نقد و بررسى نشانه‏ ها در داستان "لکه ‏ها" از زویا پیرزاد

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 5، دوره 4، شماره 14، اسفند 1392، صفحه 181-208   

نویسندگان

سمیه رشیدى^{* 1}؛ الناز معتمدى^{* 2}

¹کارشناس‏ارشد پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى

²کارشناس‏ ارشد پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى

چکیده

نشانه‏ شناسى از مباحث قابل تأمل در عرصه نقد ادبى است. منتقد ادبى، نشانه را در متن، به مثابه عنصرى معنى‏دار در نظر مى‏گیرد که بر مبناى نظام‏هاى نشانه‏شناختى‏فرهنگى قابل تأویل است. به طور کلى هدف غایى نشانه‏شناسى کشف همین تأویل‏هاى متن است. در این رویکرد که مى‏توان متن را به عنوان نظامى از نشانه‏ها دید که بازشناسى آن‏ها به خصوص در عرصه داستان مدرن، به شناسایى بهتر روایت مى‏انجامد. از پرکاربردترین انواع نشانه‏هاى داستان، نماد است. هدف از این مقاله بررسى موجز انواع نمادهاى موجود در داستان و هم‏چنین نقد عملى روایت داستان "لکه‏ها" از مجموعه طعم گس خرمالو اثر "زویا پیرزاد" با تکیه بر نمادهاى آن است. توجه به این نکته نیز ضرورى است که هدف، ارائه الگویى واحد براى همه داستان‏ها نیست؛ چه هر داستانى با توجه به چگونگى در هم بافته شدن نشانه‏هاى آن الگویى منحصر به خود دارد. این مقاله به روش کتابخانه‏اى به این نتیجه مهم دست یافت که نویسنده با استفاده آگاهانه از نمادها و نشانه‏ها در داستان خود مى‏تواند نوآورى‏هاى قابل توجهى در روایت داستان ایجاد کند.

کلیدواژه‌ها

نشانه؛ نماد؛ روایت؛ نقد ادبى؛ داستان مدرن؛ زویا پیرزاد؛ داستان "لکه ‏ها"