بررسی کاربرد کود بیولوژیک فسفر در کاهش نیاز به کود شیمیایی در گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalas L.)

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 5، دوره 9، شماره 2 (زمستان 1393) 34، بهمن 1393، صفحه 137-147   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نبی اله نعمتی^{* 1}؛ عباس پازکی²؛ غلامرضا نادری بروجردی³؛ سینا طاهرآبادی⁴

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین – پیشوا

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین ، پیشوا

³عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

⁴دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا

چکیده

در این آزمایش به منظور ارزیابی باکتری های حل کننده فسفات به عنوان کودهای بیولوژیکی و فسفرشیمیایی از منبع سوپرفسفات تریپل به عنوان کود شیمیایی انجام شد. اثر دو عامل منابع فسفر (باکتری های حل کننده فسفر، فسفر شیمیایی) وگیاه دارویی زوفا با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در استان مرکزی شهر اراک، ارزیابی شد. اثر دو عامل اصلی و اثرات متقابل آنها بر روی بعضی صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول سرشاخه گلدار، تعداد سرشاخه گلدار، درصد اسانس، عملکرد اسانس تاثیر معنی دار داشته باشد. البته معنی دار نبودن تاثیر باکتری های آزادکننده فسفر در برخی صفات مانند درصد اسانس مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که کاربرد باکتری های حل کننده فسفات به نحو معنی داری صفات مطالعه شده را تحت تاثیر قرار داده و باعث افزایش پارامترهای اجزاء عملکرد گردید و عملکرد اسانس در 90 کیلوگرم کود فسفاته در تیمارهای حاوی باکتری های حل کننده فسفات، نسبت به تیمارهای شیمیایی و شاهد به طور معنی داری برتری داشت. با کاربرد باکتری آزادکننده فسفر در مصرف کودهای شیمیایی فسفاته از منبع سوپر فسفات تریپل را به میزان حداقل 50 % صرف جویی نمود.

کلیدواژه‌ها

باکتری های آزاد کننده فسفر؛ فسفر؛ زوفا؛ عملکرد؛ درصد اسانس؛ گیاه دارویی

مراجع

1- امید بیگی، ر. 1379. تولید و فراوری گیاهان دارویی. جلدسوم. ا نتشارات آستان قدس رضو ی , 397.

2- برنامه راهبردی گیاهان دارویی. موسسه جنگلها ومراتع کشور. 1387. فاطمه سفیدکن. دکترابراهیم شریفی عاشورآبادی، دکترمحمد حسین لباسچی، دکترمهدی میرزا، مهندس علی ابراهیمی، دکتر کامکار جایمند، مهندس مهردخت نجف پورنوایی، مهندس زهرا باهر نیک، مهندس فاطمه عسگری، مهندس اکبر نجفی آشتیانی، مهندس بهلول عباس زاده

3- خدابنده، ن. 1379. زراعت غلات. انتشارات دانشگاه تهران 537 ص

4- تبریزی، ل.1383. اثر تنش رطوبتی و کود دامی بر خصوصیات کمی و کیفی اسفرزه (Plantago psyllium) و پسیلیوم  (Plantago ovata) پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.

5- درزی، م.ت.، قلاوند، ا.، رجالی، ف.  وف.سفیدکن.1385.بررسی کاربرد کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران.276 -292.

6- زمان، س. 1376. گیاهان دارویی روشهای کاشت و برداشت انتشارات ققنوس , 367 صفحه, چاپ سوم

7- سیلیسپور، م. و ع. بانیانی. 1378. امکان سنجی استفاده از کود میکروبی فسفاته در زراعت پنبه با هدف کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفره. خلاصه مقالات ششمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران 469 ص

8- ملکوتی، م، ج. و ریاضی همدانی، ع. 1370. کودها و حاصلخیزی خاک. مرکز نشر دانشگاهی تهران

9-Abdel-fattah, G. M., F. F. Migaher and A. H. Ibrahim. 2002. Interactive effects of endomy corryhizal fungus Glomus etunicatum and phosphorus fertilization on growth and metabolic activities of broad bean plants under drought stress conditions. Pakistan Journal of Biological Sciences. 5:835-841.

10-Algawadi A.R.and A.C.Gaur,1992. Inoculation of Azospirillum brasilense and phosphate-solubilizing bacteria on yield of sorghum (sorghum bicolor L-Moench) in dry land. Trop Agric,69:347-.

11-Al-Karaki, G. N., Al-Raddad, A. and dark, R. B. 1998. Water stress and mycorrhizal isolates effects on growth and nutrient acquisition of wheat. Journal of Plant Nutrition. 21:891-902.

12-Antoun, H. 2005. Field and greenhouse trials performed with Phosphate solubilizing bacteria and fungi. Departement of soil and agrifood engineering, faculty of agriculture and food Science, Canada. 8 page.

13-Antoun, H., C. J. Beauchamp., N. Goussard., R. Chabot. and R. Lalnde. 1998. Potential of rhizobium and bradyrhizobium species as plant growth promoting rhizobacteria on non-legumes: Effect on radishes (Raphanus sativus L.). Plant and soil, 204(1): 57-67.

14-Bennett, W. F. 1996.plant nutrient utilization and diagnostic. Plant symptoms. Pp1-7

15- Chen, Y. P., P. D. Rekha., A. B. Arun., F. T.. Shen., W. A. Laia. And C. C. Young. 2006. Phosphate splubilizing bacteria from subtropical soil and their trcalcium phosphate solubilizing abilities. Applied soil ecology. 34(1):33-41.

16- D freitas, J. R., M. R. Banerjee.and J. J. Germida. 1997. Phosphate-solubilizing rhizobacteria enance the growth and yield but not phosphorus uptake of canola (Brassica napus L.). Biology and fertility of soils. 24(4):358.

17-Gupta- CR, singh- PN, singhh- vk 1991. Effect of planting date on yield components of potato. J.13:541

18- Holford,I.C.R. and Mattingly, G.E.c.(1975). "phosphate sortion by Jorassic olitic limstones" Geoderma, 13:257-264.

19- Leithy, S., T.A. El-Meseiry and E.F. Abdallah. 2006. Effect of biofertilizers, cell stabilizer and irrigation regime on Rosemary herbage oil yield and quality. Journal of Applied Research. 2: 773-779.

20- Olivera, M,C.Iribane and C.Liuck.2002. Effect of phosphorus on nodulacion and N2 pixation by bean (phaseolus vulgaris) proceedings of the 15 th International Meeting on Microbia phosphate solubilization. Salamanca university, 16-19 July. Salaman ca, spain.

21- Rosas. S.M. Rovera, J. Andres and N. correa. 2002. Efect of phosphorus solubilizing bacteria on the rhizobia legame symbiosis proceedings of the 15 thh in ternatinal meetinal on microbial phosphate solubilization salamance university, 16-19 july, Salamanca, spain 103

22-Tilak, K.V.B.R., N. Ranganayaki, K.K. Pal, R. De, A. K. Saxena, C. Shekhar Nautiyal, Shilpi Mittal, A. K.Tripathi and B. N. Johri. 2005. Diversity of plant growth and soil health supporting bacteria. Current Science. 89:136-150.

23-Wu, S.C., Z.H. Caob, Z.G. Lib, K.C. Cheunga and M.H. Wong. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, Pand K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. 125: 155–166.