زیست‌شناسی سوسک بذرخوار Bruchidius fulvus (Col. : Chrysomelidae) عامل کنترل بیولوژیک علف‌هرز خارشتر (Alhagi camelorum) و تأثیر آن روی تولید بذر خارشتر در بیرجند

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 1، شماره 4، دی 1388، صفحه 367-355   

نویسندگان

ابوذر اسماعیلی^* ؛ سعید مودی؛ محمد رضا طارقیان؛ محمود عالیچی

چکیده

خارشتر از علف­های­هرز چند ساله تیره نخود (Fabaceae) است که تقریباً در اکثر نقاط ایران وجود دارد و از طریق بذر و ریزوم تکثیر یافته وبه عنوان یکی ازعلف­های­هرز مهم محسوب می­شود.در سال 1387 سوسک بذرخوار Bruchidius fulvus (Allard) از روی نیام گیاه خارشتر در شهرستان بیرجند جمع­آوری گردید. زیست­شناسی این حشره در شرایط آزمایشگاهی در دمای متغیر 1±1:15±25 درجه­ی سلسیوس شب:روز، رطوبت نسبی 5±65 درصد و طول دوره روشنایی : تاریکی 12:12 ساعت و نیز شرایط صحرایی (طبیعی) مورد بررسی قرار گرفت. دوره انکوباسیون تخم به طور متوسط 71/1±6 روز به طول می­انجامد. تخم­ها به صورت انفرادی روی میوه گذاشته می­شوند و به طور میانگین هر حشره ماده تعداد 95/0±8/19 تخم می­گذارد. پس از اتمام دوره جنینی، لارو از درون پوسته تخم مستقیماً به درون میوه نفوذ و وارد دانه می­شود. لاروهای کامل پس از تغذیه در داخل همان دانه تبدیل به شفیره می­شوند. این سوسک در شرایط آب و هوایی بیرجند دارای 2 تا 3 نسل در سال بوده و به شکل لارو درون نیام­های باقی مانده روی گیاه میزبان زمستان­گذرانی کرده و در اواخر بهار و اوایل تابستان همزمان با شروع گل­دهی خارشتر تبدیل به شفیره و حشره کامل می­شود. حشرات کامل ماده پس از تغذیه از برگ و گل­های میزبان همزمان با تولید نیام­ها شروع به تخم­ریزی می­نمایند. درون هر دانه تنها یک لارو تغذیه، و پس از تغذیه از قسمت­های درونی میوه در همانجا تبدیل به شفیره می­گردد. حشرات کامل با ایجاد حفره­ای در دانه و نیام از آن خارج می­شوند. بسته به شرایط محیطی، چرخه­ی زیستی این سوسک از تخم تا حشره کامل بین 48/2±8/48 روز به طول می­انجامد. در شرایط آزمایشگاهی طول مدت لاروی و شفیرگی به ترتیب 94/0±32 و 54/0±11 روز است. لاروهای B. fulvus قادرند در شرایط طبیعی 35 تا 48 درصد از بذور خارشتر را نابود سازند. به دلیل تأثیری که این سوسک روی تولید بذور خارشتر دارد، می­تواند گزینه مناسبی برای کنترل بیولوژیک این علف­هرز در خراسان جنوبی باشد.

کلیدواژه‌ها

Bruchidius fulvus؛ Alhaji camelorum؛ خارشتر؛ تخریب بذور؛ کنترل بیولوژیک

مراجع

Anton, K.W.1998. Results of the Czechoslovak-Iranian Entomological expeditions to Iran 1970, 1973 and 1977 Coleoptera: Bruchidae. Rada Prirodovedna, 167: 73-90.

Asghari, J. & Mahmoudi, A.1999. The Most Important Weeds of Crop and Rangelands of Iran. Guilan University Publication. 157 pp. (In Persian).

Decelle, J. & Lodos, N.1989. Contribution to the study of Legume Weeviles of Turkey (Coleoptera: Bruchidae). Bulletin Annual Review of Entomology Society of Belgium, 125: 163-212.

Di Tomaso, J.M. & Healy, E.A. 2007. Weeds of California and other Western States (Two Vol.). Universityof California, Agriculture and Natural Resources press. 1900 pp.

Feldman, S.R. 1997. Biological control of Plumeless thistle (Carduus acanthoides L.) in Argentina. Weed Science, 45: 534-537.

Holdorf, R.H. 1993. Biolodical control of Yellow Toadflax (Linaria vulgaris L.) (Scrophulariaceae): Opportunities and Constraints Affecting the Reclamation of Rangelands in the Western United States. Restoration and Reclamation Review, University of Minnesota (USA).

Hooshmand, H. 1986. Introduction of camelthorn seed weevil Bruchidius pallidulus Reitt. (Col: Bruchidae). Report of Mashhad Research Pests and Plant Diseases Institute (Unpublished).  

Huffaker, C.B., Dahlsten, D.L., Janzen, D.H. & Kennedy, G.G. 1984. Insect influences in the regulation of plant populations and communities, pp. 125-161, In: Huffaker, C.B.  & Rabb, R.L. (Eds.) Ecological Entomology. John Wiley, New York. USA.

Karimpour, Y. & Motalebi, A.2006. Biology of the cotton thistles stem-boring weevil Lixus cardui (Col., Curculionidae) biological control agent of weedy Onopordum spp. In Urmia (Abstract).Proceedings of the 17^th Iranian Plant Protection Congress, 2-5 Sept. 2006, Tehran University, Karaj Faculty of Agriculture, Iran,p. 249.

Karimpour, Y.2008. Life history of the cotton thistles capitulum weevil, Latyrus latus (Col: Curculionidae) and its impact on seed production in Urmia region (In Persian with English abstract), Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 28: 35-50.

Karimpour, Y. & Razmi, M.2008. Biology of Microlarinus larenyii (Col., Curculionidae) on puncturevine (Tribulus terrestris) in Urmia (Abstract). Proceedings of the 18^th Iranian Plant Protection Congress, 24-27 Aug. 2008, Hamedan, Bu-Ali sina University, Iran, p. 438.

Rahimian, H. & Banayan, M. 1996. Biological Control of Weeds. Ferdowsi Mashhad University Press (In Persian).

Ram, P., Kamali, H. & Bazoobandi, M.2008. Identity of some of insects fauna for camelthorn (Alhagi spp.) control in Khorasan Razavi Province. Proceedings of the 2^th Iranian Weed Science Congress, 29-30 Jan. 2008, Research Institute of Agriculture, Mashhad, Iran, pp. 558-560.

Rashed Mohasel, M.H., Najafi, H. & Akbarzadeh, M.2001. Weeds Biology and Control. Mashhad Ferdowsi University Press. (In Persian).

Redmon, S.G., Forrest, T.G. & Markin, G.P.2000. Biology of Bruchidius villosus (Coleopteran: Bruchidae) on Scotch broom in North Carolina. Florida Entomologist, 83: 242- 253.

Sertkaya, E., Uremis, I. & Yigit, A. 2005. Natural Efficiency of Caryedon palaestinicus southgate. (Coleoptera, Bruchidae; Pachymerinae) feeding on the seeds of mesquite, Prosopis farcata (Banks and Sol.) Macbride. Pakistan Journal of Biological Sciences, 8: 85-88.

Yaghmaei, F. 2008. Assessment of Behavioural characteristics of Poophilus nebulosus Leth Spittlebug on Alhagi persarum Boiss and Buhse camel thorn plant in Torbat Jam Region, Khorasan Razavi Province. Research Journal of Biological Science, 3: 807-811.