گروه بندی هیبریدهای ذرت بر اساس برخی خصوصیات زراعی

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 7، 1(25) بهار، خرداد 1392، صفحه 1-16   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سلیمان محمدی^{* 1}؛ لیلی علی وند²؛ فرهاد فرح وش³؛ حمزه حمزه⁴؛ کامران انوری⁵؛ سونیا عارفی⁶

¹استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

²کارشناس ارشد زراعت، شرکت خدمات بیمه ای آذرکشت ملکان

³استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

⁴عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مهاباد

⁵محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

⁶عضو هیئت علمی دانشگاه علمی کاربردی میاندوآب

چکیده

به منظور بررسی روابط بین صفات مهم هیبریدهای ذرت، آزمایشی با 14 هیبرید دیررس ذرت در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین هیبریدهای مورد مطالعه از نظر ارتفاع بوته و بلال، تعداد ردیف دانه و تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، ماده خشک و عملکرد دانه اختلاف معنی ­داری وجود دارد ولی نیاز حرارتی یکسانی داشتند. بیشترین عملکرد دانه مربوط به هیبرید KLM76005 × MO17 بود. نتایج همبستگی صفات زراعی نشان داد که عملکرد دانه با صفات شاخص برداشت و بیوماس همبستگی مثبت و معنی­ داری دارد. تجزیه رگرسیون گام به گام صعودی مشخص ساخت صفات شاخص برداشت، بیوماس و وزن هزار دانه بیشترین تغییرات موجود در عملکرد دانه را توجیه کردند و تجزیه علیت با این صفات نشان داد که صفات مذکور بیشترین اثر مثبت مستقیم و معنی­دار را بر عملکرد دانه دارند. تجزیه خوشه ­ای با استفاده از روش وارد، هیبریدهای مورد مطالعه را به پنج دسته تقسیم کرد. خوشه­ های دوم و سوم از نظر عملکرد دانه و صفات مؤثر بر عملکرد (شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه) از میانگین بالاتری برخوردار بودند. مطالعه همبستگی صفات از نظر نیـازهای حرارتی نمایان­گر وجــود همبستگی منفی و معنی­ دار عملکرد دانه با صفات GDD تا ظهور گل تاجی و GDD کل بود. تجزیه به مؤلفه­ های اصلی صفات از نظر نیاز حرارتی نشــان داد که دو مؤلفه اصلی 80.3 درصــد از تغییرات واریانس را در این گروه از صفات توجیــه نمــود. در نهایت صفات شاخص برداشت و بیوماس به ­عنوان معیارهای غیرمستقیم در گزینش هیبریدها و هیبرید KLM76005×MO17 به عنوان بهترین هیبرید شناسایی گردید.

کلیدواژه‌ها

تجزیه علیت؛ عملکرد دانه؛ مؤلفه‌های اصلی و کلاستر؛ همبستگی؛ هیبرید ذرت