کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژنه در ارقام گندم دوروم

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 2، دوره 7، 2(26) تابستان، شهریور 1392، صفحه 129-146   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

صادق آزادی¹؛ سیدعطااله سیادت²؛ رحیم ناصری³؛ عباس سلیمانی فرد⁴؛ امیر میرزایی^{* 5}

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

²استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز

³دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه ایلام

⁴عضو هییت علمی، گروه علمی کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران

⁵مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام

چکیده

به­ منظور بررسی اثر باکتری­ های افزاینده رشد و کود شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم دوروم، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک ­های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دهلران، استان ایلام در سال زراعی 90-1389 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه رقم گندم دوروم (یاواروس، کرخه و سیمره)،کود شیمیایی نیتروژن (کود اوره) در 3 سطح (40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار) و کود زیستی در 3 سطح (عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکترکروکوم Azotobacter chroococcum و آزسپریلیوم برازیلنس Azospirillum brasilense  بودند. نتایج نشان داد که بین ارقام مورد استفاده از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی­ داری وجود داشت. رقم یاواروس دارای بیشترین ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک بود. بین سطوح مختلف کود شیمیایی نیتروژن نیز اختلاف معنی­ داری مشاهده شد. بیشترین ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و پروتئین دانه در سطوح کودی 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به ­دست آمد. کودهای زیستی بر صفات اندازه­ گیری شده تاثیر معنی­داری داشت. بیشترین ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه در تیمارهای عدم تلقیح و تلقیح با کودهای زیستی به­دست آمد. اثر متقابل رقم در کود شیمیایی نیتروژن بر ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعـداد سنبله در متـر مربع و عملکرد دانه معنی­دار شد. بیشترین عملکرد دانه در رقم یاوارس و 120 کیلوگرم کود نیتروژن و کمترین عملکرد دانه نیز در تیمار رقم سیمره و 40 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار حاصل شد. اثر متقابل رقم در کود زیستی تنها بر شاخص برداشت معنی­ دار شد. اثر متقابل کود شیمیایی در کودهای زیستی بر تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه معنی ­دار شد. اثر متقابل سه ­گانه رقم با کود شیمیایی و کود زیستی نیز تنها بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار گردید. بیشترین عملکرد دانه در رقم یاوارس و 120 کیلوگرم کود نیتروژن و تلقیح با آزسپریلیوم و کمترین عملکرد دانه در رقم سیمره با 40 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار و عدم تلقیح مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد دانه؛ کود زیستی؛ ‌ گندم؛ عملکرد