قابلیت سازگاری و بررسی آزمایشگاهی اثر برخی حشره کش ها و اسانس های گیاهی با قارچ بیمارگر حشراتLecanicillium" longisporum"

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 1، دوره 6، شماره 3، آذر 1393، صفحه 203-213   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

امید پناهی^{* 1}؛ مجتبی قانع جهرمی²؛ آزاده لونی³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه ارومیه

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

³گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور

چکیده

قارچ­ های بیمارگر یکی از عوامل موثر در کنترل حشرات آفت می ­باشند. زنده ­مانی کنیدی ­های قارچ ­ها، در اثر عوامل محیطی­ و­حشره ­کش­ های شیمیایی که برای حفاظت گیاهان استفاده می­ شوند، تغییر می­ یابند. در این پژوهش، اثر حشره­ کش­ های ایمیداکلوپراید، استامی­پراید و اسانس ­های گیاهی نعناع (.Mentha spicata L) از تیره Lamiaceae، زیره ­سبز (.Cuminum cyminum L) از تیره Apiaceae و لیموترش (.Citrus aurantifolia L) از تیره Rutaceae روی رشد میسلیوم و میزان جوانه ­زنی کنیدیوم قارچ Lecanicillium longisporum (Petch) Zare & Gams بررسی شد. غلظت­ های مورد استفاده برای این حشره­ کش­ها و اسانس­ های گیاهی شامل (l_/lµ250 (0.5 MC)، l_/lµ500 (MC) و l_/lµ1000 (2 MC) بودند. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی انجام و اثر حشره­کش­ها و اسانس­ها در سه غلظت با چهار تکرار در دمای 1±27 درجه سلسیوس روی محیط کشت SDA بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر سه اسانس گیاهی و دو حشره­ کش مورد استفاده روی پارامترهای میزان رشد میسلیوم و درصد جوانه ­زنی قارچ بیمارگر حشرات L. longisporum در مقایسه با تیمار شاهد در سطح آماری یک درصد معنی ­دار بودند. اسانس زیره ­سبز و حشره­ کش استامی ­پراید به­ ترتیب با 19_/20، 18_/21، 37_/23 و 43_/23 درصد بیشترین و اسانس­ های لیموترش و نعناع نیز به ­ترتیب با 69_/7، 56_/9، 01_/15 و 21_/14 درصد کمترین درصد بازدارندگی در رشد میسلیوم و جوانه ­زنی کنیدیوم قارچ را داشتند. نتایج نشان داد که قارچ مورد مطالعه در برابر اسانس لیموترش عکس ­العملی از خود نشان نداده و اسانس زیره ­سبز و حشره­ کش استامی­ پراید دارای اثر قارچ­ کشی می­ باشند. همچنین مشخص شد که با افزایش درصد مهار رشد میسلیومی قارچ، میزان تولید کنیدیوم در هر تشتک پتری به طور قابل توجهی کاهش پیدا می­ کند. اسانس ­های لیموترش و نعناع با توجه به اثر قابل توجه و کم ­خطر بودن شان برای انسان و محیط زیست نسبت به حشره­ کش ­های شیمیایی، می ­توانند در برنامه کنترل تلفیقی آفات به همراه این قارچ بیمارگر و یا به عنوان مدلی برای ساخت آفت­ کش­ های جدید با قابلیت سازگاری بالا مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

اسانس گیاهی؛ حشره کش؛ بیمارگر حشرات؛ قابلیت سازگاری