اثر تاریخ‌های کاشت بر عملکرد دانه و صفات رویشی ارقام کلزا در منطقه ایلام

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 7، 3(27) پاییز، آذر 1392، صفحه 241-258   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

غلامرضا طهماسبی^{* 1}؛ سید عطا اله سیادت²؛ محمد مهدی پورسیاه بیدی¹؛ رحیم ناصری³

¹مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام

²استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین

³دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه ایلام

چکیده

برای بررسی و تعیین مناسب‌ترین تاریخ کاشت ارقام کلزا و اثرات آنها بر عملکرد و اجزای آن آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 85-84 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام به مرحله اجرا درآمد. در کرت‌های اصلی 4 تاریخ کاشت 6/25، 7/10، 7/25 و8/10 و در کرت‌های فرعی سه رقم اکاپی، زرفام و طلایه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مورد بررسی نشان داد که بین تاریخ‌های مختلف کاشت، ارقام و اثرات متقابل از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. بیشترین عملکرد دانه معادل 3622 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 10 مهر و کمترین آن با 3075 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 25 شهریور به دست آمد. در تاریخ کاشت 10 مهر بیشترین تعداد دانه در خورجین (61.55 خورجین)، بیشترین وزن هزار دانه (3.477 گرم) و بیشترین تعداد خورجین در ساقه اصلی (64.75 عدد) حاصل شد. رقم زرفام نسبت به سایر ارقام از نظر عملکرد دانه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، تعداد خورجین در ساقه اصلی نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت. طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته رقم طلایه نسبت به سایر ارقام بیشتر بود و در بین تاریخ‌های کاشت، تاریخ کاشت 10 مهر دارای تعداد روز تا شروع گلدهی کمتر و طول دوره گلدهی برتری نسبت به سایر تاریخ­های کاشت بود. در این آزمایش تاریخ کاشت 10 مهر همراه با رقم زرفام برای منطقه مناسب تشخیص داده شد.
برای بررسی و تعیین مناسب‌ترین تاریخ کاشت ارقام کلزا و اثرات آنها بر عملکرد و اجزای آن آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 85-84 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام به مرحله اجرا درآمد. در کرت‌های اصلی 4 تاریخ کاشت 25/6، 10/7، 25/7 و10/8 و در کرت‌های فرعی سه رقم اکاپی،زرفام و طلایه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مورد بررسی نشان داد که بین تاریخ‌های مختلف کاشت، ارقام و اثرات متقابل از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. بیشترین عملکرد دانه معادل 3622 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 10 مهر و کمترین آن با 3075 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 25 شهریور به دست آمد. در تاریخ کاشت 10 مهر بیشترین تعداد دانه در خورجین (55/61 خورجین)، بیشترین وزن هزار دانه (477/3 گرم) و بیشترین تعداد خورجین در ساقه اصلی (75/64 عدد) حاصل شد. رقم زرفام نسبت به سایر ارقام از نظر عملکرد دانه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، تعداد خورجین در ساقه اصلی نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت. طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته رقم طلایه نسبت به سایر ارقام بیشتر بود و در بین تاریخ‌های کاشت، تاریخ کاشت 10 مهر دارای تعداد روز تا شروع گلدهی کمتر و طول دوره گلدهی برتری نسبت به سایر تاریخ­های کاشت بود. در این آزمایش تاریخ کاشت 10 مهر همراه با رقم زرفام برای منطقه مناسب تشخیص داده شد.

کلیدواژه‌ها

کلزا؛ تاریخ کاشت؛ عملکرد دانه؛ صفات رویشی