میزان انطباق فهرستنویسی توصیفی پیشینه‌های کتابشناختی کتاب‌های فارسی موجود در لوح‌فشرده کتابشناسی ملی ایران (84 – 88) با AACR2

دانش شناسی

مقاله 4، دوره 6، شماره 21، شهریور 1392، صفحه 47-62   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

ناهید بنی اقبال¹؛ اشرف السادات بزرگی²؛ مریم السادات میرحیدری^{* 3}

¹استادیار کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران شمال

²استادیار کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران شمال و عضو هیأت علمی بازنشسته کتابخانه ملی ایران

³دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران شمال

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه فهرستنویسی توصیفی کتاب‌های فارسی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های 1384 – 1388 و تعیین میزان انطباق آن با قوانین فهرستنویسی انگلوآمریکن انجام شده است.
روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی مقایسه­ای و تحلیل محتوا انجام گرفته است. محتوای اطلاعات کتابشناختی لوح­فشرده کتابشناسی ملی با اصل کتاب‌ها مقایسه و اطلاعات به دست آمده  به وسیله سیاهه وارسی محقق ساخته گردآوری شد. جامعه پژوهش مرکب از 201144  پیشینه کتابشناختی بود که نمونه­ای شامل 1902 عنوان پیشینه کتابشناختی از لوح­فشرده کتابشناسی ملی با روش نمونه­گیری تصادفی منظم استخراج شد تا میزان تطابق و کیفیت فهرستنویسی این پیشینه‌ها با قواعد فهرستنویسی انگلوآمریکن، مورد بررسی قرار گیرد.
یافته‌ها: به طور کل فهرستنویسی توصیفی کتاب‌های فارسی جمعاً در 82 درصد موارد صحیح عمل شده و در 18 درصد موارد صحیح عمل نشده است. در این میان ناحیه وضعیت نشر دارای بیشترین درصد صحت (3/96 درصد) و کم‌ترین درصد خطا (7/3 درصد) و  ناحیه یادداشت­ها دارای کم‌ترین درصد صحت (85/59 درصد) و بیشترین درصد خطا (15/40 درصد) بوده است. از طرفی آزمون خی­دو -  با احتساب 90 درصد صحت و 10 درصد خطا -  بیانگر این نکته است که میان میزان صحت فهرستنویسی در نواحی مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود دارد. به طوری که در ناحیه یادداشت به طور معنیداری کمتر از حد استاندارد و در وضعیت نشر بیشتر از حد استاندارد است. در سایر نواحی کیفیت صحت برابر با قواعد آنگلوآمریکن است.
نتیجه­گیری: با توجه به محاسبات آماری میان میزان خطا در سالهای مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود ندارد. بر این اساس، می­توان نتیجه گرفت که کتابخانه ملی در انجام فهرستنویسی توصیفی کتاب‌های فارسی به طور نسبی دارای عملکرد مطلوبی بوده است.

کلیدواژه‌ها

فهرستنویسی توصیفی؛ کتاب‌های فارسی؛ لوح‌فشرده کتابشناسی ملی ایران؛ قواعد فهرستنویسی انگلوآمریکن

مراجع

Azizian, nargeskhatun (2007). Assimilationofinformationpublishedonthe catalogingofthe National library during 1370-1380. Faslnameh anjoman asar va mafakher farhangi, 7 (2) [In Persian]

Beall, J. , Kafadar, K. (2004). The effectiveness of copy cataloging at eliminating typographical errors in shared bibliographic records. Library resources & technical services, 48 (2). Retrieved September 17, 2012 from :http://www.eprints.rclis.org/handle/10760/9297

Fattahi, R. (2007). Theidealsandreality: Analysisof the mainchallenges andapproaches toorganizinginformation Present. Faslnameh ketabdari va Ettelaresani,  10 (4), 5  [In Persian]

Fotuhi, nushzad (2000). Assessment of Cataloguing-in-Publication in Iran . Master Thesisin Libraryand Information ScienceIslamic Azad University science and research branch  [In Persian]

Hajzeinolabedini, Mohsen & etc. (2000) . Analysisand evaluation of thenational bibliographicdatabase . Computerized catalogs:ApplicationDevelopment: ConferenceProceedings… . Mashhad:Ferdowsi University ofMashhad [In Persian]

Mansurfar, k. (2010). Advanced statisticalmethods. Tehran: Tehran University, publication [In Persian]

Neshat, N. (2001).  Consistency between cataloguer and cataloguing in field of  Iranian Studies TehranUniversity Librariesand research centers to National library . PhD Thesisin Libraryand Information ScienceIslamic Azad University science and research branch [In Persian]

Rabiei, M. ; Babolhavaeji, F. (2011). A Comparison of Informational Elements in the Records of Cataloguing-in-Publication and Cataloguing-After-Publication in the National Library and Archives of I. R. Iran: Similarities and Differences. FASLNAME-National Library, 22 (85), 147-162 [In Persian]

Shabani,  A; Mahfoozi , M ; Saadat, R. (2009). Studying the Quality of Analytic Cataloging and Classification of Arabic Books in National Library & Archives of IR of Iran during 2001-2007. Tahgigate Ettelaresani va ketabkhnehaye omumi, 16 (60), 45-61 [In Persian]

Taylor, Ariene. C. (1986). Accuracy of lecopy: a comparison between copy that bayan as CIP and other LC cataloging. Library resources and technical services. 30 (4)

Zarezadeh, F. (2002). BibliographicrelationshipsincatalogingBibliographyofIran.FASLNAME-National Library, 13 (4), 20-29 [In Persian]