بررسی سـازگاری سی ژنـوتیپ برنج (Oryza sativa L) به شرایط اقلیمی غرب گیلان - آستارا

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 9، دوره 4، 3(15) پاییز، آذر 1389، صفحه 111-126   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

فرزین سعیدزاده^*

عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا

چکیده

به‌منظور ارزیابی سازگاری سی ژنوتیپ برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی در سه تکرار به‌مدت دو سال زراعی (1384 و 1385) در آستارا انجام شد. تجزیه واریانس مرکب داده‌ها نشان داد که بین سال­ های مورد آزمایش از نظر اکثر صفات مورد بررسی اختلاف معنی­ داری وجود نداشت، در حالی که بین ژنوتیپ­ ها و اثر متقابل ژنوتیپ × سال از این لحاظ دارای اختلاف معنی­ دار بود. بررسی ضرایب همبستگی صفات نشان داد که تعداد پنجه در بوته، عملکرد شلتوک هر بوته و شاخص برداشت با عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و معنی­ داری بودند. تجزیه­ ی رگرسیون گام به گام نشان داد که عملکرد شلتوک هر بوته و طول خوشه، اثر مثبت و معنی ­داری روی عملکرد دانه داشتند. در طی دو سال آزمایش، برای سی ژنوتیپ مورد مطالعه، سه کلاستر حاصل شد و ژنوتیپ­ های کلاستر دوم به‌ترتیب شامل نعمت، لاین 338، سنگ طارم، درفک، مهر و لاین 6، ضمن تولید عملکرد بالا، سازگاری بیشتری به شرایط اقلیمی آستارا نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

برنج؛ اثر متقابل ژنوتیپ × سال؛ همبستگی؛ رگرسیون گام به گام؛ تجزیه کلاستر؛ سازگاری