خصوصیات زراعی ذرت و لوبیا چشم بلبلی در پاسخ به مصرف قارچ میکوریزا و باکتری مزوریزوبیوم به صورت کشت مخلوط و خالص

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 8، 2(30) تابستان، تیر 1393، صفحه 165-180   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

زهرا مرزبان^{* 1}؛ محمدرضا عامریان²؛ مجتبی ممرآبادی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الیگودرز، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، الیگودرز، ایران

²عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

به منظور مطالعه خصوصیات زراعی ذرت و لوبیا چشم بلبلی به مصرف قارچ میکوریزا و باکتری مزوریزوبیوم در کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود به اجرا در آمد. آزمایش به صورت طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی به صورت خالص و مخلوط بر اساس سری­های افزایشی در 10 تیمار شامل: Z= کشت خالص ذرت، B= کشت خالص لوبیا، I= کشت مخلوط ذرت و لوبیا، ZM= ذرت + قارچ مایکوریزا، BM= لوبیا + قارچ مایکوریزا، BB= لوبیا+ باکتری مزوریزوبیوم، BMB= لوبیا + قارچ مایکوریزا + باکتری مزوریزوبیوم، IM= کشت مخلوط + قارچ مایکوریزا، IB= کشت مخلوط + باکتری مزوریزوبیوم، IMB= کشت مخلوط + قارچ مایکوریزا + باکتری مزوریزوبیوم بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اثر تیمار بر عملکرد دانه در بوته، محتوی کلروفیل برگ، وزن خشک غلاف لوبیا، وزن خشک بلال، تعداد دانه در بلال و نسبت برابری زمین جزیی هر دو گیاه معنی­ دار بود. بیشترین عملکرد دانه در بوته لوبیا چشم بلبلی و ذرت با میانگین­های 10 و 108 گرم در بوته به­ ترتیب در تیمارهای کشت خالص به همراه باکتری مزوریزوبیوم و کشت خالص ذرت به همراه قارچ میکوریزا مشاهده شد. همچنین، بیشترین میزان نسبت برابری زمین جزیی ذرت و لوبیا چشم بلبلی به­ ترتیب با میانگین­ های 1.7 و 1.47 در تیمارهای کشت مخلوط و کشت مخلوط توام با قارچ میکوریزا و باکتری مزوریزوبیوم مشاهده شد. نتایج به ­دست آمده نشان داد که نسبت برابری زمین بیشتر از یک برای ذرت و لوبیا چشم بلبلی، نشان­دهنده روابط متقابل مثبت بین اعضای گیاهی مخلوط نسبت به خالص بوده و بیان کننده برتری کشت مخلوط ذرت و لوبیا چشم بلبلی نسبت به کشت خالص می ­باشد.

کلیدواژه‌ها

قارچ میکوریزا؛ کشت مخلوط افزایشی؛ مزوریزوبیوم