تاثیر عصاره الکلی برگ زیتون بر آسیب ایسکمی- بازخونرسانی کلیوی درموش‌های صحرایی نر بالغ

آسیب‌شناسی درمانگاهی دامپزشکی

مقاله 3، دوره 8، 1 (29) بهار، خرداد 1393، صفحه 373-382   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا نصیرزاده^{* 1}؛ میرعلیرضا نورآذر²؛ لیلا روشنگر³

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، استادیارگروه فیزیولوژی، تبریز، ایران.

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، استادیار گروه فیزیولوژی، تبریز، ایران.

³دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشیار بافت‌شناسی دانشکده پزشکی، تبریز، ایران.

چکیده

   ایسکمی-بازخونرسانی با درجات مختلف در پیوند کلیه دیده می‌شود.مطالعات چندی نشان داده‌اند که ایسکمی-بازخونرسانی می‌تواند باعث آسیب حاد کلیوی گردد. بیماری‌های کبدی و اختلالات عصبی مرتبط با آسیب کلیوی یک مشکل بالینی معمول است. برگ زیتون یک منبع سرشار از ترکیبات فنلی است که به لحاظ بیولوژیکی فعال هستند و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و قدرت پاک‌کنندگی رادیکال‌های آزاد را دارند. در این مطالعه تعداد 50 سر موش صحرایی نر به‌طور تصادفی به 5 گروه مساوی شامل: گروه کنترل: حیوانات سالم دست نخورده، گروه یک: ایسکمی–بازخونرسانی به­مدت 60 دقیقه و دریافت عصاره برگ زیتون، گروه دو: گروه ایسکمی-بازخونرسانی به‌مدت 60 دقیقه، گروه سه: گروه ایسکمی-بازخونرسانی به‌مدت 120 دقیقه و دریافت عصاره برگ زیتون و گروه چهار: گروه ایسکمی-بازخونرسانی به‌مدت 120 دقیقه تقسیم شدند. حیوانات گروه‌های یک و سه عصاره را به‌صورت محلول در 5/0 میلی‌لیتر آب آشامیدنی از طریق گاواژ و به‌مدت 30 روز با دوزmg/kg 100دریافت کردند. حیوانات سایر گروه‌ها هم­حجم عصاره، نرمال سالین را از طریق گاواژ دریافت کردند. در پایان دوره، سطح آنزیم‌هایآنتی‌اکسیدان سوپراکسید دسموتاز (SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPX) و نیز سطح ظرفیت تام آنتی اکسیدانی (TAC) و مالون­دی­آلدئید (MDA)در بافت کلیه اندازه‌گیری شد.تجویز عصاره برگ زیتون توانست سطح TACو فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان GPX  وSOD را در گروه‌های یک و سه به‌طور معنی‌داری نسبت به گروه‌های دو و چهار افزایش دهد. هم‌چنین سطح آنزیم MDA در بافت کلیه گروه‌های تیمار شده با عصاره برگ زیتون در مقایسه با گروه‌های ایسکمی-بازخونرسانی به‌طور معنی‌داری پائین‌تر بود (05/0P<). این مطالعه نشان داد که تجویز خوراکی عصاره برگ زیتون اثرات محافظت کنندگی در برابر آسیب ناشی از ایسکمی-باز خونرسانی دارد.

کلیدواژه‌ها

آسیب ایسکمی-باز خونرسانی؛ کلیه؛ آنزیم‌های آنتی‌اکسیدن؛ موش صحرایی

اصل مقاله

مقدمه

   مکانیسم‌های پاتوفیزیولوژی که به آسیب حاد کلیوی منجر می‌شوند، به‌طور کامل شناخته نشده‌اند. اما یکی از علل اصلی نارسایی حاد کلیوی، ایسکمی-بازخونرسانی کلیوی است. بیماری‌های کبدی و اختلالات نورولوژیکی مرتبط با آسیب کلیوی یک مشکل بالینی معمول است (Kurcer et al., 2007). به‌ عنوان مثال در پی کاهش جریان خون به کلیه به‌ دنبال خونریزی یا قطع کامل جریان خون در حین عمل پیوند کلیه، این وضعیت اتفاق می‌افتد. ایسکمی- خونرسانی مجدد با درجات مختلف در پیوند کلیه دیده می‌شود و مطالعات چندی نشان داده‌اند که می‌تواند باعث آسیب حاد کلیوی گردد (Esposito, 2011; Nahed, 2011). علت اصلی عملکرد تاخیری بافت کلیه به‌ دنبال پیوند، آسیب ایسکمی-بازخونرسانی می‌باشد. هر چه میزان آسیب اولیه در اثر ایسکمی-بازخونرسانی بیشتر باشد، احتمال رد پیوند یا اختلال در عملکرد آن افزایش می‌یابد. بنابر این، کاهش در آسیب اولیه منجر به نتیجه بهتر برای بقا پیوند می‌شود. ایسکمی و به‌ دنبال آن خونرسانی مجدد با تولید رادیکال‌های آزاد موجب آسیب شدید اکسیداتیو در بافت­ها می‌شود، اگرچه برای بقاء بافت کلیوی ایسکمیک، خونرسانی مجدد ضروری است (Dun-xian et al., 2005; Hidehisa et al., 2002).

والکر و همکاران در سال 2001 گزارش کرده‌اند که رادیکال‌های اکسیژن میانجی‌های مهم آسیب در طی ایسکمی-بازخونرسانی کلیوی هستند (Walker et al., 2001).

   کوزیراکی در سال 2008 نشان داد که در روند انتقال کلیه، ایسکمی یک پدیده غیرقابل اجتناب است و در مرحله نهایی دوره خونرسانی مجدد اتفاق می‌افتد(Kosieradzki et al., 2008). به‌طور کلی، آسیب خونرسانی مجدد به‌صورت یک پاسخ التهابی نسبت به استرس اکسیداتیو شناخته می‌شود (Lee and Lee, 2010; Nuria et al., 2002). اینترلوکین-1 و فاکتور نکروزدهنده توموری (TNF-α) به عنوان سیتوکین‌های پیش التهابی هستند که پس از پیوند عضو، نقش مهمی در آسیب ایسکمی- بازخونرسانی دارند (Hidehisa et al., 2002).

   برگ زیتون یک منبع سرشار از ترکیبات فنلی است که به لحاظ بیولوژیکی فعال هستند و ظرفیت آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و قدرت پاک‌کنندگی رادیکالی بهتری دارند (Lee et al, 2009; Seyd, 2010).  

همچنین، ترکیبات فنلی مشتق از برگ زیتون با داشتن مقادیر قابل توجهی اولئوروپئین (Oleuropein)از اکسیداسیون لیپوپروتئینی جلوگیری می‌کنند (Seyd, 2010).

   گیاهان دارویی به علت سهولت دسترسی، عوارض جانبی اندک  وصرفه اقتصادی، امروزه مورد توجه محققین بوده و می‌توانند جایگزین‌های شایسته داروهای صناعی باشند.

   برگ درخت زیتون به عنوان داروی شفابخش باستانی در کشورهای اروپایی و مدیترانه استفاده می‌شود و در رژیم غذایی به‌صورت عصاره و چای گیاهی قابل مصرف است. به‌ نظر می‌رسد عصاره برگ زیتون با داشتن ترکیبات فنلی می‌تواند به‌عنوان آنتی‌اکسیدان طبیعی مورد استفاده قرار گیرد (Lee and Lee, 2010). با توجه به اینکه تاکنون دراین زمینه مطالعه‌ای صورت نگرفته است. لذا هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثرات آنتی‌اکسیدانی عصاره برگ زیتون بر سطح آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی به‌دنبال آسیب ایسکمی-خونرسانی مجدد می‌باشد.

 

مواد و روش­ها

   در این مطالعه تعداد 50 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن20±250 گرم به­صورت تصادفی به 5 گروه 10تایی مساوی تقسیم‌ شدند. موش‌های صحرایی هر 5 گروه از مرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز تهیه و در آن مرکز در شرایط یکسان با دسترسی آزاد به آب و غذا و در سطحی با دمای 2±21 درجه سلسیوس و چرخه نوری 12/12 روشنایی–تاریکی نگهداری شدند. حیوانات در 5 گروه به شرح زیر تقسیم شدند:

گروه کنترل: حیوانات سالم دست نخورده

گروه 1: گروه ایسکمی-خونرسانی مجدد به‌مدت 60 دقیقه به­علاوه دریافت عصاره برگ زیتون

گروه 2: گروه ایسکمی-خونرسانی مجدد به‌مدت 60 دقیقه

گروه 3: گروه ایسکمی-خونرسانی مجدد به‌مدت 120 دقیقه به­علاوه دریافت عصاره برگ زیتون

گروه 4: گروه ایسکمی-خونرسانی مجدد به‌مدت 120 دقیقه (Kurcer et al., 2007; Nahed, 2011).

عصاره‌گیری

   جهت تهیه عصاره برگ زیتون، مقدار معینی برگ زیتون تازه تهیه و پس از خشک شدن آسیاب گشته سپس با استفاده از هگزان و متانول عصاره‌گیری انجام گرفت. پس از تبخیر حلال با استفاده از دستگاه روتاری اواپراتور، باقیمانده به‌عنوان عصاره آماده شد (Eidi et al., 2012).

   در گروه‌های 1 و 3 حیوانات عصاره برگ زیتون را به‌مدت 30 روز قبل از ایسکمی و به میزان mg/kg100از راه خوراکی و از طریق گاواژ دریافت کردند (Mohaghegi et al., 2011). حیوانات گروه‌های 2 و 4 همحجم عصاره (5/0 میلی‌لیتر) سرم فیزیولوژی از طریق گاواژ دریافت کردند.

   در پایان دوره تجویز عصاره، حیوانات گروه‌های مورد مطالعه تحت بیهوشی مورد جراحی (برش در خط وسط شکم و دسترسی به کلیه‌ها پس از کنار زدن چربی‌های دور کلیه) قرار گرفته و پس از دسترسی به عروق  کلیوی ایسکمی-خونرسانی دو طرفه  با استفاده از گیره رگی غیرتروماتیک در نزدیکی ناف کلیه ایجاد و پس از یک ساعت ایسکمی کلیوی دوره پرفوزیون آغاز گردید (Manuela et al., 2003; Nahed, 2011). به‌ترتیب در گروه‌های 1 و 2 به‌دنبال یک ساعت ایسکمی، یک ساعت خونرسانی مجدد انجام گرفت. در گروه‌های 2 و 4 به‌دنبال یک ساعت ایسکمی، دو ساعت خونرسانی مجدد صورت گرفت (Kurcer et al ., 2007; Ersoz et al., 2009).

   جهت ایجاد بیهوشی از داروهای بیهوشی کتامین به میزان mg/kg40 وزن بدن و زایلازین  mg/kg10 وزن بدن و به‌صورت داخل صفاقی استفاده شد (Syed, 2010).  درپایان خونرسانی مجدد نمونه‌های بافت کلیه اخذ شد.

اندازه­گیری فراسنجه­های بیوشیمیایی

   فراسنجه­های بیوشیمیایی با استفاده از کیت تجاری Randox ساخت کشور انگلستان اندازه‌گیری شدند.

سوپراکسید دیسموتاز (SOD):

   در این روش از گزانتین وگزانتین اکسیداز جهت تولید رادیکال‌های سوپراکسید استفاده می‌شود. این رادیکال‌ها با I.N.Tیا-3-(4-nitrophenol)-5-phenyl tetrazolium chloride (iodophenyl)2- واکنش می‌دهند و رنگ قرمز فورمازون تولید می‌شود که در طول موج nm 505 اندازه‌گیری می‌شود.

اندازه‌گیری گلوتاتیون پراکسیداز (GPX):

   آنزیم گلوتاتیـون پراکسیـداز واکنـش اکسیـداسیـون گلوتاتیون (GSH) را توسط کومن هیدروپراکسید (Cumene Hyroperoxide) کاتالیز می‌کند. در حضور آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز و NADPH، گلوتاتیون اکسید شده (GSSG) مجدداً به گلوتاتیون احیاء تبدیل می‌شود که این احیاء با اکسیداسیون همزمان ADPH  به NADP+ همراه است. در این واکنش کاهش جذب نوری در طول موج 340 نانومتر اندازه‌گیری می‌شود.

اندازه‌گیری ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی (TAC):

ABTS    (2, 2-Azino-di-{3-ethylbenzthiazoline sulphonate}) با یک پراکسیداز و آب اکسیژنه مجاور می‌شود تا رادیکال‌های +ABTS را تولید کند. این ماده رنگ آبی-سبز دارد که در طول موج600نانومتر اندازه‌گیری می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در نمونه تولید این رنگ را تضعیف می‌کنند  (Kurcer et al., 2007).  

اندازه­گیری مالون­دی آلدئید (MDA):

   اساس اندازه‌گیری مالون­دی­آلدئید به‌عنوان شاخص پراکسیداسیون چربی، بر پایه واکنش با تیوباربیتوریک اسید (TBARS)، اندازه گیری جذب با روش اسپکتروفتومتری و مقایسه با منحنی استاندارد می­باشد  (Somi et al., 2009).

اندازه‌گیری پروتئین بافتی

   غلظت تام پروتئین با استفاده از روش برد فورد اندازه‌گیری شد (Bradford, 1976).

   تحلیل آماری

   در این مطالعه داده‌های به­دست آمده با استفاده از روش آماری آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه (ANOVA) و پس­آزمون دانکن (Duncan) تجزیه و تحلیل گردید و سطح معنی‌دار (05/0p<) در نظر گرفته شده است. میانگین میزان سطح آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان بافت کلیه حیوانات مورد مطالعه در جدول 1 آمده است.

 

یافته­ها

   مقایسه میانگین سطح ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی در بافت کلیه گروه‌های مختلف مورد مطالعه نشان داد که بین گروه کنترل با سایر گروه‌های مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0p<) (نمودار 1). هم‌چنین مشخص گردید بین گروه دو با چهار اختلاف معنی‌دار وجود دارد (05/0P<) اما بین گروه یک با گروه سه اختلاف معنی‌داری دیده نشد (نمودار 1).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mmol/l

 

 

 

نمودار 1- مقایسه میانگین سطح ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی در گروه‌های مختلف مورد مطالعه (Mean±SEM)

حروف نامشابه نشان‌دهنده اختلاف معنی‌دار است (05/0p<).  

 

 

مقایسه میانگین سطح مالون­دی­آلدئید در بافت کلیه حیوانات مورد مطالعه مشخص نمود که بین گروه کنترل با گروه‌های یک، دو و چهار تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0P<) ( نمودار 2). هم‌چنین مشخص گردید بین گروه یک با دو و نیز بین گروه سه با چهار تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0P<) (نمودار 2).

 

 

 

 

Nmol/l

 

 

 

نمودار 2- مقایسه میانگین سطح مالون­دی­آلدئید در گروه‌های مختلف مورد مطالعه (Mean±SEM)

حروف نامشابه نشان‌دهنده اختلاف معنی‌دار است (05/0p<).   

 

 

   نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در بافت کلیه گروه کنترل در مقایسه با گروه‌های دو و چهار به‌طور معنی‌داری بالاتر بود (05/0P<) (نمودار 3). اما بین گروه کنترل با گروه‌های  یک و سه  اختلاف معنی‌داری وجود نداشت  (نمودار 3).

 

 

U/mg protein

 

 

 

3- مقایسه میانگین سطح سوپراکسید دیسموتاز در گروه‌های مختلف مورد مطالعه (Mean±SEM)

حروف نامشابه نشان‌دهنده اختلاف معنی‌دار است (05/0p<).

 

 

واکاوی آماری نتایج به­دست آمده نشان داد که از نظر فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در بافت کلیه بین گروه کنترل با بقیه گروه‌های مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0P<) (نمودار 4). هم‌چنین مشخص گردید که میزان فعالیت این آنزیم در بافت کلیه حیوانات گروه یک به‌طور معنی‌داری بالاتر از گروه سه است (05/0P<) (نمودار 4). اما بین گروه دو با گروه چهار اختلاف معنی‌داری وجود نداشت ( نمودار 4).

 

 

U/mg protein

 

 

 

نمودار 4- مقایسه میانگین سطح گلوتاتیون پراکسیداز در گروه‌های مختلف مورد مطالعه (Mean±SEM)

حروف نامشابه نشان‌دهنده اختلاف معنی‌دار است (05/0p<).

 

 

بحث و نتیجه‌گیری

   نتایج مطالعه حاضر نشان داد که یک ساعت ایسکمی و به­دنبال آن 2-1 ساعت باز خونرسانی موجب اختلال در عملکرد کلیوی می‌شود. تیمار موش‌های صحرایی با عصاره برگ زیتون به مدت 30 روز از راه خوراکی می‌تواند فعالیت کلیوی را بهبود بخشد و باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان بافت کلیوی گردد (Rafighdost et al., 2013). یکی از دلایل آسیب ایسکمی–بازخونرسانی اختلال در مکانیسم‌های محافظتی آنتی‌اکسیدان‌ها در زمان خونرسانی مجدد می‌باشد (Ozlem et al., 2013).

   عصاره برگ زیتون حاوی آنتی‌اکسیدان‌های شناخته شده از قبیل اولئوروپین، هیدروکسی تیروزول، اسید کافئیک و تیروزول است که اولئوروپین و هیدروکسی تیروزول با داشتن ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی قوی قادرند گونه‌های اکسیژن واکنشی را پاک و سیستم آنتی‌اکسیدانی کلیه را تقویت کنند (بیرانوند و همکاران، 1389Sache and Wolf, 2007;). بنابراین، به‌نظر می‌رسد آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عصاره برگ زیتون می‌توانند از آسیب کلیوی ایجاد شده در اثر ایسکمی–باز خونرسانی بکاهند.

   اولئوروپین ترکیب اصلی برگ زیتون است که تصور می‌شود مسئول فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن باشد. بیشتر مطالعات روی ترکیبات فنلی برگ زیتون متمرکز شده­اند. در حالی­که، به­دلیل وجود اثر هم­افزایی بین ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها و اولئوروپئوزیدها خاصیت آنتی‌اکسیدانی عصاره تام برگ زیتون بیشتر است. چنان‌چه نشان داده شده است که قدرت آنتی‌اکسیدانی عصاره تام برگ زیتون از ویتامین  CوEبیشتر است. آنتی‌اکسیدان‌ها در حیات انسان نقش مهم و اساسی ایفا می‌کنند به‌طوری که مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها با کاهش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت و دیگر بیماری‌های مرتبط با پیری از قبیل سرطان همراه است (Dekanski et al., 2011; Ozlem et al., 2013).

   نتایج مطالعه حاضر نشان داد که عصاره برگ زیتون به‌طور معنی‌داری سطحمالون­دی­آلدئید را در بافت کلیه کاهش می‌دهد. چنان‌چه بین گروه یک با دو و گروه سه با چهار تفاوت معنی‌داری وجود داشت. این آنزیم فرآورده نهایی تشکیل رادیکال‌های آزاد و پراکسیداسیون چربی و نیز شاخصی از آسیب ناشی از اکسیژن واکنشی می‌باشد (Somi et al., 2009). تولیدمالون­دی­آلدئید حاصل عدم تعادل بین سیستم‌های تولید و پاک­کننده رادیکال‌های آزاد است که به آسیب غشا سلول یا  DNAمنجر می‌شوند (Maccord, 2000). اکسیژن واکنشی پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها را تغییر می‌دهد و انتقال دهنده‌ها و آنزیم‌ها را غیرفعال نموده و به سیستم نسخه‌برداری و DNA آسیب می‌زند. هم‌چنین زنجیره‌ای از واکنش‌ها را آغاز می‌کند که موجب پراکسیداسیون اسیدهای چرب غیر اشباع در فسفولیپیدهای غشا می‌شود (Somi et al., 2009). نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که تجویز عصاره برگ زیتون می‌تواند بافت کلیه حیواناتی را که دچار ایسکمی-بازخونرسانی می­شوند، در برابر پراکسیداسیون لیپیدی محافظت نماید. این یافته با مطالعه توافی و همکاران در سال 2010 همخوانی دارد (Tavafi et al., 2010).

   از بررسی آماری داده‌های به‌دست آمده در این مطالعه مشخص گردید که سطح ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی در بافت کلیه حیوانات گروه دو به‌طور معنی‌داری نسبت به گروه چهار که روند ایسکمی-خونرسانی مجدد را به مدت 120 دقیقه تحمل کرده‎اند، بالاتر است. هم‌چنین مشخص گردید که بین گروه‌های یک با گروه سه تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. اما بین گروه یک با گروه چهار تفاوت معنی‌دار دیده شد که نشانگر اثرات آنتی‌اکسیدانی عصاره برگ زیتون در بافت کلیه ایسکمیک می‌باشد. هم‌چنین میزان ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی در بافت کلیه حیوانات گروه‌های یک و سه که عصاره برگ زیتون دریافت کرده بودند به‌طور معنی‌داری در مقایسه با گروه‌های دو و چهار بالاتر بود.

   شواهدی وجود دارد که آنژیوتانسین II در تحریک تولید گونه‌های داخل سلولی فعال اکسیژن همانند آنیون سوپراکسید و هیدروژن پراکسید نقش دارد. این گونه‌ها باعث آسیب کلیوی می‌شوند. استرس‌های اکسیداتیو می‌توانند منجر به افزایش تولید گونه‌های فعال اکسیژن و یا کاهش توانایی در مهار این گونه‌ها گردند. بنابراین، در غشا لیپیدی، گونه‌های فعال اکسیژن به اسیدهای چرب غیراشباع متصل شده و باعث تغییرات ساختاری و عملکردی سلول می‌شوند. به‌دنبال خونرسانی مجدد عدم تعادل ایجاد شده در اکسیژن رسانی و عملکرد تنفسی موجب تولید مقادیر فراوان آنیون سوپراکسید در میتوکندری می‌گردد (Tavafi et al., 2010). این ترکیبات موجب آسیب در سلول‌های اپیتلیال توبول‌های کلیوی و القا آپوپتوز در آن‌ها می‌شوند. علاوه بر این مطالعات نشان داده­اند که آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند رادیکال‌های آزاد را پاک نمایند. لذا، قادرند در آسیب ناشی از ایسکمی–بازخونرسانی اثرات محافظتی داشته باشند (Seth et al., 2000; Sadeghian et al., 2005).

   این مطالعه نشان داد که از نظر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان  سوپراکسید دیسموتاز بین گروه کنترل با گروه‌های دو و چهار تفاوت معنی‌داری وجود دارد. هم‌چنین مشخص گردید در مورد آنزیم سوپراکسید دیسموتاز اختلاف معنی‌داری بین گروه کنترل با گروه‌های یک و سه وجود ندارد. به­عبارتی عصاره برگ زیتون توانسته است فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز را در گروه‌های دریافت‌کننده عصاره تا حد حیوانات سالم افزایش دهد.

   نتایج مطالعه حاضر مشخص نمود که از نظر فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز بین گروه کنترل با سایر گروه‌های مطالعه شده تفاوت معنی‌داری وجود دارد. به‌عبارتی ایسکمی-بازخونرسانی توانسته است سطح فعالیت آنزیم مورد نظر را در مقایسه با حیوانات سالم کاهش دهد. با تجویز عصاره برگ زیتون به شیوه خوراکی میزان فعالیت این آنزیم بهبود یافته است اما این افزایش به لحاظ آماری معنی‌دار نیست.

   سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز آنزیم‌های آنتی اکسیدان مهمی هستند که در پاک کردن سوپراکسید و آب اکسیژنه شرکت می‌کنند و بدین ترتیب در حفظ ساختار و فعالیت بیولوژیکی غشاها موثرند (Mccord, 2000). فعالیت پائین سوپراکسید دیسموتاز در موش‌های صحرایی پیر ممکن است ناشی از تولید بیش از حد گونه اکسیژن واکنشی باشد (Huang et al., 2005). این نتایج در توافق با مطالعات دیگر نشان داد که در اثر ایسکمی و خونرسانی مجدد فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاهش می‌یابد.

   در مطالعات مشابهی اثرات محافظت‌کنندگی مواد آنتی‌اکسیدان در آسیب ایسکمی–خونرسانی مجدد گزارش شده است (Korkmaz and Kolinsky, 2009; Walker et al., 2001).

   نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تجویز خوراکی عصاره برگ زیتون شاخص‌های آسیب ایسکمی-بازخونرسانی کلیوی را در موش‌های صحرایی نر بالغ به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می­دهد. به­عبارتی دیگر، این عصاره قادر است بافت کلیه را در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از روند ایسکمی-بازخونرسانی محافظت نماید، هرچند برای تعمیم نتایج در انسان و شناخت مکانیسم اثر ترکیبات مختلف آن نیاز به مطالعات بیشتری است.

مراجع

• بیرانوند، ا.، رسولیان، ب.، علیرضایی، م.، هاشمی، پ.، پیله‌وریان، ع. و عزت‌پور، ب. (1388). کاهش نسبی آسیب کلیوی ناشی از سیسپلاتین در موش‌های صحرایی از طریق پیش‌درمانی با عصاره برگ زیتون. یافته، دوره 11، شماره 5، صفحات: 44-35.

●Bradford, M.M. (1976). A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram   quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Analytical Biochemistry, 72: 248-254.

● Dun-Xian, T., Lucien, C.M., Rosa, M.S., Juan, C.M., Josefa, L. and Russel, J.R. (2005). Physiological Ischemia/Reperfusion phenomena and their relation to endogenous melatonin production. Endocrine, 27(2): 149-157.

● Dekanski, D., Ristic, S., Radonjic, N.V., Petronigevic, N.D., Dekanski, A. and Itrovic, D.M. (2011). Olive leaf extract modulates cold restraint stress-induced oxidative changes in rat liver. Journal of the Serbian Chemical Society, 76(9): 1207-1218.

● Eidi, A., Eidi, M. and Darzi, R. (2012). Antidiabetic effect of Oleaeuropaea L. in normal and diabetic rats. Phytotherapy Research, 23(3):347-50.  

 ● Ersoz, N., Guven, A., Cayci, T., Uysal, B., Turk, E. and Oztas, E. (2009). Comparison of the efficacy of melatonin and 1400W on renal ischemia/reperfusion injury: a role for inhibiting iNOS. Renal Failure, 31(8): 704-710.

● Esposito, C., Grosien, F., Torreggiani, M., Esposito, V., Manqione, F. and Villa, Fetal. (2011). Sirolimus prevents short-term renal changes induced by ischemia-reperfusion injury in rats. American Journal of Nephrology, 33(3): 239-249.

● Hidehisa, K.,  Sugitani, A.,  Yamamoto, Hx

Hirofumi Yamamoto

Search for articles by this author

., Otomo, N., Okabe, Y., Inoue, S., et al. (2002). Attenuation of renal ischemia reperfusion injury byFR167653 in dogs. Surgery, 131: 654-662.x Naoki Otomo

Search for articles by this author

x

Atsushi Sugitani

Search for articles by this author

● Huang, S.Z., Luo, Y.J., Wang, L., et al. (2005). Effect of ginkgo biloba extract on livers in aged rats. World Journal of Gastroenterology, 11(1): 132-135.

● Kosieradzki, M. (2008). Ischemia/reperfusion injury in kidney transplantation: mechanisms and prevention. Transplantation Proceedings, 40(10): 3279-3288.

● Kurcer, A., Elif, O., Hatice, O., Fusun, B., Nurten, A., Hakim, E.Z., et al. (2007).Melatonin prtects from ischemia/reperfusion-induced renal injury in rats: this effect is not mediated by pro-inflammatory cytokines. Journal of Pineal Research, 43(2): 172-178.

● Korkmaz, A. and Kolinsky, D. (2009). The protective effects of ascorbic acid against renal ischemia-reperfusion injury in male rats. Renal Failure, 31(1): 36-43.

● Lee, O.H. and Lee, B.Y. (2010). Antioxidant and antimicrobial activities of individual and combined phenolics in Olea europaea leaf extract. Bioresource Technology, 101(10): 3751-3754. 

 ● Lee, O.H., Lee, B.Y., Lee, J., Lee, H.B., Son, J.Y., Park, C.S., et al. (2009). Assessment of phenolics-enriched extract and fractions of olive leaves and their antioxidant activities. Bioresource Technology, 100(23): 6107-6113.

● McCord, J.M. (2000).The evolution of free radicals and oxidative Stress. American Journal of Medicine, 108(8): 652-659.

● Mohagheghi, F., Bigdeli, M.R., Rasoulian, B., Hashemi, P. and Pour, M.R. (2011). The neuro-protective effect of olive leaf extract is related to improved blood-brain barrier permeability and brain edema in rat with experimental focal cerebral ischemia. Phytomedicine, 18(2-3): 170-175.

● Manuela, A., Juan, C., Raffaella, M., Maria-Giulia, P., Francesca, R., Giuseppe, P., et al. (2003). Oxidative stress and kidney dysfunction due to ischemia/reperfusion in rat: Attenuation by dehydroepiandrosterone. Kidney International, 64: 836-843.

● Nahed, S. (2011). Effects of renal ischemia reperfusion on brain, liver & kidney tissues in adult male rats. Life Science Journal, 8(1): 204-212.

● Núria, L., Juan, T., Immaculada, H., Josep, M.C., Marta, R., Isabel, H., et al. (2002). Post ischemic renal oxidative stress induces an inflammatory response through PAF and oxidized phospholipids:  prevention by antioxidant treatment. The FASEB Journal, 16(8):908-10.

● Özlem, S., Aslan, T. and Tülay, A.Ç. (2013). Antioxidant, cytotoxic and apoptotic activities of extracts from medicinal plant Euphorbia platyphyllos L. Journal of Medicinal Plants Research, 7(19): 1293-1304.

● Rafighdoost, H., Tavafi, M., Jafari pour L. (2013). Effect of Olive Leaf Extract in Inhibition of Renal Ischemia-Reperfusion Injuries in Rat. Anatomical Science, 10(3): 44-49.

● Syed H.O. (2010). Oleuropein in Olive and its Pharmacological Effects. Scientia Pharmaceutica, 30; 78(2): 133-154.

● Syed H.O. (2010). Cardio protective and neuro-protective roles of oleuropein in olive. SaudiPharmaceutical Journal,18(3): 111-121.

● Sadeghnia, H.R., Boroushaki, M.T. and Mofidpour, H. (2005). Effect of safranal on lipid peroxidation level during renal ischemia-reperfusion injury in rat. Bosnian Journal of Basic Medical Sciences, 8: 179-185.

● Seth, P., Kumari, R., Madhavan, S. and Singh, A. (2000). Prevention of renal ischemia-reperfusion-induced injury in rats by picroliv. Biochemical Pharmacology, 59: 1315-1322.

● Somi, M.H., Hajipour, B., Asl, N.A., Estakhri, R., Azar, A.N., Zade, M.N., et al. (2009).  Pioglitazone Attenuates Ischemia/Reperfusion–Induced Liver Injury in Rats. Transplantation Proceedings, 41: 4105-4109.

● Tavafi, M., Ahmadvand, H. and Toolabi, P. (2010). Inhibitory effect of olive leaf extract on gentamicin-induced nephrotoxicity in rat. Iranian Journal Kidney Disease, 6: 25-32.

● Sachse, A. and Wolf, G. (2007). Angiotensin ІІ-induced reactive oxygen species and the kidney. Journal of the American Society of Nephrology, 18: 2439-2446.

● Walker, L.M., Lyndal, Y.J., Syed, Z.I., Syed, F.A., Kenneth L.M. and Mayeux, P.R. (2001). Oxidative Stress and Reactive Nitrogen Species Generation during Renal Ischemia. Toxicological Sciences, 63: 143-148.