مطالعه سیتولوژیکی و تعیین سطوح پلوئیدی در بعضی از گیاهان بذری دورگ کترا 10 مرکبات

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 5، دوره 2، شماره 2 (زمستان 1386) 6، بهمن 1386، صفحه 161-174   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهران محمودی^{* 1}؛ محمود خسروشاهلی²؛ عبدالرسول ذاکرین³

¹عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی

²دانشیار دانشکده علوم پایه دانشگاه تبریز

³استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد جهرم

چکیده

بررسی سطح پلوئیدی پایه های مرکبات شمال ایران که تعدادی از آنها دارای ویژگی های خاصی هستند می تواند کمک موثری در به نژادی ارقام پرمحصول و کیفی مرکبات مفید باشد. دراین رابطه شش دورگ طبیعی مرکبات بومی از ایستگاه کترای مازندران وابسته به مرکز تحقیقات مرکبات کشوردر رامسر انتخاب و از شماره 7 تا 12  نشانه گذاری شدند. این گیاهان حاصل بذور یک دورگ به نام کترا 10 بوده و پس از ریشه دار شدن مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از روش له کردن ریشه ها و رنگ آمیزی آنها با استواورسئین، نتایج زیر حاصل شد. مطالعات مورفولوژیکی دورگ ها آنها را در رده شبه بالنگ قرار داد. تعدادکروموزوم ها در همه دورگ ها 2n=2x=18 بوده اند. بررسی مورفولوژیکی کروموزوم ها در رده شبه بالنگ نشان داد که آنها متاسانتریک با چند استثنای ساب متاسانتریک بودند و طول نسبی ­کروموزوم ها بین 7 تا32 درصد متغیر بوده است، در نتیجه تفاوت چندانی از نقطه نظر اندازه و مورفولوژی کروموزوم ها نداشتند. خصوصیات کاریوتیپی با توجه به همگن بودن کاریوتیپ و عدم وجود گوناگونی بین کروموزوم ها در این کاریوتیپ ها، نشانگر آن است که این دورگ ها در مراحل اولیه تکامل فیلوژنی می باشند.

کلیدواژه‌ها

مرکبات؛ سیتولوژی؛ سطح پلوئیدی؛ کاریوتیپ

مراجع

1- شیبانی، ح. 1370. باغبانی عمومی جلد چهارم ، میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری ، مرکز نشر سپهر.

2- مجتهدی، ع. 1362. عملیات باغداری مرکبات د رکنار دریای خزر ، انتشارات جهاد دانشگاهی گیلان.

3-Aidakr, T.  and  Omura, M. 2002.  Regeneration  of  somatic  hybrid  plants  obtained  by  electrical  fusion  .  16  of  29  between  Citrus  unshu  and  C.jambhiri  or  C.junos.  Japanese  journal  of  breeding  .  42 ( 1 ) : 79 – 89

4-Chen,  Q. Y.  and  Song,  N. J. 1999.  A Teraploidtrifoliate orange. Guanyun : 1. Acta -horticulturae -  sinica  16  ( 1 ) : 78 – 80

5-Edriss,  M. H.  2002. Studies on the Anther  culture of Cirtus  paradis. Zagazig  journal  of  agricultural  research  .  Egypt  .  May  .  19  ( 2 ) :875 – 881

6-German,  M. A., Wang,  Y. Y.,  Barbagallo,  M. G., Jannolino, G. and  Cresimanno,  F. G. 2004.  Recovery  of  haploid  and  diploid  plantlets  from  anther  culture  of  Citrus  clementina  and  Cirtus  reticulata . Blanko  .  Journal  of  Horticultural  Science  .  69  ( 3 )  :  473 – 480

7-Grosser,  J.  W. and G – J.  R. 2000.  Somatic  hybridization  of  citrus  with  relatives  for  germplasm  enhancement  and  cultivar  development  .  Hortscience  .  25  ( 2 )  : 147 – 51

8-Grosser,  J.  W.,  Gmitter,  F.  G  -  J.  R.  and Chandler,  J.  L. 1999.  Intergeneric  somatic  hybrid  plants  from  sexually  incompatible  woody  species  citrus  sinensis  and  severinia  disticha  .  The  -  Appl  - Gen  . 75  ( 3 )  : 397 – 401

9-Grosser,  J.  W.,  Jiang, J.,  Louzada,  E .  S.,  Chandler,  J.  L.  and  Gmitter, F. R. 1998 .  Somatic  hybridization  ,  an  integral  component  of  Cirtus  cultivar  improvement. 1 : scion  improvement  .  Hort  Science  .  33  ( 6 ) :  1057 – 1059 .

10-Grosser,  J. W., Gmitter, F. G.,  Franca, I.  R.  Sesto.  Deng  xiuxin  and  Chandler,  J.  L.  2002.  Six  new  somatic  citrus  hybrids  and  their  potential  for  cultivar  improvement  .  Amr  - J - Soc -  Hort  .  117  ( 1 ) : 169 – 173

11-Grosser,  J.  W.,  Gmitter,  F.  G  -  J.  R.,  Tusa,  N. and   Candler,  J.  L.  2000.  Somatic  hybrid  plants  from  sexually  incompatible  woody  species  of  Citrus  .  24  of  Citrus  reticulata  and  Citrupsis  gilletiana  .  plant  Cell  Reports  .  8  ( 11 )  :  656 – 59  .

12-Jckson,  L.  K. and  Sherman,  W.  B.  2005.  Chromosomes  counts  in  Thiti  lime  .  proceeding  of  the  florida  state  .  Horticltural  Society  .  ( 88 )  :  458 – 459 .

13-Jules,  J.  and  More,  J.  N.  2006.  Tree  and  tropical  fruits  breeding .  ( 1 )  257 – 313

14-Khuroshhvili,  K. G. and Takidze,  Mi.  1979. Some  data  from  the  cytological  analysis  of  plants  obtained  by  means  of  artificial  invitro  embryo  cultured  .  Subtrpoic  heski  cultury  .  5 ( 1 ) : 55 – 58

15-Mukadder,  Kayim,  Kemal,  N.  KOC.,  Veli  Mati and Rokka. 1998.  Variation  of  the  nucellar  DNA  content  of  species  of  subtribe  .  Hortscience  33 ( 7 ) :1247 – 1250

16-Ohgawara,  T. Kobayashi ,  S. ohgawara,  E.  Uchimiya,  H.  Ishi ,  S. and  Ohgawara,  E.  2005.  Somatic  hybrid  plants  obtained  by  protoplast  fusion  between  Citrus  sinensis  and  poncirus  trifoliate  .  Theorical  and  applied  genetcs . 71 ( 1 ) : 1 – 4

17-Perez,  R.  M.,  Galina ,  A.  M.,  Navarro,  L.  and  Duran . N.  1998.  Emberyogenesis  invitro  of  several  citrus  species  and  cultivars  ,  Journal  of  horticulturl  science  and  biotechnology . 73  ( 6 ) : 796 -  802

18-Rose,  M.  L.,  Scwarzacher,  T. and Harrison, H. 1998.  The  chromosomes  of  Citrus  and  poncirus  species  and  hybrids  .  The  Journal  of  Heredity  .  89  ( 1 ) :  83 – 86

19-Saito,  W.  Ohgawara,  T.  Shimizu  ,  J.  And Ishii ,  S.  2001.  A  Somatic  hybridization  between  C  .  Sudachi  and  C .  aurantifolia  swing  ،  produced  by  electrofusion  .  plant  science . 77 ( 1 ) : 125 – 130

20-Sarrantino,  A. and Carus,  A. 2003. Invitro  propagation  of  troyer  and  Carrizo  Citrange  .  Plant  Breeding  and  Genetics  . 84  ( 1 ) : 39 n- 47

21-Sellito,  B.  and Pio, Y.  M. 2000. Cytogenetical  investigations  of  three  cultivars  of  sweet  orange  .  Revista  -  Barsileiaa – de – Genetica  .  12  ( 1 ) :  117 – 126

22-Vardi,  A.  2002.  Protoplast  derived  plants  from  different  citrus  species  and  cultivars . Proceeding  of  International  Society  ,  Citriculture  .  79  ( 1 ) : 149 – 152

23-Xu,  G. T.,  Li,  H. and   Shen,  D.  L.  2004 .  study  on  karyotype  of  Citrus  medica  Sarcodactylis  Swingle  .  Journal  of  Shonghi  Agricultural  College  .  12 ( 3 ) : 172 – 176