ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با استفاده از فن تصمیم گیری چند معیاره تخصیص خطی (مطالعه موردی: شهر بندرترکمن)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 3، دوره 6، شماره 16، آذر 1390، صفحه 31-51   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید رضا حسین زاده^{* 1}؛ رضا خسروی بیگی²؛ مصطفی ایستگلدی³؛ رضا شمس الدینی⁴

¹دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، گروه جغرافیا، مشهد، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

⁴کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

ارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه­ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری­ها و برنامه­ریزی­ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهرهای ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیابی پایداری زیست محیطی شهرها برای دستیابی به یک برنامه­ریزی شهری مناسب و در عین حال همگام با متغیرهای محیط طبیعی ضروری به نظر می­رسد. به همین دلیل هدف این مقاله روشی مناسب و جامع برای انتخاب شاخص­ها و سنجش و ارزیابی میزان پایداری زیست محیطی در شهرهاست و شهر بندرترکمن بعنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. در ابتدای مقاله به بیان ادبیات موضوع در زمینه ارزیابی پایداری زیست محیطی پرداخته شده و سپس روش تصمیم گیری چند معیاره تخصیص خطی در نواحی پنجگانه شهری بندرترکمن آزمون، معرفی و تحلیل گردیده است. از آنجایی که هدف اصلی تحقیق ارزیابی و اولویت بندی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری می­باشد، نتایج بدست آمده از گام­های مختلف مدل تخصیص خطی در قالب برنامه­ریزی صفر و یک نشان می­دهد که از بین نواحی پنجگانه بندر ترکمن، ناحیه 5 در اولویت نخست و نواحی 1، 4، 3 و 2 در اولویت­های بعدی از نظر پایداری زیست محیطی قرار گرفتند. با این تفاسیر آگاهی از وضعیت پایداری زیست محیطی نواحی مختلف شهری و شناخت وضع موجود     می­تواند نقش مهمی در ارتقای مدیریت و برنامه­ریزی و  تخصیص بهینه منابع جهت بهبود رفاه ساکنین و حل مشکلات آنها داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

پایداری زیست محیطی؛ ارزیابی؛ تصمیم گیری چند معیاره؛ تخصیص خطی؛ بندر ترکمن