شعر کار در شهرستان دنا

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 1، دوره 5، شماره 2، شهریور 1394، صفحه 1-18   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

محمد جاودان خرد^{* 1}؛ سید محمدباقر کمال الدینی²

¹نویسنده

²هیات علمی دانشگاه پیام نور یزد

چکیده

اشعاری که در زمینۀ کار و شغل در فرهنگ شفاهی کهگیلویه و بویراحمدی سروده شده­است (کارسروده­ها)، بخش وسیعی از ادبیات این مرز و بوم را تشکیل می­دهد. مردان و زنان این استان برای انجام هر کاری شعری هم‌نوا با کنندۀ کار دارند که مضمون و موسیقی متناسب با آن را دارد و انگیزۀ خوبی برای انجام کارهاست. در جامعۀ عشایری و روستایی دنا کارهایی ازقبیل: برنج‌کوبی، بلوط‌کوبی، شیر‌دوشی، دوغ‌زنی، نشاکاری برنج و به‌چرا بردن بره‌ها، با خواندن اشعاری همراه بوده که متناسب با وضعیت و شرایط آن کار برای تسریع، سرگرمی و فرار از خستگی خوانده می‌شد. در این پژوهش به بررسی و واکاوی این اشعار پرداخته شده­است. این اشعار دربردارندۀ مجموعه‌ای از تفکرات، انگیزه‌ها و حالات روانی هنگام کار کردن است که غنای ادبی آن نشان از قدمت ادبی مردم این شهرستان دارد.

کلیدواژه‌ها

ادبیات عامه؛ شعر لری؛ شعر کار؛ کهگیلویه و بویراحمد؛ دنا

مراجع

-       انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.

-       افرازی­زاده، سید فیض­اله (1390) «بررسی موضوعی و محتوایی لالایی­های استان کهگیلویه و بویراحمد»، مجموعه مقالات همایش ملی ادب محلی و محلی‌سرایان ایران زمین، یاسوج: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج.

-       جاودان، بهرام (1390). جایگاه موسیقی سنتی در استان کهگیلویه و بویراحمد. یاسوج: ادارۀ پژوهش‌های صدا و سیمای مرکز یاسوج.

-       حسینی، ساعد (1381). بخشی از شعر و موسیقی و ادبیات شفاهی استان کهگیلویه و بویراحمد. یاسوج: فاطمیه.

-       داوری، فریدون (1382). یک‌صد سال شعر و شاعری استان کهگیلویه و بویراحمد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد.

-       ذوالفقاری، احمدی(1388)، گونه­شناسی بومی سروده­های ایران، مجلۀ ادب­پژوهی، شماره 7و8 ص 144تا168.

-       طاهری بویراحمدی، عطا (1388). کوچ (تجربۀ نیم قرن زندگی در کهگیلویه و بویراحمد). تهران: سخن.

-       طاهری بویراحمدی، سیمین (1383). فرهنگ عامیانۀ مردم منطقۀ کهگیلویه و بویراحمد. تهران: ساورز.

-       غفاری، یعقوب (1389). مراسم عروسی و دگرگونی‌های آن در کوهگیلویه و بویراحمد. اصفهان: نقش مانا.

-       مجیدی کرایی (1381). مردم و سرزمین‌های کوهگیلویه و بویراحمد. تهران: بازتاب اندیشه.

-       موسویان، شاهرخ و عباس (1385). «پژوهشی اجتماعی در شعر لری». کاوش‌نامۀزبانفارسی. ش 13. ص 149-178

جبارنژاد، عباس (1376). «ایل احساس». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد با راهنمایی دکتر محمد علی صادقیان. یزد: دانشگاه یزد.

هادی­پور، نصیر (1392). درآمدی بر تاریخ کوهگیلویه. تهران: زیتون سبز.