سمیت تنفسی چهار اسانس گیاهی روی حشرات کامل شپشه های آرد

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 7، دوره 6، شماره 4، اسفند 1393، صفحه 367-378   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سمانه محمودوند^{* 1}؛ جهانشیر شاکرمی²؛ رضا وفایی شوشتری³

¹گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد

³گروه حشره شناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

چکیده

اثر سمیت چهار اسانس گیاهی پونه Mentha longifolia ، آویشن Thymus daenensis، بومادران زرد Achillea wilhelmsii و درمنه Artemisia hausskenechtii روی حشرات بالغ دو گونه شپشه آرد (Tribolium castaneum (Herbst و (T.confusum (Du val بررسی شد. اسانس­ ها با روش تقطیر با آب تهیه گردیدند. غلظت­‌ها بر اساس آزمایشات اولیه برای هر اسانس تعیین شد. میزان مرگ و میر بعد از گذشت 3، 6، 24، 48 و 72  ساعت ثبت گردید. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش در مورد همه اسانس­‌ها با گذشت زمان و افزایش غلظت میزان مرگ و میر حشرات بالغ هر دو گونه آفت افزایش یافت. بین اسانس­ های مورد مطالعه از نظر تلفات ایجاد شده اختلاف معنی­‌داری مشاهده شد، به­ طوری­ که مقدار LC₅₀ محاسبه شده اسانس پونه پس از 24 ساعت اسانس­ دهی برای T. castaneum و T.confusum به­ترتیب 59/11 و 67/10، اسانس آویشن­ دنایی 29/89 و 77/92، اسانس بومادران زرد 40/55 و 71/98 و درمنه 64/60 و 25/62 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. کمترین مقدار LT₅₀  محاسبه شده در این تحقیق روی هر دو گونه T. castaneum و T.confusum مربوط به اسانس درمنه بود که به­ ترتیب برابر با 10/23 و 10/21 ساعت محاسبه شد. نتایج نشان داد این اسانس­ های گیاهی می­ توانند به­ عنوان حشره­ کش­ های گیاهی کم­ خطر برای کنترل آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ سمیت تنفسی؛ پونه؛ شپشه آرد