه جانبی در هر بوته توسعه یافت. عملکرد بیولوژیک کلزا در تیمار آلوده به علف هرز در کل دوره رشد نسبت به شاهد، 40 درصد کاهش نشان داد. وزن ماده خشک علف­های هرز در تیمارهای کنترل آن­ها در مراحل اوایل ساقه روی، آغاز گلدهی و 50% گلدهی اختلاف  معنی­داری با هم نداشتند. علف­های هرز توانستند وزن خشک خود را در صورت عدم کنترل در طول فصل رشد تا حدود 410 گرم در مترمربع افزایش دهند. سطوح کنترل علف­های هرز در مراحل روزت، آغاز گلدهی و 50% گلدهی با کاهشی معادل به­ترتیب 32%، 44%  و50% در عملکرد دانه از تیمار شاهد فاصله گرفتند. با افزایش طول دوره تداخل علف­های هرز، از میزان اختصاص ماده خشک به دانه­ها کاسته شد. درصد روغن دانه کلزا تحت تأثیر ارقام و دوره­های مختلف رقابت علف­های هرز قرار نگرفت. میزان کاهش عملکرد روغن در سطوح مختلف تداخل علف هرز نسبت به شاهد به­ترتیب 32، 4، 45، 50 و 55 درصد بود

کلیدواژه‌ها

بیوماس؛ تداخل تمام فصل؛ شاخص برداشت؛ علف‌های هرز؛ کلزا

مراجع

1- شریعتی، ش. و قاضی شهنی زاده، پ. 1379. کلزا. انتشارات وزارت جهاد کشاورزی، 81 صفحه.

2- عزیزی، م.، سلطانی، ا. و خاوری خراسانی، س. 1378. کلزا (فیزیولوژی، زراعت، به نژادی، تکنولوژی زیستی). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 109 صفحه.

3- کوچکی، ع.، نخ فروش، ع. و ظریف کتابی، ج. 1376. کشاورزی ارگانیک. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 198 صفحه.

4- محمدی، غ. ر. 1383. بررسی تأثیر دوره­های مختلف تداخل علف­های هرز بر روی برخی از صفات اکوفیزیولوژیک و زراعی در نخود. پایان­نامه دکتری زراعت، دانشگاه تبریز، 185 صفحه.

5- میرشکاری، ب.، دباغ محمدی نسب، ع. و بیرون آرا، ع. 1385. تعیین دوره­بحرانی کنترل تاج­خروس       (Amaranthus retroflexus) در مزرعه لوبیا سبز. مجله دانش کشاورزی شماره 4، جلد 16، صفحات 127-136.

6- میرشکاری، ب. 1386. تجمع ماده خشک در اندام­های هوایی آفتابگردان در تداخل با تاج خروس ریشه قرمز. فصلنامه یافته های نوین کشاورزی، سال دوم، شماره 1، صفحات 1-16.

7- Ahmad Khan, L., Gul, H. and Azim Khan, M. 2003. Efficacy of post-emergence herbicide for controlling weeds in canola. Asian J. Plant Sci., 3: 294-296.

8- AL-Thahabi, S.  A., Yasin, J.  Z., Haddad, N.  I. and Saxena, M.  C. 1994. Effect of weed removal on productivity of chickpea (Cicer arietinum L.) and lentil (Lens culinaris Med.) in a mediterranean environment. J. Agron. Crop Sci., 5: 333-341.

9- Blackshaw, R.  E., Lemerle, D., Mailer, R. and Young, K.  R. 2002. Influence of wild radish on yield and quality of canola. Weed Sci., 50: 344-349.

10- Bosnic, A. C. and Swanton, C.  J. 1997. Influence of barnyard grass (Echinochloa crus-galli) time of emergence and density on corn (Zea mays). Weed Sci., 43: 276-282.

11- Daugovish, O., Thill, D.  C. and Shafii, B. 2002. Competition between wild oat (Avena fatua)and yellow mustard (Sinapis alba) or canola (Brassica napus). Weed Sci., 50: 587-594.

12- Francis, C.  A., Temple, S.  R., Flor, C.  A. and Grogan, C.  O. 1987. Effects of competition on yield and dry matter distribution in maize. Field Crop Res., 1: 51-62.

13- Gupta, O.P. 2006. Modern weed management. Agrobios Publ., India, 339p.

14- Holman, J.  D., Bussan, A.  J.,  Maxwell, B.  D., Miller, P.  R. and Mickelson, J.  A. 2004. Spring wheat, canola and sunflower response to persian darnel (Lolium persicum)interference. Weed Tech., 18: 509-520.

15- Hucl, P. 1998. Response to weed control by four spring rapeseed genotypes differing in competitive ability. Can. J. plant Sci. 78(1):171-173.

16- Jiang, H. and Egli, D.  B. 1995. Soybean seed number and crop growth rate during flowering under weed competition. Agron. J., 87: 264-267.

17- Knezevic, S.  Z., Horak, M.  J. and Vanderlip, R.  L. 1997. Relative time of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) emergence is critical in pigweed sorghum (sorghum bicolour (L.) Moench) competition. Weed Sci., 45: 502-505.

18- Martin, S.  F., Van Acker, R. C. and Friesen, L.  F. 2001. Critical period of weed control in spring canola. Weed Sci., 49: 326-333.

19- Mickelson, J.  A. and Harvey R.  G. 1999. Effect of Eriochloa villosa density and time of emergence on growth and seed production in Zea mays. Weed Sci. 47: 687-692.

20- Mulugeta, D. and Boerboom, C.  M. 2000. Critical time of weed removal in glyphosate- resistant Glycine max. Weed Sci., 48: 35-42.

21- Nelson, D. C. and Thoreson, M.  C. 1981. Competition among potatoes (Solanum tuberosum)and weeds. Weed Sci., 29: 627-677.

22- Raghavan, K. and Haritharan, M. 2006. Effect of different weed interfewrence periods on growth and yield of Brassica juncea. Acta Botanica Indica, 19: 13-17.

23- Van Gessel, M.J.and Renner, K.A. 1995. Redroot pigweed (Amaranthus retroflexus ) and barnyard grass (Echinochloa crus-galli) interference in potatoes (Solanum tuberosum). Weed Sci., 38: 338-343.

24- Wall,  D.  2003. Weed research report, Modern Manitoba: Agriculthure and Agri-Food Canada,  p.2.

25- Zimdahl, R.  L. 2002. The concept and application of the critical weed-free period. In: Altieri, M.A. and M. Liebman (eds.), Weed Management in Agroecosystems: Ecological Approaches, CRC Press, Boca Raton, USA, pp: 145-155.

26- Zimdahl, R.  L. 2005. Weed-Crop Competition: A Review. International Plant Protection Center, Oregon State University, USA, 195pp.