نقشه پراکنش و تعیین ویژگی های اجتماعی علف های هرز مزارع گندم آبی استان اردبیل

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 7، 2(26) تابستان، شهریور 1392، صفحه 159-180   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

بیتا سهیلی^*

محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل

چکیده

جهت شناسایی، تعیین تراکم و غالبیت علف­ های هرز مزارع گندم آبی در استان اردبیل، بر اساس سطح زیر کشت گندم و مساحت مزارع در کلیه شهرستان­ های استان اردبیل طی 6 سال زراعی (در سال­ های 1381 تا 1386) تعداد 76 مزرعه جهت بررسی انتخاب شدند. طبق روش توماس با انداختن کادر، تعداد علف­ های هرز به تفکیک جنس و گونه در هر کادر در مزارع مورد نظـر مشخص گردیدند. با استفاده از عواملی چون تراکم (در واحد سطح)، فراوانی و یکنواختی هر گونه از علف­ های هرز روابط آنها به ­دست آمدند. در هر مزرعه طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا برای مکان مورد اندازه­ گیری توسط دستگاه GPS ثبت شدند. کلیه اطلاعات به ­دست آمده در قالب یک بانک اطلاعاتی (در محیط Access) طراحی گردید و سپس نقشه پراکنش علف ­های هرز مزارع گندم آبی استان اردبیل تهیه شد. نتایج نشان داد که در مزارع گندم آبی استان اردبیل 61 گونه علف­ هرز وجـود دارد. پهن ‌برگ­ های غالب مـزارع گندم آبی استان اردبیل به ترتیب غالبیت شامل: بی­ تی­ راخ (L. Galium tricornatum)، علف هفت­ بند (Polygonum patulum) و تربچه وحشی (Raphanus raphanistrum) بودند. باریک ‌برگ­ های غالب مزارع گندم آبی استان اردبیل را نیز به ترتیب اهمیت می ­توان گونه­ های یولاف وحشی ‌زمستانه (Avena ludoviciana)، چاودار (Secale cereale) و دم روباهی کشیده (Alopecurus myosuroides) دانست. به­ علاوه، مهم ترین رستنی­ های مـزاحم قبل از برداشت گنــدم آبی در این استان را پیچک‌‌ صحـرایی (Convolvulus arvensis)،کنـگر وحشی (Cirsium arvense) و تلخـه (Acroptilon repens) تشکیل می ­دادند.

کلیدواژه‌ها

تراکم؛ فراوانی؛ علف هرز؛ GIS؛ GPS