برآورد تابش کل لحظه ای طول موج کوتاه خورشید با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس (مطالعة موردی: مناطق مرکزی ایران)

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقاله 2، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 18، خرداد 1394، صفحه 17-30   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اسماعیل تازیک¹؛ عبدالعلی رضایی^{* 2}؛ علی آبکار³؛ سیدکاظم علوی‌پناه⁴؛ زهرا جهانتاب⁵؛ علیرضا رحمتی⁶

¹کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، گروه کارتوگرافی، دانشگاه تهران

²دانشجوی دکتری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، گروه کارتوگرافی، دانشگاه تهران

³استادیار گروه سنجش از دور، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

⁴استاد گروه کارتوگرافی، دانشگاه تهران

⁵کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، گروه محیط زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁶دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، گروه کارتوگرافی، دانشگاه تهران

چکیده

استفاده از انرژی‌های نو به ویژه تابش امروزه به عنوان یکی از مهم­ترین منابع تولید انرژی محسوب می‌شود. لذا مطالعه انرژی خورشیدی از اهمیت زیادی برخوردار است. با این حال که خورشید یک منبع عظیم انرژی است، اما برون‌داد انرژی آن در سطح زمین به طور یکسان عمل نمی‌کند، به این صورت که میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان متغییر بوده و در عرض‌های جغرافیایی پایین بیشتر است. بنابراین شناخت مکان‌های مناسب جهت بکارگیری انرژی خورشیدی الزامی می‌باشد. بهترین و دقیق­ترین روش برای اندازه‌گیری این پارامتر استفاده از دستگاه‌های تابش‌سنجی می‌باشد، اما امکان استفاده از این ایستگاه‌ها به دلیل شرایط مختلف طبیعی و اقتصادی وجود ندارد. از طرف دیگر این دستگاه­ها مقدار تابش را به صوت نقطه‌ای تا شعاع محدودی برآورد می‌کنند. در سال‌های اخیر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای تا حدودی این مشکلات برطرف گردیده است. لذا در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده مودیس و با استفاده از روش تبدیل آلبدوی باریک باند به پهن باند، میزان تابش کل لحظه‌ای موج کوتاه خورشیدی در مناطق مرکزی ایران متشکل از استان­های قم، اصفهان، تهران و سمنان برآورد شده است. به منظور تحلیل نتایج به دست آمده از سه شاخص آماری ضریب تبیین، جذر میانگین مربع خطا و مقدار متوسط خطا استفاده شد. در نهایت میزان جذر میانگین مربع خطا حدود 42 وات بر متر مربع و میزان متوسط خطا در حدود 75/40 وات بر متر مربع  به دست آمد که بیانگر دقت بالای روش مورد استفاده در برآورد تابش می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

انرژی‌های نو؛ تابش خورشیدی؛ سنجش از دور؛ سنجنده مودیس