اثر کاربرد باکتریایی محلول کننده ی فسفر و کود شیمیایی فسفات آمونیوم در زراعت کلزای پاییزه

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 4، 4(16) زمستان، بهمن 1389، صفحه 95-108   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حمید مدنی^{* 1}؛ غلامرضا نادری بروجردی²؛ علیرضا پازکی³

¹دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

²عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک و دانشجوی دکتری اگرواکولوژی

³استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری

چکیده

به منظور بررسی اثرات مصرف و نحوه ­ی کاربرد باکتری­های محلول کننده­ ی فسفر و رابطه­ ی آن با میزان مصرف کود شیمیایی فسفات آمونیوم در زراعت کلزای پاییزه، این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده ­ی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک انجام گرفت. تیمارها به صورت فاکتوریل در قالب بلوک­ های کامل تصادفی و در سه تکرار اعمال گردیدند. تیمار فسفر شیمیایی شامل عدم مصرف کود شیمیایی یا صفر، 50% نیاز کودی فسفر یا 125 کیلوگرم کود فسفات آمونیوم در هکتار و 100% نیاز کودی فسفر معادل 250 کیلوگرم فسفات آمونیوم در هکتار بود و تیمار فسفر بیولوژیک به عنوان محرک باکتریایی رشد و نمو که شامل باکتری­ های محلول کننده ­ی فسفر بودند در چهار سطح شامل بدون مصرف، مصرف یک مرحله­ ای همزمان با کاشت، مصرف یک مرحله­ ای در آغاز رشد مجدد بهاره و مصرف دو مرحله ­ای پایه و سرک بهاره بود. نتایج نشان داد عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و شاخص برداشت تغییرات معنی ­داری را در اثر مصرف مقادیر مختلف کود شیمیایی فسفات آمونیوم داشتند. همچنین، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد بیولوژیک از نظر آماری در اثر مصرف کود بیولوژیک فسفر تفاوت های معنی ­داری را نشان دادند. اثـرات متقابل میان تیمارها برای عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته و شـاخص بـرداشت محصـول نیز تفاوت معنی­ داری را نشان داد. بر اساس نتایج این بررسی، در صورت استفاده از کود بیولوژیک فسفر در زراعت کلزا در شرایط خاک این آزمایش می­ توان میزان مصرف کودهای شیمیایی فسفره را از 250 کیلوگرم در هکتار به 125 کیلوگرم در هکتار بدون اینکه عملکرد دانه کاهش معنی­ داری پیدا کند رساند. اما هرگز نمی­ توان میزان مصرف کود فسفر شیمیایی را تنها به دلیل استفاده از کود فسفر بیولوژیک به صفر رساند 

کلیدواژه‌ها

درصد روغن؛ شاخص برداشت؛ کلزا؛ عملکرد دانه؛ فسفر بیولوژیک؛ فسفرشیمیایی