ارزیابی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک لاین ها و ارقام گندم نان

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 5، دوره 8، 1(29) بهار، اردیبهشت 1393، صفحه 57-70   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

پریسا مرادیان^{* 1}؛ حمداله کاظمی اربط²؛ محمد رضایی مراداعلی³

¹دانشجوی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

²استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مرتبط باعملکرد دانه و اجزای عملکرد در 11 لاین گندم پاییزه (Triticum aestivum L) همراه 4 رقم شاهد ( ,Oroum (C-83-7) ,Zareh (C-83-8) Mihan (C-84-8) و Zarrin) درسال زراعی 1391 - 1390 در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در بین صفات مورد بررسی ارتفاع ساقه، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، وزن میانگره­ ها، طول سنبله و وزن سنبله در سطح احتمال 1درصد و از نظر عملکرد دانه در سطح احتمال 5 درصد معنی­ دار بود که نشان ­دهنده وجود اختلاف بین ژنوتیپ­ های مورد بررسی از نظر این صفات است. لاین Zrn/Shiroodi با متوسط عملکرد 9422 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. رگرسیون چندگانه به روش نزولی، تعداد سنبله در متر مربع، وزن میانگره­ ها و طول سنبله با ضریب تبیین 15.5 بیشترین تغییرات مربوط به عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه علیت با افزایش صفاتی مانند طول سنبله (0.749) و تعداد سنبله در مترمربع (0.442) عملکرد دانه نیز افزایش یافت. تجزیه خوشه ­ای لاین­ ها به روش  Wardآنها را در دو گروه بر اساس صفات مورد نظر گروه­ بندی کرد. بنابراین، می‌توان صفات مورد نظر را در برنامه ­های گزینش ژنوتیپ‌های امیــد بخش گنـدم ­های زمستانه مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها

تجزیه علیت؛ صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک؛ عملکرد دانه؛ گندم نان