مقایسه باورهای انگیزشی، راهبردهای خودتنظیمی و عوامل شخصیتی و نقش ‏پیشبینیکنندگی آنها برعملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تیزهوش و عادی

زن و مطالعات خانواده

مقاله 2، دوره 5، شماره 15، خرداد 1391، صفحه 43-62   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسه باورهای انگیزشی، راهبردهای خودتنظیمی و عوامل شخصیتی و نقش پیش‌بینی‌کنندگی آنها بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان عادی و تیزهوش بود. بدین منظور نمونه‌ای به حجم 130 نفر متشکل از 60 دانش آموز تیزهوش و 70 دانش‌آموز عادی از دانش‌آموزان دختر شهرستان تربت حیدریه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و تصادفی مرحله‌ای انتخاب و به وسیله پرسشنامه MSLQ پنتریچ و دی‌گرویت (1990)، پرسشنامه شخصیت NEO و معدل تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش آمار توصیفی (میانگین وانحراف معیار)، تحلیل واریانس چند‌متغیری، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند‌متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که بین دانش‌آموزان عادی و تیزهوش از نظر ویژگی‌های شخصیتی تفاوت وجود دارد. بین دانش‌آموزان عادی و تیزهوش از لحاظ باورهای انگیزشی و مولفه‌های آن تفاوت وجود ندارد. بین دانش‌آموزان تیزهوش و عادی به لحاظ مولفه‌های راهبردهای خودتنظیمی تفاوت وجود دارد. بهترین پیش‌بینی‌کننده عملکرد تحصیلی درکل دانش‌آموزان، راهبردهای فراشناختی، با وجدانی، ارزش‌گذاری درونی و انعطاف‌پذیری بود؛ اما هنگامی که روابط به طور جداگانه، در دانش‌آموزان عادی و تیزهوش مورد بررسی قرارگرفت، اضطراب امتحان تنها متغیر پیش‌بینی‌کننده عملکرد تحصیلی، در دانش‌آموزان عادی و راهبردهای خودتنظیمی، تنها متغیر پیش‌بینی‌کننده عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان تیزهوش بود.

کلیدواژه‌ها

راهبردهای خودتنظیمی؛ باورهای انگیزشی؛ ویژگی‌های شخصیتی؛ عملکرد تحصیلی؛ تیزهوش؛ ‏عادی

مراجع

 

-   امینی زرار، محمد(1387)، بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. اندیشه‌های نوین تربیتی،4(4): 35-123.

-   پاکدامن و همکاران (1387)، ارتباط بین 5 رگه شخصیتی و پیشرفت تحصیلی. فصلنامه روان شناسی. سال چهارم، شماره 16.

-   پلامین، رابرت و همکاران(1380)، ژنتیک رفتاری، ترجمه محمدرضا نیکخواه و هامایاک کواریس یانس.چاپ اول، تهران، نشر مهتاب.

-   جلیلوند، م. اژه ای، ج.(1374)، ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان تیزهوش مراکز استعدادهای درخشان و نمکی، دبیرستانهای خاص شهر تهران، مجله استعدادهای درخشان، سال چهارم، شماره 30 ،صص: 1-7.

-   حافظی، فریبا. افتخار، زهرا. سید نژاد، مرضیه(1389)، مقایسه باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان دبیرستانهای عادی و تیزهوش. یافته های نو در روانشناسی، 5-16-42-122.

-   حق‌شناس، حسن. محسنی، امیررضا. فیروزآبادی، علی(1385)، مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روانی دانش‌آموزان دبیرستانهای تیزهوشان و دبیرستانهای عادی . فصلنامه اصول بهداشت روانی، سال هشتم، شماره بیست و نهم و سی ام، صص66-57.

-   عارفی، مژگان (1387)، مقایسه خود‌گردانی دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان و عادی و نقش پیش‌بینی‌کنندگی ابعاد خودگردانی برای عملکرد تحصیلی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 17و18، صص 98-75.

-   کجباف، محمدباقر. مولوی، حسین. شیرازی تهرانی، علیرضا (1382)، بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای خود‌تنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی. تازه‌های علوم‌شناختی، سال 5، شماره 1.

-   گروسی‌فرشی، میر‌تقی(1380)، رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت(کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). تبریز: جامعه‌پژوه، دانیال.

-   مردعلی، لیلا. کوشکی، شیرین(1387)، بررسی رابطه خود‌تنظیمی و پیشرفت تحصیلی. اندیشه و رفتار، 2(7): 78-69.

-   نوری‌ثمرین، شهرام. برومند نسب، مسعود. فلاطونی، فردوس. سراج خرمی، ناصر (1388)، مقایسه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی. یافته های نو در روانشناسی، صص4-11-47-59.

 

-   Boekaerts, M. (2002), Bringing about change in the classroom .Journal of learning and instruction.12, 584-604

-   Hazrati, A., tayarani rad, A., torabi, S. (2012), The effect of personality trait on academic performance. Social and behavioral science. Vol 32,PP:367-71

-   Komaraju, M., Karau, S., Rischmeck, R. (2009), Role of the big five personality traits in predicting college students, academic motivation and achievement. Learning and individual difference. Volume19, issue1, PP:47-52

-   Mc Crae, R. & Joun, O. P. (1992), An introduction to the five factor model an its applications. Journal of personality, 60,175-215

-   Mc Crae,R .R. & Costa, P. T. Jr. (1991), The NEO personality inventory using the five factor model in counseling. journal of counseling and development,69,361-71

-   Poropat, A. (2002),The relationship between attributional style, gender and five factor model of personality. Journal of personality and individual  differences,33,1185-1201

-   Pintrich, P. R. & Degrout, E.(1990), Motivational and self- regulated learning components of classroom academic performance. Journal of educational psychology.82 (1), 33-40

-   Zeidner. M., Shani, I., Zinovich, D. (2011), academically gifted and nongifted students differ on the big five and adaptive status. Personality and individual difference.Volume 51, issue 5, PP566-570

-   Zimmerman, B. J. (1995), Self regulation involves more than metacognitive. A social cognitive perspective. Educational psychology,30(4),217-221