بررسی رابطه انعطاف‌پذیری خانواده و سبک‌های هویت با نقش واسطه‌گری ‏گرایش به تفکر انتقادی در دختران نوجوان‎*‎

زن و مطالعات خانواده

مقاله 3، دوره 5، شماره 15، خرداد 1391، صفحه 63-80   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

پژوهش حاضر بررسی رابطه انعطاف­پذیری خانواده و سبک­های هویت با نقش     واسطه­گری گرایش به تفکر انتقادی در دختران نوجوان می­باشد. بدین­منظور 306 نفر از دانش­آموزان دختر دبیرستان­های شهر کازرون به شیوه نمونه­گیری خوشه­ای به­وسیله پرسشنامه­های گرایش به تفکر انتقادی (CTDI، ریکتس، 2003)، پرسشنامه سبک­های هویت برزونسکی (1989) و انعطاف­پذیری مثبت شاکری (1382) مورد آزمون قرار گرفتند. یافته­های حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که انعطاف­پذیری خانواده به­­طور مستقیم و غیر­مستقیم بر روی گرایش به تفکر انتقادی و سبک­های هویتی تأثیر داشته و هم­­چنین گرایش به تفکر انتقادی نیز بر روی سبک­های هویتی اثر مستقیم دارد.

کلیدواژه‌ها

انعطاف‌پذیری خانواده؛ سبک‌های هویت؛ گرایش به تفکر انتقادی

مراجع

-   برقی­مقدم، جعفر. مشرف جوادی، بتول. مظفری، سیدامیراحمد. گروسی فرشی، میرتقی(1388)، ارتباط سبک­های هویت با عوامل برانگیزاننده و احساس موفقیت. مجله فراسوی مدیریت. سال سوم. شماره 11. صص 135-155.

-   تنهای رشوانلو، فرهاد. کرامتی، راضیه. سعادتی شامیر، ابوطالب (1391)، خوش­بینی و عزت نفس در نوجوانان دختر: نقش سبک­های هویت. فصلنامه روانشناسی کاربردی. سال ششم. شماره دوم. صص 73-90.

-   حجازی، الهه. برجعلی، سمیه (1388)، تفکر انتقادی، سبک­های هویت و تعهد هویت در نوجوانان: ارائه یک مدل علی. مجله روانشناسی معاصر. دوره چهارم. شماره 2. صص 3-15.

-   خدایی، علی. شکری، امید. کروسینی، الیزابتا. گراوند، فریبرز (1388)، ساختار عاملی و ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه سبک های هویت. مجله تازه های علوم شناختی. سال یازدهم. شماره 1. صص 40-48.

-   زارع، مریم. سامانی، سیامک (1387)، بررسی نقش انعطاف­پذیری و انسجام خانواده در هدف­گرایی فرزندان. مجله خانواده پژوهی. سال چهارم. شماره 13. صص 17-36.

-   سانتراک، جان دبلیو (2003)، زمینه روانشناسی سانتراک، ترجمه مهرداد فیروز بخت(1388)، تهران. موسسه خدمات فرهنگی رسا.

-   سیف، علی­اکبر (1387)، روانشناسی پرورشی نوین. تهران. نشر دوران.

-   شاکری، ش (1382)، بررسی تأثیر میزان انعطاف­پذیری خانواده بر بهداشت روان دانش­آموزان متوسطه شیراز. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز. شیراز.

-   شکری، امید. شهرآرای، مهرناز. دانشپور، زهره. دستجردی، رضا (1386)، تفاوت­های فردی در سبک­های هویت و عملکرد تحصیلی: نقش تعهد هویت و بهزیستی روانشناختی. مجله پژوهش در سلامت روانشناختی. دوره اول. بهار. صص 16-29.

-   صبحی قراملکی، ناصر. حاجلو، نادر. نیازی میرک، ژیلا (1391)، پیش­بینی شادکامی بر اساس سبک پردازش هویت. مجله روش­ها و مدل­های روانشناختی. سال دوم. شماره هفتم. صص 121-134.

-   کورش نیا، لطیفیان، مرتضی (1390)، بررسی رابطه بین ابعاد الگوهای ارتباطات خانوادگی- دانشگاهی و گرایش­های تفکر انتقادی دانشجویان با واسطه­گری ارضای نیازهای روانشناختی پایه. فصلنامه خانواده پژوهی. سال هفتم. شماره 28. صص 493-519.

-   گال، مردیت. بورگ، والتر و گال، جویس (1996)، روش تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی، ترجمه احمدرضا نصر، حمیدرضا عریضی، محمود ابوالقاسمی، محمد پاک­سرشت، علیرضا کیامنش، خسرو باقری، محمد خیر، منیجه شهنی و زهره خسروی (1382). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).

-   مغانلو، مهناز. وفایی، مریم. شهرآرای، مهرناز (1387)، رابطه عوامل مدل پنج عاملی شخصیت و سبک­های هویت. مجله پژوهش­های روانشناختی. شماره 1-2. صص 79-94.

-   Berzonsky, M. (2003), Identity style and well-being: does commitment matter. Journal of Therapy and Research, 3, 131-142.

-   Berzonsky, M. (2004), Identity processing style, self-construction and personal epistemic assumption: A social-cognitive perspective. Journal of development psychological, 4, 303-375.

-   Berzonsky, M. D., & Kuk, L. s. (2000), Identity status and identity processing style, and the transition to university Journal of Adolescent research, 15(1), 81-98.

-   Ennis, R. (1987), A taxonomy of critical thinking disposition and abilities. In J.

-   Olson, D. H. (1999), Circumflex model of marital & family systems. Journal of Family Therapy, 22, 144-167.

-   Ricketts, J. C. (2003), The efficacy of leadership development, critical thinking dispositions and student academic performance on the critical thinking skills of selected youth leaders, a dissertation presented to the graduate school of the University of Florida in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy, university of Florida.

-   Roberts, T. M. (2003), The influence of student’s characteristics on achievement and attitudes when an illustrated web lecture is used in an online learning environment. A dissertation presented to the graduate school of the University of Florida in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy, university of Florida.