بررسی میزان سـرمی کلسیم، فسفر، فسفاتازقلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین بعد از برداشت کامل تخمدان ها در موش صحرایی

عمواوغلی تبریزی, بهرام; مهاجری, داریوش; بلیلا, امین; رضایی, علی; مسگری, مهران

همایش سردبیران نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

سامانه یکپارچه نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

تعداد نشریات	418
تعداد شماره‌ها	10,004
تعداد مقالات	83,624
تعداد مشاهده مقاله	78,490,463
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	55,492,991

بررسی میزان سـرمی کلسیم، فسفر، فسفاتازقلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین بعد از برداشت کامل تخمدان ها در موش صحرایی

آسیب‌شناسی درمانگاهی دامپزشکی

مقاله 8، دوره 1، 1 (1) بهار، خرداد 1386، صفحه 49-56 اصل مقاله (590.44 K)

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

بهرام عمواوغلی تبریزی^* ¹؛ داریوش مهاجری²؛ امین بلیلا³؛ علی رضایی¹؛ مهران مسگری⁴

¹گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

²گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

³دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

⁴مرکز تحقیقات دارویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

چکیده
استئوپروز یا پوکی استخوان یک بیماری سیستمیک است که با کاهش توده استخوان و تخریب فراساختار و به هم ریختن اجزاء و تشکیلات بافت استخوان مشخص می شود. در این مطالعه به منظور بررسی سطح سرمی کلسیم، فسفر، منیزیم، فسفاتازقلیایی، پروتئین تام و آلبومین درطی روند استئوپروز، 80 سر موش صحرائی ماده با سن تقریبی 10 هفته از نژاد Sprague-Dawley انتخاب گردید. یک گروه به عنوان شاهد روز صفر، سه گروه به عنوان شاهد برای جراحی، سه گروه به عنوان گروه تیمار و سه گروه به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. همزمان گروه های تیمار وگروه های کنترل جراحی، تحت عمل جراحی با بیهوشی کامل قرار گرفتند که در گروه های تیمار، تخمدان ها بطور کامل برداشته شد ولی درگروه های کنترل جراحی فقط عمل برش دیواره محوطه بطنی از همان رهیافت عمل جراحی در گروه های تیمار انجام شد. گروه های تیمار و تیمار جراحی به ترتیب به مدت 5، 12 و21 هفته بعد از عمل برداشت تخمدان در کنار گروه های کنترل مربوطه نگهداری شدند. بعد از اتمام هر مرحله، تهیه نمونه خونی از سینوس پشت چشم جهت سنجش پارامترهای خونی انجام گردید. بررسی مقادیر سرمی کلسیم، فسفر و فسفاتاز قلیایی اختلاف آماری معنی داری را بین گروه های اواریکتومی شده و کنترل هر گروه و شاهد روز صفر و همچنین گروه کنترل جراحی نشان داد. بیشترین مقدار کلسیم و فسفر در هفته پنجم بعد از اواریکتومی و کمترین مقدار آن در هفته های دوازدهم و بیست و یکم بعد از اواریکتومی مشاهده گردید. میزان فسفاتاز قلیایی نیز در هفته های 5، 12 و21 بعد از اواریکتومی افزایش یافته بود. میانگین مقادیر منیزیم، آلبومین و پروتئین تام بین گروه تیمار و گروه شاهد جراحی و گروه شاهد روز صفر اختلاف آماری معنی داری نشان نداد.

کلیدواژه‌ها

پوکی استخوان؛ اواریکتومی؛ پارامترهای سرمی؛ موش صحرایی

اصل مقاله

مقدمه

استئوپروز یا پوکی استخوان یک بیماری سیستمیک است که با کاهش توده استخوان و تخریب فراساختار و به هم ریختن اجزاء و تشکیلات بافت استخوان مشخص می شود (1). استئوپروز شایع ترین بیماری استخوانی در انسان و حیوانات و به ویژه در سنین پیری است و در ماده ها شایع تر می باشد. آمار شکستگی های ناشی از پوکی استخوان نشان می دهد که به مرور زمان مشکلات زیادی در نتیجه این بیماری به وجود خواهد آمد (11). از علائم بالینی به جزء کاهش تراکم استخوان، عامل آشکار دیگری برای تشخیص وجود ندارد. بیماری استئوپروز بر اساس اتیولوژی به دو فرم اولیه و ثانویه تقسیم می شود. فرم اولیه می تواند ناشی از پیری و یا یائسگی و یا عامل ناشناخته باشد. در حالیکه در فرم ثانویه، علل مختلفی
می توانند در بیماری دخیل باشند. از این عوامل می توان به درمان های دارویی، برخی اختلالات هورمونی مثل پرکاری پاراتیروئید، افزایش سطح کورتیزول بدن اشاره کرد. پوکی استخوان به عنوان یک مسئله در بهداشت عمومی مطرح است که تنها در آمریکا سالانه باعث 3/1 میلیون مورد شکستگی استخوان شده و هزینه ای بالغ بر 10 میلیون دلار به بار آورده است (11). هر چند این بیماری بعد از استقرار کامل به طور قطعی قابل درمان نیست اما می توان به روشهای مختلف از ایجاد و گسترش آن جلوگیری کرد. یکی از عوامل مستعد کننده استئوپروز، اواریکتومی یا برداشت کامل تخمدان ها است که در این صورت، میزان سرمی استروژن کاهش یافته و شخص مستعد به استئوپروز می شود (11). تحقیقات Stephan و همکاران در سال 2003 در موشهای صحرایی اواریکتومی شده مبتلا به استئوپروز مشخص نموده است که جایگزین نمودن هورمون استروژن دراین موش ها مانع از پوکی استخوان شده و یا باعث کاهش شدت آن می گردد (15). مطالعه مشابهی که توسط Takehiko و همکاران در سال 2001 انجام شده، مشخص نموده است که جایگزین کردن استروژن ها مانع از فقدان توده استخوانی در موش های صحرایی اواریکتومی شده می‌گردد (17). Watkines و همکاران در سال 2005 نیز نتایج مشابهی را در این زمینه ارائه داده‌اند (19). دریافت میزان کافی کلسیم‏، تغذیه مناسب و فعالیت فیزیکی راهکار خوبی برای پیشگیری از پوکی استخوان در زمان پیری است. هدف از این مطالعه بررسی سطح سرمی کلسیم، فسفر، منیزیم، فسفاتاز قلیایی، آلبومین و پروتئین تام در موش های صحرائی اواریکتومی شده است.

مواد و روش کار

جهت انجام این مطالعه، 80 سرموش صحرائی از نژاد Sprague-Dawley همگی ماده و به ظاهر سالم و با سن تقریبی 10 هفته و با وزن 10 ± 115 گرم (میانگین ± انحراف معیار) تهیه و به 10 گروه 8 تایی تقسیم شدند (جدول 1). شرایط تغذیه و نگهداری برای همه موش ها یکسان در نظر گرفته شد. موش ها در قفس های مخصوص و در بستری از پوشال و در دمای 23-21 درجه سانتی گراد با 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی نگهداری شدند. پس از یک هفته عادت به وضعیت جدید، مطالعه برروی آنها آغاز گردید. گروه اول به عنوان شاهد روز صفر انتخاب شد که پارامترهای این گروه به عنوان گروه نرمال مد نظر قرار گرفت. سه گروه به عنوان گروه شاهد برای جراحی (Sham) انتخاب شدند که در این گروه ها فقط عمل لاپاراتومی انجام شد تا اثرات لاپاراتومی به عنوان عاملی در ایجاد خطا حذف شود. از این 3 گروه، یک گروه 5 هفته، یک گروه 12 هفته و یک گروه 21 هفته نگهداری شدند.

سه گروه به عنوان گروه تیمار انتخاب شدند که عمل اواریکتومی روی آنها انجام شد. از این 3 گروه نیز، یک گروه به مدت 5 هفته، گروه دوم به مدت 12 هفته و گروه سوم نیز به مدت 21 هفته بعد از انجام اواریکتومی نگهداری شدند. سه گروه باقی‌مانده نیز به عنوان گروه های کنترل برای هر گروه تیمار در نظر گرفته شدند که یک گروه به مدت 5 هفته و دو گروه بعدی به ترتیب به مدت 12 و 21 هفته نگهداری گردیدند. در شروع مطالعه از موش های گروه 1 که به عنوان گروه نرمال روز صفر بودند، بعد از بیهوشی با اتر، از ناحیه سینوس پشت چشم
(Retroorbital sinus) خونگیری به عمل آمد. برای انجام عمل جراحی، بعد از 3 ساعت پرهیز غذایی، حیوانات مذکور به اتاق مخصوص جراحی منتقل گردیدند. موش ها در محفظه حاوی اتر مهار شده و با استفاده از داروهای کتامین
(Ketamine Hydrochloride, Rotex Medica, Germany) به مقدارmg/kg75 و دیازپام (Diazepam, Kimiafam, Iran) به میزان mg/kg5 به روش تزریق داخل صفاقی بیهوش گردیدند. بعد از مقید شدن در میز مخصوص، موضع عمل تراشیده و با بتادین 10 درصد (Povidone Iodine 10%, Najo, Iran) استریل شد. عمل جراحی بر اساس توصیه منابع از رهیافت تهیگاه سمت چپ و راست اجراء گردید (6). بعد از برش جراحی ، تخمدان ها با نخ کرومیک دو صفر قابل جذب (Chromic absorbable 2/0, D-tek, Malaysia) لیگاتور زده شد و همراه با مقداری ازچربی های اطراف و قسمتی از لوله های تخم بر برداشته شدند، سپس عضلات عرضی شکم، مورب داخلی و مورب خارجی در محل برش با استفاده از نخ کرومیک دو صفر قابل جذب (Chromic absorbable, 2/0, D-tek, Malaysia) به صورت ساده منفرد و پوست محل برش با استفاده از نخ سیلک یک صفر قابل جذب (Supasil 1/0, Supa, Iran) به صورت ساده منفرد بخیه گردید. پس از انجام جراحی به تمام موش ها جیره غذایی یکسان به میزان 150g/kg/day داده شد و آب بطور آزاد در دسترس قرار گرفت. در موش های گروه کنترل جراحی فقط ناحیه شکمی جانبی برش داده شد و سپس بخیه گردید. بعد از پایان هر دوره، موش ها با اتر بیهوش شده و از ناحیه سینوس پشت چشم (Retroorbital sinus) خون گیری به عمل آمد. بعد از لخته شدن خون، سرم ها با دور 2500 به مدت 10 دقیقه توسط دستگاه سانتریفیوژ جدا و در دمای
19- درجه سانتی گراد منجمد گردیدند. بعد از جمع آوری تمام نمونه ها، پارامترهای مورد نظر همگی در یک روز اندازه گیری شدند.

دراین مطالعه موارد اخلاقی، مورد تائید کمیته نظارت بر حقوق حیوانات آزمایشگاهی مرکز تحقیقات دارویی دانشگاه علوم پزشکی تبریز قرار گرفت.

جدول1- نحوه گروه بندی موشها

	تعداد	نژاد	جنس	سن زمان آزمایش(هفته)	کار انجام شده	مدت نگهداری(هفته)
گروه شاهد صفر	8	Sprague-Dawley	ماده	10	-	صفر
گروه شاهد1	8	"	"	"	-	5 هفته
گروه کنترل جراحی1	8	"	"	"	لاپاراتومی	5 هفته
گروه تیمار1	8	"	"	"	اواریکتومی	5 هفته
گروه شاهد2	8	"	"	"	-	12 هفته
گروه کنترل جراحی2	8	"	"	"	لاپاراتومی	12 هفته
گروه تیمار2	8	"	"	"	اواریکتومی	12 هفته
گروه شاهد3	8	"	"	"	-	21 هفته
گروه کنترل جراحی3	8	"	"	"	لاپاراتومی	21 هفته
گروه تیمار3	8	"	"	"	اواریکتومی	21 هفته

روش های اندازه گیری

برای اندازه گیری کلسیم، فسفر، فسفاتاز قلیایی، آلبومین و پروتئین تام از روش رنگ سنجی (Colorimetric) استفاده شد (16 و 19). دستگاه اسپکتوفتومتر استفاده شده Biowave مدل F2100 ساخت کشور انگلستان است و کیت های استفاده شده در این مطالعه ساخت کارخانه زیست شیمی ایران (Ziest chem) بود. برای محاسبه کلسیم اصلاح شده نیز از فرمول زیر استفاده شد:

کلسیم اصلاح شده برابر است با میزان کلسیم سرم - آلبومین سرم + 5 / 3.

برای اندازه گیری منیزیم از روش Atomic absorption استفاده شد. دستگاه مورد استفاده مدل
AA-919 Unicam ساخت کشور انگلستان بود (7). نتایج بدست آمده توسط T-test Independent Samples و با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 13 تحت ویندوز XP مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

نتایج

میانگین مقادیر سرمی کلسیم، فسفر، فسفاتاز قلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین در گروه شاهد و گروه های اواریکتومی شده در هفته های 5 ،12 و 21 به ترتیب در جداول 2 تا 5 ذکر گردیده است.

جدول2- میانگین مقادیر سرمی کلسیم، فسفر، فسفاتاز قلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین در گروه شاهد زمان صفر)میانگین± انحراف معیار)

پارامتر

کلسیم

mg/dl

فسفر

mg/dl

فسفاتاز قلیایی

IU/L

منیزیم

mg/dl

آلبومین

g/dl

پروتئین

g/dl

کلسیم اصلاح شده

mg/dl

میانگین± انحراف معیار

30/10 ± 01/1

46/0 ± 03/3

00/74 ± 50/5

130/0 ± 19/1

3/0± 3/2

10/1± 3/6

75/0±5/11

جدول3- میانگین مقادیر سرمی کلسیم، فسفر، فسفاتاز قلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین در گروه های 5 هفته بعد از اواریکتومی )میانگین± انحراف معیار)

پارامتر

گروه

کلسیم

mg/dl

فسفر

mg/dl

فسفاتازقلیایی

IU/L

منیزیم

mg/dl

آلبومین

g/dl

پروتئین

g/dl

کلسیم اصلاح شده

mg/dl

کنترل

5 /10±80/1

a *

35/4 ± 30/0

a *

80 ± 2/5

a *

34 /1± 20/ 0

15/2 ± 4/0

8/0± 85/5

85/11±80/0

a *

کنترل جراحی

5/9± 30/0

a *

70/3 ± 50/ 0

a *

00/8± 100

a *

2/0± 30/1

28/0± 1/2

25/0± 50/5

9/10±17/0

a *

اواریکتومی

01/1± 5/11

b *

25/0± 50/4

b *

5/8± 2/89

b *

20/0± 33/1

21/0± 1/2

3/1± 8/5

9/12±5/0

b *

- حروف غیر مشابه در هر ستون وجود اختلاف آماری معنی دار در حد (05 /0 P<)

* دلیل بر وجود اختلاف آماری معنی دار در حد (05 /0 P<) با همان پارامتر در گروه شاهد روز صفر و سایر گروه ها

جدول4- میانگین مقادیر سرمی کلسیم، فسفر، فسفاتاز قلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین در گروه های 12 هفته بعد از اواریکتومی )میانگین± انحراف معیار)

پارامتر

گروه

کلسیم

mg/dl

فسفر

mg/dl

فسفاتازقلیایی

IU/L

منیزیم

mg/dl

آلبومین

g/dl

پروتئین

g/dl

کلسیم اصلاح شده

mg/dl

کنترل

56/10 ±50/0

a *

6 /0 ± 37/3

a *

1/9± 25/71

a *

12/0± 31/1

27/0± 27/2

22/1± 26/6

79/11±25/0

a *

کنترل جراحی

53/10± 50/0

a *

55/0± 40/3

a *

08/2± 33/96

a *

14/0± 58/1

35/0± 1/2

43/0± 00/5

93/11±25/0

a *

اواریکتومی

1/2± 33/7

b *

32/0± 05/3

b *

02/11± 87/140

b *

09/0±20/1

20/0± 0/2

94/0± 56/5

83/8±05/1

b *

- حروف غیر مشابه در هر ستون وجود اختلاف آماری معنی دار در حد (05 /0 P<)

* دلیل بر وجود اختلاف آماری معنی دار در حد (05 /0 P<) با گروه شاهد روز صفر و سایر گروه ها

جدول5- میانگین مقادیر سرمی کلسیم، فسفر، فسفاتاز قلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین در گروه های 21 هفته بعد از اواریکتومی)میانگین± انحراف معیار)

پارامتر

گروه

کلسیم

mg/dl

فسفر

mg/dl

فسفاتاز قلیایی

IU/L

منیزیم

mg/dl

آلبومین

g/dl

پروتئین

g/dl

کلسیم اصلاح شده

mg/dl

کنترل

68/0±02/9

a *

33/0± 55/3

a *

81/15± 75/82

a *

33/0± 37/1

13/0± 00/2

44/0± 55/5

52/10±33/0

a *

کنترل جراحی

07/2± 17/9

a *

45/0± 55/3

a *

57/19± 00/105

a *

14/0± 37/1

39/0± 97/1

95/0± 66/5

7/10±35/1

a *

اواریکتومی

81/1± 25/7

b *

71/0± 00/3

b *

27/9± 25/152

b *

25/0± 31/1

65/0± 57/1

82/1± 47/4

18/9±5/0

b *

- حروف غیر مشابه در هر ستون وجود اختلاف آماری معنی دار در حد (05 /0 P<)

* دلیل بر وجود اختلاف آماری معنی دار در حد (05 /0 P<) با گروه شاهد روز صفر و سایر گروه ها

مقایسه میانگین بین مقادیر کلسیم و فسفر و کلسیم اصلاح شده هر گروه با گروه های دیگر و همچنین با گروه شاهد زمان صفر اختلاف معنی داری بین مقادیر پارامترهای فوق در زمان های 5، 12 و 21 هفته بعد از اواریکتومی و با گروه شاهد زمان صفر
نشان داد (05 /0 P<). بررسی میانگین سرمی آنزیم فسفاتاز قلیایی در داخل و همچنین بین گروه ها و گروه شاهد زمان صفر اختلاف معنی داری را بین گروه های اواریکتومی شده با گروه های شاهد و شاهد جراحی (Sham ) و شاهد زمان صفر
نشان داد (05 /0 P<). بررسی میانگین میزان منیزیم سرم در داخل و همچنین بین گروه ها و با گروه شاهد زمان صفر و همچنین بررسی میانگین آلبومین و پروتئین سرم در داخل گروه ها و همچنین بین گروه ها و با گروه شاهد زمان صفر اختلاف آماری معنیداری نشان نداد (05 /0 P>).

بحث

استئوپروز یا پوکی استخوان یکی از بیماری های مهم است که امروزه در طب انسانی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و در جمعیت زنان بخصوص، زنان بعد از دوران یائسگی بسیار شایع می باشد. مقایسه میانگین تمام پارامترهای اندازه گیری شده در هر گروه با گروه شاهد روز صفر اختلاف آماری معنی داری نشان نداد. این نتایج نشان می دهد که دراین مطالعه، لاپاراتومی و مدت زمان نگهداری، برسطح سرمی پارامترهای اندازه گیری شده و همچنین روی بافت تخمدانی تاثیری ندارند. متعاقب اواریکتومی، میزان استروژن مترشحه از تخمدان کاهش پیدا می کند. استروژن می تواند با تاثیر بر غده پاراتیروئید باعث افزایش ترشح هورمون پاراتورمون از این غده شود. هورمون پاراتورمون نیز در کلیه بر روی آنزیم آلفا یک هیدروکسیلاز اثر کرده و باعث تولید متابولیت فعال ویتامین D (1 و 25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول) می شود. این ماده در روده اثر کرده و میزان جذب کلسیم را افزایش می‌دهد. در زمانی که استروژن بدن کاهش پیدا می‌کند به دلیل کاهش میزان متابولیت فعال ویتامین D، جذب کلسیم دچار مشکل شده و متعاقب کاهش میزان سرمی کلسیم، میزان هورمون پاراتورمون افزایش می یابد تا بتواند میزان کلسیم سرمی را به حالت نرمال در آورد. یکی ازجایگاه های اثر پاراتورمون، بافت استخوانی است که برداشت کلسیم و فسفر را از بافت استخوان افزایش می دهد. بنابر این چنین بر می آید که در این بررسی افزایش کلسیم در مرحله 5 هفته بعد از اواریکتومی، مربوط به فعال شدن غده پاراتیروئید و افزایش سطح هورمون پاراتورمون است. این نتیجه با گزارش سایر محققین در این زمینه همخوانی دارد (14). بر اساس نتایج حاصل از این بررسی مقادیر کلسیم در زمان های 12 و 21 هفته بعد از اواریکتومی کاهش معنی داری را نشان می دهد که این امر می تواند ناشی از عدم رسوب کلسیم در بافت استخوان و دفع آن از طریق کلیه باشد. این یافته ها با نتایج
Calomme و همکاران درسال 2006 که تائید کننده کاهش کلسیم بعد از اواریکتومی درموش های صحرایی است همخوانی دارد (2).Kobayashi و همکاران نیز در سال 2002 کاهش میزان کلسیم سرمی را در موش های صحرایی 4 و 8 هفته بعد از اواریکتومی گزارش کردند (10). در این بررسی میزان فسفر سرم در زمان 5 هفته بعد از اواریکتومی افزایش معنی داری نشان می‌دهد که احتمالاً می تواند به دلیل فعال شدن هورمون پاراتورمون و برداشت استخوانی فسفر به همراه کلسیم از استخوان باشد. اما به تدریج میزان فسفر سرم کاهش می یابد که به دلیل تاثیر هورمون پاراتورمون بر کلیه و ممانعت از جذب فسفر و افزایش ترشح و دفع ادراری آن به دلیل باز جذب کلسیم از کلیه ها می باشد (3). در اثر افزایش میزان برداشت استخوانی کلسیم و فسفر از یک طرف و همچنین کاهش سطح سرمی آنها، بدلیل عدم جذب و همچنین دفع کلیوی فسفر، معدنی شدن استخوان کاهش یافته و زمینه برای شکستگی های استخوانی فراهم می شود. Lirani-Galvão و همکاران وی در سال 2006 گزارش کردند که میزان معدنی شدن استخوان در موش های اواریکتومی شده کمتر از گروه شاهد بود (12). بررسی میانگین سرمی آنزیم فسفاتاز قلیایی در داخل و همچنین بین گروه ها و گروه شاهد زمان صفر اختلاف آماری معنی داری را بین گروه های اواریکتومی شده با گروه های شاهد و شاهد جراحی نشان می دهد. لازم به ذکر است که در این مطالعه کمترین میزان آنزیم فسفاتاز قلیایی مربوط به گروه های شاهد و شاهد جراحی بود. این در حالی است که بیشترین فعالیت آنزیم در هفته های 5، 12 و 21 بعد از اواریکتومی دیده شد. به دلیل فعالیت استئوکلاست ها در استخوان و برداشت کلسیم و فسفر از بافت استخوان میزان آنزیم فسفاتاز قلیایی با منشاء استخوانی در سرم افزایش می یابد. نتایج این مطالعه با یافته های سایر محققین منطبق می باشد (4).

Rahnama و همکاران در سال 2002 و Kim و همکاران در سال 2003 افزایش فسفاتاز قلیایی را در موش های صحرایی که اواریکتومی شده بودند گزارش کردند (9 و 13).

بررسی میانگین میزان منیزیم سرم در داخل و همچنین بین گروه ها و با گروه شاهد زمان صفر اختلاف آماری معنی داری نشان نداد. هدف از اندازه گیری منیزیم اثبات عدم ارتباط کاهش کلسیم با کاهش منیزیم بود. در نتیجه کمبود منیزیم، فعالیت آنزیم آلفا یک هیدروکسیلاز کلیوی که وابسته به این عنصر است مهار شده و متابولیت فعال ویتامین D کاهش می یابد و متعاقب آن جذب کلسیم دچار مشکل شده و میزان کلسیم سرم کم می شود. نتایج این مطالعه با نتایج سایر محققین در این زمینه نیز همخوانی دارد (8 و 9).

بررسی میانگین آلبومین و پروتئین سرم در داخل گروه ها و همچنین بین گروه ها و با گروه شاهد زمان صفر اختلاف آماری معنی داری نشان نداد. از آنجائیکه سطح سرمی کلسیم می تواند تحت تاثیر پروتئین ها و به خصوص آلبومین قرار گیرد، اندازه گیری این دو پارامتر می تواند خطای آزمایش را تا حد امکان کم کند که جهت بررسی این تاثیر، محاسبه کلسیم اصلاح شده ضروری می باشد. چون میزان کلسیم اصلاح شده نیز در گروه های اواریکتومی شده نسبت به گروه شاهد کاهش یافته است پس کاهش کلسیم سرم مربوط به تغییرات پروتئین نبوده بلکه میزان کلسیم به علت کاهش استروژن کم شده است. نتایج این مطالعه در این مورد نیز با نتایج سایر محققین همخوانی دارد (7،10 و 12). اما Derasmo و همکاران وی در سال 1999 کاهش میزان آلبومین سرمی را در افرادی که مبتلا به استئوپروز بودند گزارش کردند، که با نتایج این بررسی همخوانی ندارد ولی عقیده دارند که کاهش آلبومین به تنهایی نمی تواند در پاتوژنز کاهش چگالی استخوانی نقشی داشته باشد، بلکه این کاهش می تواند با ایجاد بیماری های دیگر زمینه را برای کاهش توده استخوانی فراهم نماید (5). کاهش آلبومین و پروتئین می‌تواند از یک سو باعث کاهش هورمون رشد شود و از طرف دیگرمی تواند باعث کاهش جذب کلسیم از روده شده و در پی آن منجر به هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه گردد (5، 8، 18، 20 و 21). نتایج حاصل از این مطالعه و مطالعات سایر محققین چنین نشان می دهد که روند پوکی استخوان در زنان یائسه یک جریان پیشرونده بوده و با گذر زمان این عارضه شدت می یابد.
بنابر این توصیه می گردد که پیشگیری از وقوع پوکی استخوان در افرادی که ریسک بالای ابتلاء به این بیماری را دارند و همچنین اقدامات درمانی توسط جایگزین شونده های استروژن هر چند که نتواند آنرا به طور کامل درمان نمایند در جلوگیری از وخامت اوضاع و شکستگی های مفرط و خطرناک که مصادف با دوران پیری می باشد، مؤثر واقع خواهد شد. استفاده از پیش سازهای ویتامین D و همچنین کلسیم و فسفر بهتر است در دوران یائسگی و یا در هر بیماری که به عللی میزان استروژن بدن کاهش می یابد، توصیه شود. همچنین پیشنهاد می شود که مقادیر هورمون های پاراتورمون و استروژن نیز در افرادی که ریسک ابتلا به استئوپروز بالایی دارند، ارزیابی شود.

مراجع

- Anonymous, A. (2003): Prevention and management of osteoprosis. World helth organization,Genova, pp: 1-120.

2- Calomme, M., Geusens, P., Demeester, N., Behets, G. J., D’Haese, P., Sindambiwe, J. B., Van Hoof, V. and Vanden Berghe, D. (2006): Partial prevention of long-term femoral bone loss in aged ovariectomized rats supplemented with choline-stabilized orthosilicic acid. Journal of Calcified Tissue International.78(4): 227-232.

3- Cemil, S., Denz, M., Zahir Düz, M., Akşen, F. and Kaya, A. (2002): The preventive effect on bone loss of 50-Hz, 1-mT electromagnetic field in ovariectomized rats. Journal of Bone and Mineral Metabolism. 20(6): 345-349.

4- Cifuentes, M., Advis, J.P. and Shapses, S. A. (2004): Estrogen prevents the reduction in fractional calcium absorption due to energy restriction in mature rats. Journal, Nutritional.134: 1929–1934.

5- Derasmo, E., Pisani, D., Ragno, A., Raejntroph, N., Letizia, C. and Acca, M. (1999): Relationship between serum albumin and bone mineral density in postmenopausal women and in patients with hypoalbuminemia. Hormon Metaboloism Research. 31(6):385-8.

6- Hau, J. (2003): Hand book of laboratory animal science. 2nd ed. CBC press, pp: 112-120.

7- Islam, N., Chanda, S., Ghosh, T.K. and Mitra, C.(1998): Cold stress facilitates calcium mobilization from bone in an ovariectomized rat model of osteoporosis. Japan Journal Physiology. 48(1):49-55.

8- Kakar, S. and Einhorn, T.A. Importance of nutrition in fracture healing. In: Holick, M.F. and Dawson-Hughes, B. (2004): Nutrition and Bone Health. Totowa, NJ: Humana press Inc., pp: 85-103.

20- WcKung, A., DkLuk, K., Chu, L.W. and Ky Chiu, P. (2006): Age-related osteoporosis in Chinese: an evaluation of the response of intestinal calcium absorption and calcitropic hormones to dietary calcium deprivation. American Journal Clin Nutritional. 68:1291–7.

21- Zhang, Y., Lai, W., Leung, P., Wu, C., Yao, X. and Wong, M. (2006): Effects of fructus ligustri lucidi extract on bone turnover and calcium balance in ovariectomized rats. Biology. Pharmacology. Bull. 29(2):291-296.

9- Kim, S.K., Lee, M.H. and Rhee, M.H. (2003): Studies on the effects of biomedicinal agents on serum concentration of Ca2+, P and ALP activity in osteoporosis-induced rats. Journal. Pharmacol. 4(2):151-4.

10- Kobayashi, M., Hara, K. and Akiyama, Y.(2002): Effects of vitamin K2 (Menatetrenone) on calcium balance, in ovariectomized rats. Japan. Journal. Pharmacol. 88, 55 – 61.

11- Lindsay, R. and Cosman, F. (2005): Osteoprosis in kasper. Principles of internal medicine. Mc Graw London, pp: 226-245.

12- Lirani-Galvão, A.P.R., Bergamaschi, C.T., Silva, O.L. and Lazaretti-Castro, M.(2006): Electrical field stimulation improves bone mineral density in ovariectomized rats. Brazilian Journal Medicine Biological Research. 39(11):1501-1505.

13- Rahnama, M., Swiatkowski, W. and Zareba, S. (2002): Assessment of the alkaline (ALP) and acid phosphatase (ACP) in the blood serum of rats during experimental postmenopausal osteoporosis. 53(3):283-91.

14- Rizzoli, R., Ammann, P., Bourrin, S., Chevalley, T. and Bonjour, J.P. Protein intake and bone homeostasis. In: Burckhardt, P., Dawson-Hughes, B. and Heaney, R.P. (2001): Nutritional Aspects of Osteoporosis. San Diego: Academic press, pp: 219-35.

15- Stephan, C., Blum, S.N., Heaton, B.M., Bowman, M.H. and Scott, C.M. (2003): Dietary soy protein maintains some indices of bone mineral density and bone formation in aged ovariectomized rats. American nutritional. 1244-1249.

16- Stockhom, S.L. and Scott, M.A. (2002): Fundamentals of veterinary clinical pathology. Saunders, pp: 317-528.

17- Takehiko, U., Toshiya, T., Kuniro, T. and Hitoshi, I. (2001): Comprative study on reduction of bone loss and lipid metabolism abnormality in ovariectomized rats by soy isoflavones, daidzin, genestin, and glystin boil pharm. 368-379.

18- Tasleem, A.Z., Connie, M., Weaver, Y.Z., Berdine, R. and Martin, E.W. (2006): Nondigestible oligosaccharides increase calcium absorption and suppress bone resorption in ovariectomized rats. American Society for Nutritional Sciences. 399-402.

19- Watkins, B.A., Reinwald, S. and Seifert, M.F. (2005): Protective actions of soy isoflavones and n-3PUF ason bone mass in ovariectomized rats. Nutritional, Biochem. 479-488.

آمار

تعداد مشاهده مقاله: 3,989

تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 895

سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

بررسی میزان سـرمی کلسیم، فسفر، فسفاتازقلیایی، منیزیم، پروتئین تام و آلبومین بعد از برداشت کامل تخمدان ها در موش صحرایی

- Anonymous, A. (2003): Prevention and management of osteoprosis. World helth organization,Genova, pp: 1-120.

15- Stephan, C., Blum, S.N., Heaton, B.M., Bowman, M.H. and Scott, C.M. (2003): Dietary soy protein maintains some indices of bone mineral density and bone formation in aged ovariectomized rats. American nutritional. 1244-1249.

17- Takehiko, U., Toshiya, T., Kuniro, T. and Hitoshi, I. (2001): Comprative study on reduction of bone loss and lipid metabolism abnormality in ovariectomized rats by soy isoflavones, daidzin, genestin, and glystin boil pharm. 368-379.

19- Watkins, B.A., Reinwald, S. and Seifert, M.F. (2005): Protective actions of soy isoflavones and n-3PUF ason bone mass in ovariectomized rats. Nutritional, Biochem. 479-488.