اثربخشی معنادرمانی فرانکل در استرس شغلی معلمان زن

زن و مطالعات خانواده

مقاله 4، دوره 6، شماره 21، مهر 1392، صفحه 71-86   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف از اجرای پژوهش حاضر تعیین اثربخشی معنادرمانی فرانکل بر استرس شغلی معلمان زن بود. به این ترتیب، از طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایش و گواه استفاده شد. بدین منظور، 24 نفر از معلمان زن مقطع راهنمایی شهر تبریز که در سال تحصیلی 92- 1391 مشغول به تدریس بودند با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به وسیله پرسشنامه استرس شغلی معلمان کریاکو و ساتکلیف مورد آزمون قرار گرفتند. 12 نفر از معلمان یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و در گروه آزمایش، و 12 نفر از معلمان مدرسه دیگر در گروه گواه قرار گرفتند. هر یک از اعضای گروه آزمایش، طی 5/2 ماه، ده  جلسه (هر هفته یک جلسه 90 دقیقه ای)، معنادرمانی فرانکل را به صورت گروهی دریافت کردند، در حالی که اعضای گروه گواه هیچ نوع درمانی را دریافت نکردند. آزمون فرضیه نشان داد که بین گروه گواه وآزمایش بعد از اعمال متغیر مستقل، یعنی معنادرمانی فرانکل، از نظر میزان استرس شغلی تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت که، معنادرمانی فرانکل در کاهش استرس شغلی معلمان زن مؤثراست.

کلیدواژه‌ها

معنادرمانی فرانکل؛ استرس شغلی؛ معلم

اصل مقاله

 

مراجع

-   اسدی، محسن؛ شفیع آبادی، عبدالله؛ پناه علی، امیر و حبیب اله زاده، حسین (1390)، اثربخشی معنادرمانی گروهی بر کاهش فرسودگی شغلی. اندیشه و رفتار، دوره ششم، شماره 22، از صفحه 69 تا 78.

-   افخم رضایی، زهرا؛ تبریزی، مصطفی و شفیع آبادی، عبدالله (1387)، اثربخشی معنادرمانی گروهی بر ارتقاء سلامت زنان. اندیشه و رفتار، دوره سوم، شماره 9، از صفحه 69 تا 78.

-   پورابراهیم، تقی و رسولی، رویا (1387)، تأثیر معنادرمانی گروهی بر کاهش افسردگی و ارتقای معنای زندگی زنان سالمند مقیم آسایشگاه. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، سال 2، شماره 4 (8)، از صفحه 673 تا 685.

-   راوری، علی؛ ونکی، زهره؛ میرزایی، طیبه و کاظم نژاد، انوشیروان (1390)، رویکردی معنوی به رضایت شغلی پرستاران بالینی:یک مطالعه کیفی. پایش، دوره 10،شماره 2، از صفحه 231 تا 241.

-   رباط میری، نجمه(1387)، اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی بر افزایش امید به زندگی و کاهش افسردگی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

-   سرمد، غلامعلی(1385)،روابط انسانی در سازمان‌های آموزشی. تهران:انتشارات سمت.

-   سودانی، منصور؛ شجاعیان، منصور و نیسی، عبدالکاظم(1391)، اثربخشی معنادرمانی گروهی بر احساس تنهایی مردان بازنشسته. مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، سال دوم، شماره اول، از صفحه 43 تا 54.

-   شیخ پور، علی (1385)، تأثیر مشاوره گروهی به شیوه معنادرمانی در افزایش امید به زندگی معلولین نخاعی ناشی از زلزله شهرستان بم. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه غیرانتفاعی خاتم.

-   فخار، فرشاد؛ نواب نژاد، شکوه و فروغان، مهشید (1387)، تأثیر مشاوره با رویکرد معنادرمانی بر سطح سلامت روان زنان سالمند. مجله سالمندی ایران، شماره 7، از صفحه 57 تا 67.

-   فرانکل، ویکتور امیل (1385)، انسان در جستجوی معنا. (ترجمه نهضت صالحیان و مهین میلانی). تهران: رسا. (1963).

-   فرانکل، ویکتور امیل (1383)، فریاد ناشنیده برای معنی. (ترجمه مصطفی تبریزی و علی علوی نیا). تهران: انتشارات فراروان. (1978).

-   قاسمی نژاد، افسر (1381)، رابطه جو سازمانی با استرس شغلی و آثار آن بر دبیران مدارس متوسطه شهرستان شهرکرد در سال تحصیلی 81- 1380. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.

-   قنبری، زهرا(1386)، بررسی اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه معنادرمانی بر سلامت روان زنان آسیب دیده از زلزله در شهرستان زرند. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.

-   کریمی، فریبا و مرادمند، رضا (1390)، بررسی ابعاد استرس شغلی دبیران دوره متوسطه. فصلنامه علوم تربیتی، سال چهارم، شماره 13، از صفحه 107 تا 122.

-   کوری، جرالد. (1386)، نظریه و کاربست مشاوره و روان درمانی. (ترجمه یحیی سیدمحمدی). تهران: انتشارات ارسبارن. (2005).

-   نجفیان، زهره (1386)، بررسی اثربخشی آموزش گروهی با رویکرد معنادرمانی (لوگوتراپی) بر افزایش سازگاری زنان بازنشسته شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.

-   ندری ابیانه، فرشته (1384)، زن، اشتغال و فرهنگ. فصلنامه بانوان شیعه، سال دوم، شماره 3.

-   هال، ریچارد (1382)، سازمان؛ ساختار، فرآیند و ره آوردها. (ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. (2000).

-   هدایتی، ناجی (1385)،اثربخشی مشاوره گروهی به روش معنادرمانی بر کاهش ناامیدی در نوجوانان سنین بین 13 تا 18 ساله هنرستان آزادگان سقز. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.

-   یوسفی، ناصر (1385)،مقایسه اثربخشی رویکرد مشاوره ای و روان درمانی گشتالت درمانی و معنادرمانی در کاهش نشانگان افسردگی، اضطراب و پرخاشگری در میان زنان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

 

-   Appleton, K; House, A & Dowell, A (1998), A survey of job satisfaction, sourees of strees and psychological symptoms among general practitioners in Leeds. British Journal of General Practice, 48, 1998, 1059-1063.

-   Baboli, A (2000), Evaluation of manager’s burnout to Boys government high schools in Tehran city. Journal of Education management, 26: 44-60 (Persian).

-   Beehr, T. A & Newman, J. E (1978), Job stress, employee health and organizational effectiveness: A facet analysis, model and literature review. Personnel Psychology, 31: 665-667

-   Carson, V (2000),Mental Health nursing.Journal of Relifion and Health,37, 2-3

-   Cho, S (2008), Effect of logo-autobiography program on meaning in research. Asian Nursing Research, 10(2), 129- 138.

-   Descy, E (2004). Stress and burnout in rural and urban secondary school teachers.Journal of educational Research, 2, 293- 287.

-   Kang, K. A, I m, J. I, Kim, H. S, Kim, S. J, Song, M. K & Sim, S (2009),The effect of logo therapy on the suffering, finding meaning, and spiritual well-being of terminal cancer. Korean Aced Child Health Nurse, 15, 136-144.

-   Karasek, RA & Theorell T (1990), Healthy work: Stress, productivity, and the reconstruction of working life. New York: Basic Books; 1990

-   Kyriacou, C & Sutcliff, J (1978), Teacher stress: prevalence sources and symptoms.British journal of educational psychology, 29:159-167

-   Nagata, K (2003), A study of logo therapy for clinic low back pain patient Psychiatry.Journal of contemporary psychotherapy, 15,      34- 50.

-   Pieper, C, Lacroix, AZ, Karasek, RA (1989), the relation of psychosocial dimensions of work with coronary heart disease risk factors: a meta-analysis of five United States databases. Am J Epidemiol; 129:483-494.