راهبردهای توزیع فضایی زیرساخت های جامعه روستایی کشور با تأکید بر برنامه ریزی استراتژیک

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 7، دوره 6، شماره 17، اسفند 1390، صفحه 91-104   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شهره تاج¹؛ جواد رزمی^{* 2}

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، گروه جغرافیا، تهران، ایران

²رئیس هیئت مدیره مهندسین مشاور پویش جامع

چکیده

فقدان ارزیابی جامع و مبتنی بر روش­های علمی با تکیه بر آمار و اطلاعات دقیق از میزان برخورداری و سطح نسبی زیر ساخت­های جامعه روستایی کشور مانع و مشکل اساسی در تدوین برنامه­های روستایی محسوب       می­شود. از آنجا که در سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران که در سطح کشور انجام می­گیرد یک سری ازآمار و اطلاعات مورد نیاز جامعه روستایی مورد آمارگیری قرار نمی­گیرد،  شاخص­های این تحقیق از طرح آمارگیری از ویژگی­های مسکن روستایی تابستان 1382 که برای اولین بار توسط مرکز آمار ایران و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای 28 استان کشور تهیه شده، استفاده  شده است. در این تحقیق در فاز اول نسبت به شناسایی 208 شاخص ترکیبی اقدام سپس با هدف اعتبار سنجی به شاخص­ها، با استفاده از روش ضریب تغییرات CV))مناسب ترین شاخص­ها با درک دو زمینه ادراک رفتاری و غیر رفتاری در دو گروه  شاخص­های زیر ساختی وشاخص­های توسعه و رفاه طبقه بندی، سپس با استفاده از روش تاکسونومی عددی و روش موریس و در نهایت تلفیق این دو روش  نسبت به سطح بندی جامعه روستایی استان­های کشوردرسه سطح، الف) شاخص­های زیرساختی،  ب) شاخص­های توسعه و رفاه و ج ) تلفیق شاخص­های زیرساختی و توسعه و رفاه، اقدام، سپس نسبت به شناسایی فرصت­ها وتهدیدات خارجی اقدام شد، سپس جهت شناسایی عوامل داخلی شامل نقاط ضعف و قوت با استفاده از روش جینی برای بدست آوردن میزان توزیع خدمات اقدام گردید. سپس با استفاده از روش SWOT  نسبت به تلفیق اطلاعات و انتخاب 12 استراتژی اقدام، و در نهایت نسبت به ارزیابی و اولویت بندی استرتژی­ها براساس ماتریس برنامه­ریزی استراتژیک کمی (SQPM) 7 استراتژِی در اولویت قرار گرفته و استراتژی بازسازی مناطق توسعه نیافته از دیدگاه اندیشه­ای، فکری، آموزش، تکنولوژی و تولیدی در اولویت اول و طرح ضربتی انتخاب گردید. 

کلیدواژه‌ها

استراتژی؛ راهبرد؛ توزیع فضایی؛ برنامه ریزی روستایی؛ روش شناسی