امنیت زیست محیطی و تحول مفهوم امنیت در قرن 21

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 6، دوره 6، شماره 14، خرداد 1390، صفحه 107-119   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

دگرگونی نظام بین الملل پس از جنگ سرد به طور کلی مفهوم امنیت ملی را دچار دگرگونی نمود. از جمله مهمترین مشخصه­های این دگرگونی، نیاز به تعیین جایگاه امنیت زیست محیطی در رویکرد امنیت ملی است. امنیت زیست محیطی با تهدیداتی سروکار دارد که نه تنها نتیجه غیرعمدی    فعالیت­های اجتماعی و اقتصادی است بلکه در مقایسه با تهدیدات نظامی خیلی کند پیش می­رود، بنابر این افق­های زمانی برای برنامه­ریزی سیاسی لازم به منظور مقابله با آن بی­نهایت گسترده است.
این مقاله با روش تحلیل محتوا ضمن بررسی مفهوم امنیت ملی و امنیت زیست محیطی به بررسی تفاوت  دیدگاه­ها نسبت به امنیت زیست محیطی در دوران کنونی و دوران نظام دو قطبی در جهان    می­پردازد.
نتایج حاصله از این پژوهش نشان دهنده آن است که تخریب عوامل زیست محیطی نتیجه نیروهای اقتصادی و اجتماعی غیر شخصی است و تهدیدات حاصله از آن به یک دولت دشمن و یا موجودیت سیاسی مستقل مربوط نمی شود و راه حل­های مشارکتی می­طلبد.

کلیدواژه‌ها

امنیت ملی؛ امنیت زیست محیطی؛ نظام بین المللی؛ نیروهای اقتصادی