مقایسه اختلالات رفتاری مادران کودکان عقب مانده آموزش‌پذیر ذهنی با ‏مادران کودکان عادی در شهرستان گناباد

زن و مطالعات خانواده

مقاله 2، دوره 6، شماره 21، مهر 1392، صفحه 27-46   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

فرایند تولد کودک برای والدین لذت آور است گرچه این فرایند با مشقات و ناراحتی‌های فراوانی همراه است. علی رغم این مشکلات، باید گفت که امید به سالم بودن و طبیعی بودن کودک معمولا احساس اعتماد در آنان ایجاد می‌کند و کودک خود را می‌پذیرند، ولی به محض آگاهی والدین از معلولیت فرزند خود، تمام آرزوها و امیدها به یاس مبدل می گردد و مشکلات شروع می‌شود. پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه اختلالات رفتاری مادران کودکان عقب مانده آموزش‌پذیر با مادران کودکان عادی در بین دانش‌آموزان مدارس استثنایی و عادی در شهرستان گناباد می‌پردازد. آزمون بین 66 نفر مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش‌پذیر از بین دانش‌آموزان مدارس استثنایی و 66 نفر مادران کودکان عادی آموزش‌پذیر از دانش‌آموزان مدارس عادی اجرا شده است که  به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. در این پژوهش با توجه به مقیاس‌های MMPI (3 مقیاس روایی و 6 مقیاس بالینی) بین دو گروه مورد مقایسه، مشخص شد که مادران کودکان عقب‌مانده آموزش‌پذیر بیشتر از مادران کودکان عادی، علایم اختلالات رفتاری از قبیل آشفتگی فکری و هیپوکندریا، هیستری، پسیکوپاتی، پسیکاستنی و هیپومانی را از خود نشان می‌دهند. سایر یافته‌های پژوهش نیز نشان داد میزان تحصیلات و درآمد ماهیانه مادران کودکان آموزش‌پذیر کمتر از مادران کودکان عادی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

اختلالات رفتاری؛ ‎ ‎مادران‎ ‎کودکان‎ ‎استثنایی؛ ‎ ‎کم‎ ‎توان‎ ‎ذهنی‎ ‎آموزش‌پذیر

مراجع

 

-   اتابک، م؛ باقرزاده انصاری، ز؛ باوی، س و همکاران (1381)، بررسی رابطه خود بیمارانگاری با پیشایندهای تشکیل دهنده آن در بین زنان و مردان شهرستان اهواز. پایان‌نامه کارشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد اهواز.

-   ایلالی، احترام السادات (1376)، بررسی نسبت سازگاری والدین کودکان عقب  مانده ذهنی در رابطه با عوامل تنش‌زا در مدارس استثنایی شهرساری. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مامایی و پرستاری، دانشگاه تهران.

-   اثباتی، محسن (1376)، بررسی اختلالات روانی بین والدین کودکان عادی و عقب مانده ذهنی. پایان‌نامه کارشناسی، دانشگاه فردوسی.

-   باقرزاده، ف؛ روشنی، خ؛ لیلی زاده، ع؛ معطوف، م؛ موسوی، س و نظری، ن (1382)، رابطه خود بیمارانگاری و اختلالات روانی در دانشجویان. پایان نامه کارشناسی روان شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد اهواز.

-   باقری، ن (1373)، تاثیر ویژگی‌های اجتماعی اقتصادی خانواده‌ دارای معلول بر فشار روانی والدین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم تربیتی مشهد.

-   تاجری، بیوک و بحیرایی، احمدرضا (1387)، بررسی رابطه استرس، نگرش مذهبی و آگاهی با پذیرش کودکان پسر کم توان ذهنی در مادران.  مجله پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، دوره 8، شماره 2، ص 205-224.

-   حسینی، ل (1383)، مراقبت در منزل درسیستم بهداشتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد پرستاری، دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی تهران.

-   خجسته، م (1383)، مقایسه نگرش مذهبی و رضایت زناشویی و برخی ویژگی‌های شخصیتی والدینی که از فرزند عقب‌مانده خود در منزل نگهداری می‌کنند با والدینی که فرزند عقب‌مانده خود را به مراکز نگهداری می‌سپارند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

-   روحانی، کاملیا ‌(1377)، پرستاری بهداشت خانواده (چاپ دوم)‌. تهران: انتشارات نشر و تبلیغ ‌بشری‌.

-   شریفی درآمدی، پرویز (1381)، روانشناسی کودکان استثنایی (جلد 1و 2). تهران: نشر روانسنجی.

-   عباسی، س؛ فداکار سوقه، ک؛ خالق دوست محمدی، ف؛ صدیقی، آ وعطرکار روشن، ز (1389)، بررسی مشکلات اقتصادی خانواده‌های دارای کودک عقب مانده ذهنی تحت پوشش مراکز بهزیستی استان گیلان سال 88-87. فصل‌نامه دانشکده‌های پرستاری و مامایی استان گیلان، دوره 20، شماره 63، ص39-33.

-   داورمنش، عباس (1375)، بررسی اثر فرزند عقب‌مانده ذهنی بر خانواده. طرح تحقیقاتی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، انتشارات سازمان بهزیستی.

-   قائدی، غ.ح؛ یعقوبی، ح؛ امیدی، ع؛ ظفر، م و بخشی، ش (1386)، مقایسه سلامت روان، مکانیزم‌های مقابله‌ای، حمایت اجتماعی و احتمال خودکشی و سو مصرف مواد  در دانشجویان ورودی جدید دانشگاه شاهد (ص 357-340). مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه شیراز.

-   -قضاوی، ز و نصیری، م (1373)، مقایسه مشکلات والدین کودکان عقب مانده ذهنی شهر اصفهان‌. مجله علمی دانشکده پرستاری‌ و مامایی اصفهان، دوره12، ص 22-16.

-   مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ نجاریان، بهمن و بهارلو، ر (1378)، رابطه کمال‌گرایی و اضطراب اجتماعی در دانشجویان. مجله علمی-پژوهشی روان شناسی، دوره 3، شماره 3، ص 231-248.

-   منصف‌زاده تبریزی، مهدی (1377)، بررسی و مقایسه واکنش مادران عقب مانده ذهنی و مادران کودکان عادی در پذیرش یا عدم پذیرش فرزند پسر خود در مدارس ابتدایی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

 

-   Baron, R.M and Kenny D.A (1986), the moderator mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, volume 51, Pp 1173-1182.

-   Bovier, P.A; Chamot, E and Pereger, T.V (2006), Percieved stress, internal resources and social support asdeterminats of health among young adults. Quality. F Life Research, volume 13, Pp 161-170.

-   Dehle, C and Landers, J.E (2005), You can,t always get what you want but can you get what you need? Personality traits and social support in marriage. Journal of social and clinican sychology, volume 24(7), Pp1051-1076.

-   Doris, H (1995), Perceived stressors and coping strategies parent who have children with developmental disabilities. J  PediatrNurs, volume l01 (5), Pp 311-318.

-   Eisenhower, A.S; Baker, B.L and Blacher, J (2005), Preschool children with intellectual disability: Syndrome specificity, behavior problems and mental well-being. Journal of Intellectual Disability Research, volume 49, Pp 657-671.

-   Emerson, E (2003), Mothers of children and adolescents with intellectual disability: social and economic situation, mental health status, and the self-assessed social and psychological impact of the child's difficulties. Journal of Intellectual Disability Research, volume 47 (4- 5), Pp 385-399.

-   Eng, W; Coles, M.E; Heimberg, R.G and Safren, S.A (2005), Domains of lifesatis faction in social anxiety disorder: Relation to symptoms and response to cognitive behavioral therapy. Journal of Anxiety Disorders, volume 19, Pp 143-156.

-   Farber, B.(1975), Family adaptation to severely mentally retarded children. In M. J. Begab, & S. A. Richardson (Eds.), the mentally retarded child and society:a social science perspective (pp.247–266). Baltimore: University Park Press.

-   Gupta, A and Singhl, N (2004), Positive perceptions in parents of children with disability. Asia pacific disability rehabilitation hournal, volume 15 (1), Pp 22-34.

-   Minnes, P.M (1985), Family Adjustment to stress Associated with a limb-deficient child. Journal of the Association of childrens prostheticorthotic clinics, volume 20 (4). Pp 62.

-   Murgatty, S and Wolf, R (1993), Coping with Crisis understanding and Helping people in need. First published, Pp 87-88.

-   Nelson, R.W and Israel, A.C (2000), Behavior disorders of childhood. Newjersey: Prentic-Halline.

-   Robinson N, The mentally retarted child a psychological approach.

-   Ronit, G.E (2002), the differences between fathers and mothers of young adults with mental retardation in the stress levels coping strategies and attitudes toward integration of their sons/ doughters in to the community. University: Haife.

-   Sternberg, J.A and Bry, B.H (1994), Solution generation and family conflict over time in problem-solving therapy with families of adolescents: The Impact of therapist behavior. Child and Family Behavior Therapy, volume 16, Pp 65-76.

-   Salovita, T; Italinna, M and Leinonen, E (2003), Explaining the parental stress of fathers and mothers caring for a child with intellectual disability: A Double ABCX Model. Journal Intellectual Disability Research, volume 47(4- 5), Pp 300-120.

-   Van leeuwen, M.C; Post, W.M; Van Asbeck, W.F; Vander Woude, H.V; Groot, S and Lindeman, E (2010), Social support and life satisfaction in spinal cord injury during and up to one year after inpatient rehabilitation. Journal of psychology, Pp 265-271.

-   Karademas, E (2007), Positive and negative aspects of wellbeing: Common and specific predictors. Personality and Individual Differences, volume 43, Pp 277-287.

-   Kilpatric, R (2005), Support, social, relationships and mental health. Physical medicine and Rehabilitation, Pp 364-349.

-   Utesy, S; Lanier, Y; Williams, O; Bolden, M and Lee, A (2006), Moderatore effects of cognitive ability and social support on the relation between race-related stress and quality of life. Retrieved February28, 2007, http://www.allacademic.com/cultural. Diversity and ethnic minority psychology.