تأثیرپذیری برخی از صفات فیزیولوژیک آفتابگردان در تداخل با تاج‌خروس

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 7، دوره 2، شماره 3 (بهار 1387) 7، اردیبهشت 1387، صفحه 299-314   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

بهرام میرشکاری^*

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

به منظور بررسی واکنش آفتابگردان از نظر صفات فیزیولوژیک به تراکم و زمان سبز شدن تاج­خروس آزمایشی در تبریز به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در طی  سال های 1385-1384 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل رقم ­آفتابگردان (آذرگل، هایسان و آلستار)، تراکم  ­تاج­خروس (3/8، 25 و 7/41 بوته در مترمربع) و زمان ­سبز شدن­ تاج­ خروس (همزمان، 15 و 30 روز بعد از ­آفتابگردان) بودند. نتایج حاکی است که در سه رقم مورد مطالعه با افزایش تراکم و زودتر ­سبز شدن تاج­خروس، شاخص­ سطح ­برگ آفتابگردان به­طور معنی­دار کاهش می­یابد. در رقم آذرگل، مقدار کاهش سطح ­برگ هر بوته آفتابگردان در مقایسه با شاهد در تیمار سبز شدن همزمان و تراکم ­7/41 بوته علف­هرز 12 درصد بود. اثر تراکم علف­ هرز روی دوام سطح برگ رقم آلستار مهم­تر از زمان سبز شدن آن بود؛ در حالی که در دو رقم دیگر تأثیر زمان سبز شدن علف­هرز مهم­تر بود. رقم آذرگل حضور 7/41 و 3/8 بوته علف هرز در هر متر مربع را به ترتیب از سطوح سوم و دوم زمان سبز شدن به بعد بدون کاهش­    معنی­دار در عملکرد دانه تحمل کرد. در حالی­که شدت رقابت بین گونه­ای تاج خروس با رقم پاکوتاه آلستار بیشتر از دو رقم دیگر بود

کلیدواژه‌ها

آفتابگردان؛ تاج‌خروس؛ تداخل؛ رقابت بین گونه‌ای؛ صفات فیزیولوژیک

مراجع

1- آقاعلیخانی، م. و رحیمیان مشهدی، ح. 1381. بررســـی شاخص های کمـــی رشد ذرت دانه­ای و علف هرز تاج خروس. هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، موسسه ­تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج. ص. 629.

2- سرمدنیا، غ. و کوچکی، ع. 1369. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 468 ص.

3- شاهوردی، م.، حجازی، ا.، رحیمیان ­مشهدی، ح. و ترکمانی، ع. 1381. تعیین دورة­ بحرانی کنترل­ علف­های­هرز آفتابگردان رقم رکورد. مجله علوم زراعی ایران، ج. 4، شماره 3، ص. 162-152.

4- محمودی، س. 1382. بررسی اکوفیزلویوژیک رقابت سلمه­تره(Chenopodium album L.)  با ذرت (Zea mays L.). رساله تحصیلی دکترای تخصصی زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران. 210 ص.

 5- مظاهری، د. 1377. زراعت مخلوط. انتشارات دانشگاه تهران. 262 ص.

6- Aldrich, R.J. 2005. Weed crop ecology: Principles in weed management. Berton Publishers, 465p.

7-Bosnic, A.C. and Swanton, C.J. 1997. Influence of barnyard grass (Echinochloa crus-galli) time of emergence and density on corn (Zea mays L.). Weed Sci. 43: 276-282.

8-Brusko, I., Smith, E. C. and Murphy, S. D. 2000. Interference of soybean cultivars with Alopecurus muosuroides. Weed Sci. 49: 85-92. 

9- Clarence, J. and Swanton, J. 2002. Determination of the critical period of weed interference in corn (Zea mays L.) and soybeans (Glycine max L.). Dept. of Crop Sci. Ontario, Canada.

10-Gupta, O. P. 2006. Modern weed management. Agrobios Publ., India, 339p.

11-Hall, M. R., Swanton, C. J. and Anderson, G.W. 1992. The critical period of weed control in corn (Zea mays L.). Weed Sci. 40: 441-447.

12-Harper, F. 2005. Inter-specific competition. In: Principle of arable crop production. Granada Publ., New York, PP: 198-229.

13-Holt, J. S. 1995. Plant responses to light, a potential tool for weed management. Weed Sci. 43: 474-482. 

14-Knezevic, S. Z., Weise, S. F. and Swanton, C. J. 1994. Interference of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) in corn (Zea mays L.). Weed Soc. 42: 568-573.

15-Murphy, S. D., Yakubu, Y., Weise, S. F. and Swanton, C. J. 1996. Effect of planting patterns and inter-row cultivation on competition between corn (Zea mays) and late emerging weeds. Weed Sci. 44: 856-870.

16-Nagiub, N.Y., Abu Zeid, E. N. and Balbaa, L. K. 2006. Light absorption in field communities of corn plants. Egypt. J. Appl. Sci. 11 (3), 115- 122.

17-Nilson, G. F., Mauro, A. R., Dirceu, A. and Alvadi, A. B. J. 2004. Interference of hair beggarticks and arrowleaf sida with soybeans: Effects of plant density and relative emergence time. Ciencia Rural, Santa Maria. 34(1): 31-40.

18-Plucknett, D. L., Rice, E. J., Burrill, L. C. and Fisher, H. H. 1997. Approaches to weed control: In cropping systems Research and Development for the Asian Rice Farmers. Int. Rice. Inst., Laguna, Philippines, 295p.

19-Rafael, A. M., Randall, S. C., Michael, J. H. and John, B. J. 2001. Interference of palmer amaranth in corn. Weed Sci. 49: 202-208.

20-Rajcan, I. and Swanton, C. J. 2002. Understanding maize-weed competition: Resource competition, light quality and the whole plant. Field Crops Res. 71(2): 139-150.

21-Tollenaar, M. 1999. Duration of the grain-filling period in maize is not affected by photoperiod and incident PPFD during the vegetative phase. Fields Crops Res. 62: 15-21.

22-Tollenaar, M., Dibo, A. A., Aguilera, A.,. Weise, S. F. and Swanton, C. J. 1994a. Effect of crop density on weed interference in maize. Agro. J. 86: 591-595.

23-Tollenaar, M., MC Culough, D.E. and Dwyer, L.M. 1994b. Physiological basis of the genetic improvement of corn. In: Genetic improvement of field crops. Marcel Dekker, New York. 183-236.

24-Traore, R., Mauro, A.R., Dirceu, A. and Alvadi, A. B. J. 2003. Interference of sorghum cultivars with weeds. Proc. of Florida State Hort. Soc. 110: 117-120.

25-Van Gessel, M. J. and Renner, K. A. 1995. Redroot pigweed (Amaranthus retroflexus) and barnyard grass (Echinochloa crus-galli) interference in potatoes (Solanum tuberosum). Weed Sci. 38: 338-343.