بررسی اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد طرحواره درمانی بر افزایش ‏شادکامی سالمندان ساکن سرای سالمندان تبریز

زن و مطالعات خانواده

مقاله 5، دوره 6، شماره 19، فروردین 1392، صفحه 77-94   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف از این پژوهش تعیین میزان اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر افزایش شادکامی سالمندان ساکن سرای سالمندان تبریز بود. جامعه مورد مطالعه را کلیه افراد سالمند 65 سال به بالای ساکن در سرای سالمندان شهر تبریز در سال 1392 تشکیل می داد که اختلالات روانشناختی (فراموشی، دمانس و آلزایمر)نداشتند .  در این مطالعه 20 نفر (10مرد و 10زن) حجم نمونه انتخاب و بصورت تصادفی ساده در گروه های کنترل و آزمایش جایگزین شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHI) استفاده گردید که دارای 29 گزاره چهار گزینه ای می باشد. طرحواره درمانی گروهی طی ده  جلسه، هر جلسه به مدت دو ساعت بر روی گروه آزمایش انجام پذیرفت و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آنالیز کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که شادکامی سالمندانی که طرحواره درمانی گروهی را دریافت کرده اند به طور معنی داری بیشتر از شادکامی سالمندانی بود که طرحواره درمانی گروهی را دریافت نکرده اند به عبارت دیگر طرحواره درمانی گروهی بر افزایش شادکامی سالمندان ساکن سرای سالمندان تبریز تاثیر داشت (01/0>p ).

کلیدواژه‌ها

طرحواره درمانی گروهی؛ شادکامی؛ سالمندان ‏

مراجع

-   احمدیان گرجی، معصومه؛ فتی، لادن؛ اصغر نژاد فرید؛ علی اصغر و ملکوتی، سیدکاظم (1387)، مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران افسرده اقدام کننده به خودکشی با بیماران افسرده غیر اقدام کننده به خودکشی و جمعیت غیر بالینی. تازه های علوم شناختی،10،4، 59- 49.

-   آرگییل، مایکل (2001)، روانشناسی شـادی. ترجمه: گوهـری انـارکـی، مسعود؛ نشاط دوست، حمید طـاهر؛ پالاهنگ، حسن و بهرامی، فاطمه (1382). اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.

-   افشاری، رامین؛ زارع، ایرج؛ معین، لادن؛ نظیری، قاسم و نقوی، محمدرضا (1390)، تبیین میزان اثربخشی رویکرد طرحواره درمانی گروهی بر اختلالات شخصیت دسته B مردان وابسته به مواد. فصلنامه روشها و مدلهای روان شناختی، سال اول، شماره چهارم: صص 119- 135.

-   برک، لورا (2007)، روانشناسی رشد از نوجوانی تا پایان زندگی(جلد دوم). ترجمه سید محمدی، یحیی. (1391). تهران: نشر ارسباران، چاپ بیست و دوم.

-   پورافکاری، نصرت الله (1376)، نشانه شناسی بیماریهای روانی. انتشارات ذوقی تبریز.

-   حمیدپور، حسن (1387)، بررسی مقدماتی کارایی و اثربخشی طرحواره درمانی شکستهای عشقی دانشجویان. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.

-   ذوالفقاری، مریم (1387)، تاثیر طرحواره درمانی بر اسنادهای زناشویی و باورهای ارتباطی زوجین. پایان نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم تربیتی و روانشناسی اصفهان.

-   زره پوش، اصغر؛ نشاط دوست، حمید طاهر؛ عسگری، حمید؛ عابدی، محمدرضا و صادقی هسنیجه، امیرحسین (1391)، اثربخشی طرحواره درمانی بر افسردگی مزمن در دانشجویان. فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، دوره10، شماره 4. صص285-291.

-   سهرابی، محمدباقر؛ ذوالفقاری، پونه؛ مهدی زاده، فرزانه؛ آقایان، سیدمحمد؛ قاسمیان آق مشهدی، مجتبی؛ شریعتی، زهرا و خسروی، احمد (1386)، بررسی مقایسه ای وضعیت شناختی و افسردگی سالمندان مقیم سرای سالمندان و ساکن منازل شخصی. مجله دانش و تندرستی، تابستان دوره3، شماره2.

-   شریفی درآمدی، پرویز و پناه علی، امیر (1390)، مقایسه میزان شادکامی سالمندان ساکن در منزل و سرای سالمندان. مجله سالمندی ایران، سال ششم، شماره 21، صص 49- 55.

-   شفیع آبادی، عبداله و ناصری، غلامرضا (1383)، نظریه های مشاوره و روان درمانی. چاپ دهم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

-   صلواتی، مژگان (1386)، طرحواره های غالب و اثربخشی طرحواره درمانی در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی. رساله دکتری روانشناسی بالینی، انیستیتو روان پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران.

-   علی پور، احمد و آگاه هریس، مژگان (1386)، اعتبار و روایی فهرست شادکامی آکسفورد در ایرانیها، فصلنامه روانشناسان ایرانی- سال سوم، شماره 12،تابستان 86، 287- 298.

-   علی پور، احمد. و نوربالا، احمد. علی (1378)، بررسی مقدماتی پایایی و روایی پرسشنامه شادکامی آکسفورد. مجله اندیشه و رفتار، 18، 55-65.

-   کاملی، زهرا؛ قنبری هاشم آبادی؛ بهرامعلی و آقا محمدیان شعرباف، حمید (1390)، اثربخشی گروه درمانی شناختی متمرکز بر طرحواره بر تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه در دختران نوجوان بی سرپرست و بد سرپرست. پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره، 1 (1)، 98-83.

-   گودرزی، محمود و حمایت طلب، رسول (1386)، مقایسه عوامل مربوط به شادکامی بین ورزشکاران رشته های انفرادی و تیمی دانشگاه تهران. مجله پژوهش در علوم ورزشی، شماره 15: 66- 57.

-   معین، زهرا (1379)، بهداشت سالمندان، ویژه نامه روان شناسی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی رودهن، شماره 19.

-   میشارا، بریال ال- رایدل ، روبرت جی (بی تا)، روان شناسی پیری. مترجمان : گنجی، حمزه؛ داودیان، الما و حبیبی، فرنگیس (1375)، انتشارات اطلاعات، چاپ چهارم.

-   منتظری، محمد صادق؛ نشاط دوست، حمید طاهر؛ عابدی، محمدرضا و عابدی، احمد (1392)، اثربخشی طرحواره درمانی بر کاهش شدت علائم افسردگی و اختلال شخصیت وسواسی- جبری: پژوهش مورد منفرد، مجله روان شناسی بالینی، سال پنجم، شماره1، ص35- 45.

-   نوابی نژاد، شکوه (1386)، نظریه های مشاوره و روان درمانی گروهی. چاپ اول، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).

-   هنرپروران، نازنین؛ نظیری، قاسم و محمدنژاد، مهرانگیز (1388)، اثربخشی رویکرد طرحواره درمانی به شیوه ی گروهی بر تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه در زنان افسرده سال 1388. فصلنامه ی زن و جامعه، سال اول، شماره اول. صص 129-143.

-   یانگ، جفری؛ کلاسکو، ژانت و ویشار، مارجوری (2003)، طرحواره درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی). ترجمه حمید پور، حسن و اندوز، زهرا (1386)، تهران: انتشارات ارجمند.

 

-   Ahmadian, A. R., Smaeeli Far, N., Hatami, M., Hasan Abdi H. A., & Cocariva, N. (2013), Effectiveness of Schema Therapy based on Integrative Metaphorical-Allegorical Narrative Training in the Treatment of Dysthymic Disorder. International Journal of psychology and Behavioral Research. Vol., 2 (1), 1-9. ISSN 2322-4002.Victor Quest Publications.

-   Ball, J., Mitchell, P., Malhi, G., Skillecorem, A., & Smith, M. (2003), Schema focused therapy for borderline disorder: reducing vulnerability to relapse through attitudinal change. Australian & new Zealand journal of psychiatry 37 (1), 41.

-   Car A. (2004), Positive psychology, the science of happiness and human strengths. New York: Brun-ner-Routledge Ltd.

-   Diener, E. (2002), Frequently Asked question (FAQ’S) about subjective well-being (Happiness and life satisfaction). A printer for report and new comers. http://www./s.psych.uivc.edu/-ediener/fag.html.

-   Glaesmer, H., Riedel-Heller, S., Braehler, E., Spangenberg, L., & Luppa M. (2011), Age-and gender-specific prevalence and risk factors for depressive symptoms in the elderly: a population-based study. International psychologeriat trics; 23(8):1294-1300.

-   Havm-Nies A., de Groot LC. (2003), Dietary quality, lifestyle factors and healthy aging,32 (4): 427-34.

-   Kianpoor Ghahfarokhy. F., & Zandian K.H. (2010), Evaluation of health position in retired Ahvazian residents. Medical Journal.9 (5): 427-434.

-   Muncey, C. (2007), Schema focused therapy appears effective for BPD treatment. Monitor on psychology. 38 (3).

-   Nadort, M., Arntz, A., Smit, T., Giesen-Bloo, J.,  Eikelenboom, M., Spinhoven, P & Asselt, T.  (2009), Schema therapy for borderline personality disorder with versus without crisis support by the therapist outside office hours, Behaviour research and therapy. Vol. XXX, pp. 1-13.

-   Nordhal, H. M., & Nysaeter, T. E. (2005), Schema therapy for patients with border line personality disorder: a single case series, Journal of Behavior therapy and Experimental psychiatry, vol.36, pp. 254-264.

-   Reiss N., & Mobascher A., & Lieb K. (2011), Schema therapy in groups for patients with borderline personality disorder Festschrift for psychiatry. Psychology and psychotherapy. 59 (3) pp 187-194.

-   Scheier, M. F., Weintraub, J. K., & Carver, S. S. (1986), Coping with stress: Divergent strategies of optimists and pessimists. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1257-1264.

-   Schwarz, N., & Strack, F. (1991), evaluating one’s life: A judgment model of subjective well-being. In F. Strack, M. Argyle, and N. Schwarz (Eds.). Subjective Well-Being: An Interdisciplinary Perspective. Oxford: Pergamon Press.

-   Scott, H. k., & Young, E.J., (2006), Schema therapy for borderline personality disorder, Journal of clinical psychology, Vol.62(4), pp.445-458.

-   Young, J. E. (1991), early maladaptive schemas. Unpublished Manuscrip.

-   Young, J. E. (1999), Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach (3rd Ed.). Sarasota, FL: Professional Resource Press.

-   Young, J. E., Weinberger, A.D., & Beck, A.T. (2001), Cognitive therapy for depression. In D.H.Barlow(Ed), Clinical handbook of psychalogical disorders: A step-by-step treatment manual. New york: Guilford press, (pp. 264-308).

-   Young H. M., Cochrane B. B. (2005), Health aging for older women. Nurs clin North Am,39 (1): 131-43.

-   Zarith, S.H., & Knight, B.G. (2004), A guide to psychotherapy and aging. Washington: American Psychological Association.