تاثیر پرایمینگ فیزیکی بذر بر برخی ویژگی های زراعی و درصد آلکالوئید گیاه دارویی تاتوره

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 9، دوره 9، 2(34) تابستان، مرداد 1394، صفحه 293-306   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سحر باصرکوچه باغ¹؛ فرهاد فرح وش^{* 2}؛ بهرام میرشکاری²؛ فرخ رحیم زاده خویی³؛ حمداله کاظمی اربط³

¹دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

³استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

به منظور مطالعه اثر پیش تیمارهای (پرایمینگ) مختلف بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه تاتوره، آزمایشی در سال 1391 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل اولتراسونیک با حداکثر 3 وات بر سانتی­ متر مربع و پرتوهای گاما و بتا با شدت ثابت2 میکروکوری به مدت 10 دقیقه، لیزر با طول موج 6328 آنگستروم و میدان مغناطیسی با شدت 40 میلی ­تسلا در سه زمان 5 ،10 و 15 دقیقه روی بذرهای خیس و شاهد بودند. نتایج نشان داد وقتی که بذر تاتوره بعد از تیمار با اشعه گاما کشت شد، ارتفاع بوته نسبت به شاهد حدود 45 درصد افزایش یافت. بیشترین عملکرد بیولوژیک به تیمار میدان مغناطیسی 10 دقیقه­ ای با 206 گرم در مترمربع و کمترین آن به پرتو لیزر 5 دقیقه­ ای و برابر 108.3 گرم در مترمربع اختصاص داشت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار میدان مغناطیسی 15 دقیقه­ ای با 27.27 گرم در متر مربع بود که اختلاف معنی­ داری با بقیه تیمارها داشت و کمترین آن در تیمار اولتراسونیک و برابر 14.96 گرم در مترمربع مشاهده شد. درصد آلکالوئید اندام­ های هوایی در تیمار پرتو گاما بیشترین و در تیمار میدان مغناطیسی 5 دقیقه ­ای کمترین بود. تیمارهای پرتوهای فیزیکی میدان مغناطیسی، پرتو گاما و پرتو لیزر برای افزایش محصول، می ­تواند استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد؛ درصد آلکالوئید؛ میدان مغناطیس و عملکرد بیولوژیک