پیش بینی رفتارهای پرخطر بر اساس جهت گیری مذهبی و سبک مقابله ای در ‏دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهرستان مرند

زن و مطالعات خانواده

مقاله 7، دوره 5، شماره 15، خرداد 1391، صفحه 149-166   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

نظر به اهمیت نقش عوامل خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی در شکل گیری رفتار افراد و و از سوی دیگر نقش مذهب در مقابله با مشکلات و بحرانها، تحقیق حاضر با هدف پیش بینی رفتارهای پرخطر بر اساس جهت گیری مذهبی و سبک مقابله ای در دانش آموزان دختر دوره دبیرستان در شهر مرند انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر مرند بود (N=246) و از این جامعه، تعداد 150 نفر از طریق روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، مطابق جدول کرجسی-مورگان  به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های رفتارهای پرخطر  (YRBSS)، سبک های مقابله ای (CISS)و جهت گیری مذهبی استفاده شد که پایایی هر کدام از آنها به ترتیب85/. ، 92/. و 73/. گزارش شده است. داده ها به کمک آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و آزمون تحلیل واریانس یک راهه تحلیل شدند. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که: همبستگی معکوس و ضعیف معنی­داری بین سبک مقابله ای مسئله مدار با رفتار پر خطر در دانش آموزان وجود دارد. همچنین بین سبک های مقابله ای هیجان مدار و اجتناب مدار با رفتار پر خطر در دانش آموزان همبستگی مستقیم و متوسط معناداری وجود دارد و همبستگی معکوس و متوسط معنی­داری بین جهت­گیری مذهبی درونی با رفتار پر خطر در دانش آموزان وجود دارد و بین جهت گیری مذهبی بیرونی با رفتار پر خطر در دانش آموزان همبستگی مستقیم و ضعیف معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که: هر سه سبک مقابله با استرس و دو شیوه جهت گیری مذهبی به عنوان متغیرهای پیش بین 53 درصد واریانس رفتار پر خطر را تبیین می کنند. و نیز تأثیر متغیرهای پیش‌بین سبک مقابله هیجان مدار، جهت گیری مذهبی درونی، سبک مقابله اجتناب مدار، سبک مقابله مسئله مدار و  جهت گیری مذهبی بیرونی معنی‌دار است.

کلیدواژه‌ها

‏ رفتارهای پرخطر؛ جهت گیری مذهبی؛ سبک مقابله ای؛ دانش آموزان دختر؛ شهرستان مرند

مراجع

-   اسماعیلی، معصومه، علیلو، مجید محمود، بخشی پور رود سری، عباس، شریفی، محمدامین (1388)، بررسی نگرشهای ناکارامد و سبکهای مقابله ای در بیماران مبتلا به فشارخون اولیه. مطالعات روانشناختی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء. دوره5. شماره2.

-   آزموده، پیمان، شهیدی، شهریار، دانش،عصمت(1386)، رابطه بین جهت گیری مذهبی با سرسختی و شادکامی در دانشجویان. مجله روانشناسی، سال یازدهم. شماره 1.  

-   بخشانی، نورمحمد، لشگری پور،کبری، بخشانی، سعید، حسین بر، محمد(1386)، شیوع رفتارهای مرتبط با آسیب های عمدی و غیرعمدی در دانش آموزان دبیرستانی سیستان و بلوچستان، فصلنامه طبیب شرق. دوره 3. شماره9، صص208-199 .

-   بیانی، علی اصغر، گودرزی، حسنیه، بیانی، علی، محمد کوچکی، عاشور(1387)، بررسی رابطه جهت گیری مذهبی با اضطراب و افسردگی در دانشجویان. مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی، سال دهم. شماره 3.

-   جان بزرگی، مسعود (1386)، جهت گیری مذهبی و سلامت روان. مجله پژوهشی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی شهید بهشتی. دوره31. شماره4، صص 350-345.

-   خداپناهی، محمد کریم، خاکسار، بلداجی(1384)، رابطه جهت گیری مذهبی و سازگاری روانشناختی در دانشجویان. مجله روانشناسی. سال نهم. شماره 3.

-   سهرابیان، طاهره(1379)، بررسی تاثیر نگرش مذهبی بر سازگاری فردی و اجتماعی دانش آموزان. (رساله کارشناسی ارشد). تهران، دانشگاه الزهرا.

-   گودرزی،محمدعلی، معینی رودبالی،زهرا(1385)، بررسی رابطه سبک های مقابله ای و سلامت روانی در دانش آموزان دبیرستانی. ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد. سال سیزدهم. دوره جدید، شماره 19.

-   ماهر، فرهاد (1383)، رفتارهای پرخطر در اوقات فراغت جوانان: رونها و الگوها. فصلنامه مطالعات جوانان،(6)، صص143-118.

-   مختاری، عباس(1379)، رابطه جهت گیری های مذهبی درونی و بیرونی با میزان تنیدگی در دانشجویان دانشگاه تهران،(رساله کارشناسی ارشد). تهران، دانشگاه تربیت مدرس.

-   مشکانی، محمدرضا، مشکانی، زهراسادات)1371)، سنجش تاثیرعوامل درونی و بیرونی خانواده بر بزهکاری نوجوانان. مجلة جامعه شناسی ایران، دورة چهارم، شماره 2.

-   مومن نسب، مرضیه، نجفی، سید سعید، کاوه، محمد حسین، احمد پور، فرناز(1385)، بررسی میزان شیوع رفتارهای مخاطره آمیز بهداشتی در دانشجویان مراکز آموزشی عالی شهر خرم آباد. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، دوره هشتم، شماره 2.

-   مهرابی،حسینعلی، کجباف، محمدباقر، مجاهد، عزیزالله(1389)، پیش بینی رفتارهای پرخطر براساس هیجان خواهی و عوامل جمعیت شناسی در دانشجویان دانشگاه اصفهان. مطالعات روان شناختی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء.دوره6. شماره2.

 

-   Allport, G. (1963), Behavioral science: religion and mental health. Journal of Religion and Health,(2),92-187.

-   Allport, G.(1968), The person in psychology. Boston, Beacon Press.

-   Brener, ND., Kann L, McManus T, (2002), Reliability of the Youth Risk Behavior Survey Questionnaire. Journal of Adolescent Health, 8 (31), 336-342.

-   Genqoz, Faruk., Genqoz, Tuun., Ozlem, Bozo.(2006), Hierarchical Dimension of Coping Styles: A study Conducted With Turkish University Students, Social Behavior and Personality, 34(5), 525-534.

-   Gilbert, Sarah S. (2008),The Influence of Islam on Aids Prevention among Senegalese University Students. Aids Education and Prevention, 20(5), 399–407.

-   Goggin, Kathy, Vanessa L., Malcarne, Thomas S., Murray. Kimberly A., Metcalf, Kenneth A. Wallston.(2007), Do Religious and Control Cognitions Predict Risky Behavior? II. Development and Validation of the Sexual Risk Behavior-related God Locus of Control Scale for Adolescents (SexGLOC-A). Cogn Ther Res (31),123–139.

-   Ireland, J. L., Boustead, R., Ireland, C. A.(2005), Coping style and Psychological health among adolescent prisoners: A study of young and juvenile offenders. Journal of Adolescence, (28), 411-423.

-   Joan Abbott-Chapman & Carey Denholm (2001), Adolescents’ Risk Activities, Risk Hierarchies and the Inuence of Religiosity. Journal of Youth Studies, 4(3).

-   Koenig, M.D., Harold, G. (2005), Faith and Mental Health Religious Resources for Healing. Templeton Foundation Press, Philadelphia and London.

-   Scarpa, Angela, Haden, Sara C. (2006), Community Violence Victimization and Aggressive Behavior: The Moderating Effects of Coping. Virginia Tech, Department of Psychology, 32(4), 502- 515.

-   Sharon, Gil. (2005), Personality traits and coping styles as mediators in risky sexual behavior: A comparison of mal and femal undergraduate students. Social behavior and Personality, 33(2). 149-158.

-   Thuen, Elin., Bru,  Edvin., Ogden, Terje. (2007), Coping Styles, Learning Environment and Emotional and Behavioural Problems. Scandinavian Journal of Educational Research, 51(4), 347–368.

-   Volrathi, Margaretee, Torgersen, Seven. (2008), Personality type and risky health behavior in Norwegian students. Scandinavian Journal of Psychology, 49(3), 287–292.