بررسی اثرات تاریخ های کاشت و تیمارهای آبیاری بر شاخص های فیزیولوژیک دو رقم گلرنگ بهاره

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 3، دوره 2، شماره 3 (بهار 1387) 7، اردیبهشت 1387، صفحه 239-252   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

محمد زاهدی^{* 1}؛ رضا مامقانی²؛ موسی مسگرباشی³؛ علی کاشانی⁴؛ علیرضا منتصری⁵

¹کارشناس ارشد زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی

²دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

³استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴استاد داشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

⁵کارشناس زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی

چکیده

     به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت وآبیاری بر مهمترین خصوصیات فیزیولوژیکی موثر بر عملکرد دانه دو رقم گلرنگ آزمایشی در بهار و تابستان 1381 در قالب طرح کرت های دوبار خردشده با پایه بلوک های کامل تصادفی درچهارتکرار درمنطقه شازند استان مرکزی اجرا گردید. سه تاریخ کاشت اول، یازدهم و بیست و یکم خرداد ماه به عنوان فاکتور اصلی، دو تیمار آبیاری  به عنوان فاکتور فرعی و دو رقم اراک-2811 و محلی اصفهان به عنوان فاکتورهای فرعی- فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با تاخیردر کاشت وکاهش آبیاری  شاخص های فیزیولوژیک همچون شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و نسبت سطح برگ کاهش یافته و باعث کاهش عملکرد شدند. شاخص های فیزیولوژیک همچون سرعت جذب خالص ونسبت وزن برگ تحت تاثیر هیچ کدام از تیمارها قرار نگرفتند. دو رقم مورد مطالعه در هیچ کدام از موارد اختلاف آماری معنی داری نشان ندادند. این امر را می توان به یکسان بودن دوره رشد آنها نسبت داد. حداکثر شاخص سطح برگ در تاریخ کاشت اول و آبیاری بیشتر به میزان 75/4 و حداکثر  LAIدر تاریخ کاشت سوم و آبیاری کمتر به میزان 89/3  به دست آمد. این مقادیردر حدود1340 درجه روز رشد پس از کاشت و در مرحله 50 درصد گلدهی به دست آمدند. بالاترین سرعت رشد محصول در محدوده1500-1400 درجه روز رشد و به هنگام کاهش LAI  به دست آمد. سرعت رشد نسبی ارقام با گذشت زمان سیر نزولی داشت. سرعت جذب خالص، نسبت سطح برگ ونسبت وزن برگ نیز با گذشت زمان روند نزولی نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

گلرنگ؛ شاخص های فیزیولوژیک؛ عملکرد؛ تاریخ کاشت؛ آبیاری

مراجع

1- باقری، م. و خواجه پور، م. ر. 1375. اثرات تاریخ کاشت بر رشد و نمو ارقام گلرنگ. چکیده مقالات چهارمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران.ص131.

2- حسین پور، ط. 1382. بررسی برخی خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوژیک موثر بر اجزاء عملکرد ژنوتیپ های گندم تحت شرایط کم آبیاری. مجله علوم زراعی ایران، جلد پنجم، شماره 1: صفحه 36-23.

3- رمضانی مقدم، م. ر. 1374. ارزیابی ژنتیکی برخی از شاخص های رشد و تجزیه علیت برای عملکرد دانه در لاینهای ایزوژن گندم. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، دانشکده کشاورزی.

4- زمانیان، م. و هاشمی دزفولی، ا. ح. 1380. بررسی شاخصهای فیزیولوزیک رشد موثر بر عملکرد علوفه هفت رقم یونجه. مجله علوم زراعی ایران، جلد اول، شماره 4: صفحه28-13.

5- سبحانی، ا. 1379. راهنمای تعیین شاخص سطح برگ گیاهان زراعی. نشریه ترویجی مرکز تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. وزارت کشاورزی. 13صفحه.

6- سرمدنیا، غ. ح. و کوچکی، ع. 1368. فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.467صفحه.

7- ضیاءتباراحمدی، م. 1369. آبیاری عمومی. جزوه درسی کارشناسی. دانشکده کشاورزی دانشگاه مازندران.104صفحه.

8- عبدی، م. 1370. بررسی عملکرد و خصوصیات فیزیولژیک و مرفولوژیک24رقم سورگوم در منطقه اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی.

9- کریمی،م. و عزیزی، م.1373. آنالیز رشد گیاهان زراعی(ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 111 صفحه.

10- کوچکی،ع . و بنایان اول، م. 1374. فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

11- محمدی نیکپور، ع. ر.1374. بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ در منطقه مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.

12- میرزاخانی، م.1380. بررسی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و آنالیز رشد ارقام گلرنگ بهاره در استان مرکزی. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

13- نژاد شاملو، ع. ر. 1375. بررسی خصوصیات مرفولوژیکی، فیزیولژیکی و عملکرد ارقام گلرنگ بهاره در اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشدزراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.

14- نکویی، ا. 1371. بررسی شاخصهای رشد ارقام گندم در اصفهان.پایان نامه کارشناسی ارشد علوم گیاهی. دانشکده علوم دانشگاه اصفهان.

15- هاشمی دزفولی، ا. و کوچکی، ع. و بنایان اول، م. 1374. افزایش عملکرد گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.287صفحه.

16-Able, G. H. 1979. Effect of irrigation regimes, planting dates, nitrogen levels and row spacing on safflower cultivars. Journal of Agronomy. 68:448-451.

17-Bassil, E. S., Kaffka, S. R. 2001. Response of safflower to saline soils and irrigation. Available on: http:// www.sidney.ars.usda.com.                    

18-Blackman, V. H. 1919.The compound interest law plant growth. Bot.33:353-360

19-Gardner, F. B., Pearce, R. B. and Mitchel R. L. 1985. Physiology of crop plants. The Iowa state university press. Ames Iowa.

20-Karimi, M. M, and Siddique, H. M. 1991.Crop growth and relative growth rate of old and modern wheat cultivars.Aust. J. Agric. Res.42:13-20.

21-Mahey, R. K. 1989. Response of safflower to irrigation and nitrogen. Indian . J. Agron. 34(1):21-23 

22- Sayer, W. 1994. Tillage effects on dry land wheat and sorghum production in the southern great plains. Agron. J. 86:310-317

23-Saxton, K. E. 1997. Soil texture triangle and hydraulic properties calculator. Available on: http:// www.Bsyse.wsu.edu.com

24-Tomar, S. S. 1995. Effect of soil hydrothermal regimes on the performance of Safflower planted on different dates. J.Agronomy and crop sci. 175:141-152.

25-Wallace, D. H., Ozbum, J. L. and Munger, H. M. 1972. Physiological genetics of crop yield. Adv. Agron. 24:97-146.

26-Watson, D. J. 1952. The physiological basis of variation in yield. Adv. Agron.4:101-145.

27-Russelle, M. P. 1984. Growth analysis based on degree days. Crop Sci. 24:28-32.