ارزیابی 20 ژنوتیپ جو در شرایط خشکی انتهای فصل

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 7، دوره 7، 1(25) بهار، خرداد 1392، صفحه 91-104   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حمید تجلی^{* 1}؛ سیدغلامرضا موسوی²؛ رضا برادران²؛ محمدحسین صابری³؛ الیاس آرزمجو⁴

¹محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

²عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

³عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

⁴کارشناس ارشد زراعت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

چکیده

به­ منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ­ های امیدبخش جو به تنش خشکی انتهای فصل، تعداد 20 ژنوتیپ جو در دو محیط تنش­ دار و بدون تنش، طی یک آزمایش مزرعه­ ای در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی به صورت کرت­ های خرد شده در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 87-86 مورد مقایسه قرار گرفتند. عوامل آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح شامل شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سنبله، و 20 ژنوتیپ امیدبخش جو بودند. قطع آبیاری باعث کاهش عملکرد دانه به میزان 14.64 درصد و عملکرد بیولوژیک به میزان 8.12 درصد در مقایسه با تیمار آبیاری کامل گردید. صفات طول پدانکل، ارتفاع بوته و مساحت برگ پرچم به ترتیب به میزان 12.4، 7.65 و 24 درصد نسبت به آبیاری کامل کاهش پیدا کرد. همچنین، تنش خشکی منجر به افزایش شاخص کلروفیل، تراوایی غشای سلول و کاهش محتوی نسبی آب برگ پرچم گردید. بین ژنوتیپ­ های مورد بررسی تفاوت معنی­ داری از لحاظ عملکرد بیولوژیک مشاهده نشد ولی ژنوتیپ 18 از لحاظ عملکرد دانه، بیشترین (5997.2 کیلوگرم در هکتار) و ژنوتیپ 16 کمترین عملکرد دانه (3420.8 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دادند. ژنوتیپ­ های 5 و 13 دارای بیشترین میزان کلروفیل و ژنوتیپ 8 نیز بیشترین مقدار محتوای نسبی آب برگ (80.7 درصد) را داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش، ژنوتیپ­ های 18 و 20 در هر دو شرایط آبیاری و تنش خشکی عملکرد مطلوبی داشتند.

کلیدواژه‌ها

تراوایی غشای سلولی؛ شاخص کلروفیل؛ قطع آبیاری؛ محتوای نسبی آب برگ