زمان روایی در رمان جزیره سرگردانی

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 1، دوره 5، شماره 17، آذر 1393، صفحه 11-40   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

شمس الحاجیه اردلانی^*

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر

چکیده

روایت‌شناسی، شیوه­های گوناگون نگارش و تحلیل ادبیات روایی را مورد مطالعه قرار می­دهد. با توجه به اطلاعات عمیق سیمین دانشور در زمینۀ روایت، نمایاندن ابعاد روایت‌گری وی، هدف این پژوهش بوده است، لذا برای آشنایی و فهمیدن لایه­های زیرین این رمان، با استناد، به شواهد استخراج شده، زمان، در رمان جزیره سرگردانی، به شیوۀ توصیفی تحلیلی مورد سنجش قرار گرفته، درمیان شاکله­های مبحث روایی، عامل زمان در "جزیرة سرگردانی"، دراولویت قرار دارد، تلاقی لایه­های متنوع زمان در بطن روایت، موجد پیچیدگی رمان گشته، تکنیک رجعت به گذشته وجه غالب روایت این رمان است، روایت گاه به شکل آینده­نگر، با کارکرد تعلیق وجذب مخاطب به پیش­بینی وقایع می­پردازد؛ امّا از چهارچوب دنیای بازنمایی شدة داستان، فاصله نمی­گیرد. نخستین زمان در میان زمان­های درهم تنیدة، متعلق به رویدادهای اصلی است که بر اساس زمان گاه‌نامه‌ای تداومی ده ماهه دارد، دانشور مفهوم ذهنی خویش را در زمان درونی رمان، با تمسک به رویدادهای تاریخی فراهم آورده، بسامد منفرد وجه غالب روایت را تشکیل می‌دهد. 

کلیدواژه‌ها

روایت‌شناسی؛ جزیرۀ سرگردانی. زمان در روایت