رابطه‌ی تاب‌آوری در برابر استرس با شوخ‌طبعی و امید به ‏ آینده در دانشجویان دختر

زن و مطالعات خانواده

مقاله 6، دوره 6، شماره 22، دی 1392، صفحه 99-116   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب‌آوری در برابر استرس با شوخ‌طبعی و امید به آینده در دانشجویان انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی بود که 291 نفر از دانشجویان دختر به روش نمونه‌گیری تصادفی از نوع نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای در سال 91-1390 انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویدسن (2003)، پرسش‌نامه چند بعدی حس شوخ طبعی تورسون و پاول (1997) و پرسش‌نامه امیدواری اشنایدر (2003) می باشد. داده‌های جمع‌آوری شده از این پرسش‌نامه‌ها با روش‌های آماری توصیفی و استنباطی، همبستگی پیرسون (جهت بررسی رابطه متغیرها) و تحلیل واریانس چندگانه (جهت تعیین میزان واریانس قابل پیش‌بینی متغیر وابسته از طریق متغیر مستقل) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که رابطه بین تاب‌آوری در برابر استرس با شوخ‌طبعی و امید به آینده مستقیم و معنادار و رابطه بین تاب‌آوری در برابر استرس و زیرمقیاس‌های عاملی و راهبردی از زیرمؤلفه‌های شوخ‌طبعی نیز به‌صورت مستقیم و معنادار است. هم‌چنین بین تاب‌‌آوری در برابر استرس با شوخ‌طبعی، خلاقیت و استفاده اجتماعی از شوخ‌طبعی، استفاده مقابله‌ای از شوخ‌طبعی، نگرش به افراد شوخ‌طبع و نگرش به خود شوخ‌طبعی از زیرمؤلفه‌های شوخ‌طبعی، رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد. علاوه بر این، بررسی مؤلفه‌های امید به آینده نشان داد که هر دو مؤلفه امید به آینده (عاملی و راهبردی) پیش‌بینی‌کننده تاب‌آوری در برابر استرس در دانشجویان است. به‌طور کلی، تاب‌آوری در برابر استرس نقش مؤثری در  ایجاد و افزایش مؤلفه‌های روان‌شناسی مثبت‌نگر از جمله امید و شوخ‌طبعی دارد و این دو مؤلفه نیز به نوبه خود با تحت‌تأثیر قرار گرفتن توسط تاب‌آوری باعث افزایش سلامت روانی و بهبودی سبک زندگی در دانشجویان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

تاب‌آوری؛ استرس؛ شو‌خ‌طبعی؛ امید به آینده؛ دانشجویان دختر

مراجع

 

-   بشارت، محمّدعلی (1386)، تاب‌آوری، آسیب‌پذیری و سلامت روانی. مجله علوم روان‌شناختی، دوره 6، شماره 24، 373-383.

-   جوکار، بهرام (1386)، هوش عاطفی، هوش شناختی، تاب‌آوری و رضایت از زندگی. دوفصلنامه روان‌شناسی معاصر، دوره 2، شماره 4، 3-12.

-   خشوعی، مهدیه‌السادات (1386)، رابطه بین هوش هیجانی و شوخ‌طبعی در دانشجویان دانشگاه. فصلنامه مطالعات تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی، دوره2، شماره 19، 95-111.

-   رحیمیان بوگر، اسحاق و ‌نژاد فرید، علی اصغر (1387)، رابطه سرسختی روان‌شناختی و خود تاب‌آوری با سلامت روان در جوانان و بزرگسالان بازمانده زلزله شهرستان بم. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، دوره 1، شماره 52، 62-70.

-   صیدی، محمّدسجاد (1390)، بررسی نقش واسطه‌ای ارتباط خانواده در روابط بین معنویت و تاب‌آوری آن. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

-   محمّدی، مسعود (1384)، عوامل مؤثر بر تاب‌آوری در افراد در معرض خطر سوء‌مصرف مواد. پایان‌نامه دکتری تخصصی روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

 

-   Basu, S.R. (2004), Economic Growth, Well-Being and Governance under Economic Reforms: Evidence from Indian States. HEI Working Papers 05-2004, Economics Section, The Graduate Institute of International Studie. availble at: http://ideas.repec.org/p/gii/giihei/heiwp05-2004.html

-   Bernard, B. (1991), Fostering resiliency in kids: Protective factors in the family. school & community, google scholar.com

-   Berry, K. (2004), The use of humor in counseling, Unpublished master thesis, University of Wisconsin-stout.www.ndltd.ir.pp 2-42.

-   Connor, M. (2006), Assessment of resilience in the aftermath of trauma. The Journal of clinical psychiatry, 67(2), 46-49.

-   Cohen, D., Yoon, D.P. & Johnstone, B. (2009), Differentiating the impact of spiritual experiences, religious practices and congregational support on the mental health of individuals with heterogeneous medical disorders. International Journal for the Psychology of Religion, 19, 121-138.

-   Elliott, T.R; Witty, T.E; Herrick, S & Hoffman, J.T. (1991), Negotiatating reality after physical loss Hope, depression and disability. Journal of Personality and Social Psychology. 61,608 -613.

-   Erickson, S. J. & Feldstein, S. W. (2006), Adolescent humor and its relationship to coping, defense strategies, psychological distress and well-being. Child Psychiatry and Human Development, 37, 25-271.

-   George, L. K. (2010), still happy after all these years: Research frontiers on subjective well-being in Later Life. Journal of Gerontology: Social sciences, 65 (3), 331-339.

-   Graham, E. E. (1995), the involvement of sense of humor in development of social relationship. Communication Report. 8, 158-169.

-   Herth, K. (1998), Hope as seen through the eyes of homeless children. Journal of Advanced Nursing; 28, 53-62

-   Hinds, P.S. (2004), The hopes and wishes of adolescents with cancer and the nursing care that helps. Oncology Nursing Forum, 31, 27-34

-   Masten, A. S. (2001), Ordinary magic: Resilience processes in development. Journal of American Psychologist, 56(3), 227-238.

-   Michelle N Krypel and Donna Henderson –King. (2010). Stress, coping style, and optimism: are they related to meaning of education in students’ lives. Social psychology of Education: An International journal, vol.13, Iss 3; pg.409, proquest.

-   Reff, R. Ch. (2006), developing the humor styles questionnaire-revised: A review of the therapeutic alliance. Unpublished PhD thesis. Ohio State University, www.ndltd.ir, pp 5-31.

-   Siebert, Al. (2007), How to Develop Resiliency Strengths. www.resiliency center.com.

-   Shorey, H.S, (2003), Theories of intelligence, academic, hope, and effort exerted after a failure experience. Unpublished master thesis. University of kanas, Lawrence.

-   Snyder, C. R., Cheavens, J & Sympson, S. C, (2003), Hope: an individual motive for social commerce, Group Dynamics Theory. Research, and Practice, 1, 107-118.

-   Tugade, M.M. & Fredrickoson, B. (2004), Resilient Individuals use positive Emotions, Journal of personality and social psychology. 2(86), 320-333.

-   Waugh, C.E. Fredrickson, B.L. & Taylor, S.F. (2008), Adapting to life ling and arrows: Individual differences in resilience when recovering from an anticipated threat. Journal of Research in personality, 2(86), 320-333.