آزمون مدل علی رابطۀ بین" سبک دلبستگی، مهارت ارتباطی، ویژگی‌های ‏شخصیتی، رضایت جنسی همسران"، ارتباط مؤثر همسران و رابطۀ مادر- ‏فرزندی درکودکان ‏ ‏

زن و مطالعات خانواده

مقاله 6، دوره 7، شماره 25، مهر 1393، صفحه 93-126   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط سبک دلبستگی، ویژگی های شخصیتی، مهارت های ارتباطی و رضایت جنسی همسران با توجه به نقش واسطه ای رابطۀ موثر همسران بارابطۀ مادر-کودک است. روش پژوهش براساس هدف از نوع پژوهش همبستگی است و در طرح پژوهش از تحلیل ماتریس کواریانس (تحلیل مدل معادلات ساختاری) استفاده شد. براین اساس،260 نفر(مادر و کودک) به روش نمونه گیری تصادفی مبتنی بر سهم انتخاب شده اند. آزمودنی ها )مادر و کودک)، پرسشنامه های الگوی ارتباط همسران (کریستنسن و سالوی، 1991)، سبک دلبستگی بزرگسالان (برنان ، فرالی و والر، 2000)، مهارتهای ارتباطی (عطارها و کرمی،1389)، پنج عامل شخصیت (مک کری و کاستا،1999)، رضایت جنسی (لارسون و همکاران، 1998) و رابطۀ والد- فرزندی (فاین، مورلند و شوبل، 1983) را تکمیل کردند. تحلیل داده‌های به دست آمده با استفاده ازآزمون همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری صورت گرفت. پس از تهیه و تنظیم ماتریس همبستگی کلیه متغیرهای مورد پژوهش، بااجرای الگوی معادلات ساختاری مشخص شد که الگوی پیشنهادی از برازش خوبی بهره مند بوده و رابطۀ مادر- کودک از طریق متغیرهای سبک دلبستگی، ویژگی های شخصیتی، مهارت های ارتباطی و رضایت جنسی همسران و متغیر میانجی رابطۀ موثر همسران پیش بینی و تبیین شده است. بیشترین اثر مثبت معنا دار بر سازه ارتباط همسران به ترتیب مربوط به سازگاری، رضایت جنسی، مهارت­های ارتباطی و دلبستگی ایمن و بیشترین اثر منفی مربوط به روان رنجورخویی در همسران است و همچنین در رابطه با سازه رابطه مادر– فرزندی، بیشترین اثر مثبت معنا دار به ترتیب مربوط به سازگاری و رضایت جنسی و بیشترین اثر منفی معنا دار به ترتیب مربوط به روان ­رنجورخویی و دلبستگی اضطرابی در مادر است. نتایج یافته های تحقیق نشان داد، روان رنجوری زنان منجر به کاهش رابطۀ مؤثر همسران و سازگاری، رضایت جنسی، مهارت های ارتباطی و دلبستگی ایمن زنان، این رابطه را افزایش می دهد. در ارتباط مادر با کودک، سازگاری و رضایت جنسی مادر منجر به افزایش و روان رنجوری و دلبستگی اضطرابی مادر منجر به کاهش رابطه مادر با کودک می شود.

کلیدواژه‌ها

‏ رابطه موثر همسران؛ رابطۀ مادر-کودک؛ سبک دلبستگی؛ مهارت ارتباطی؛ ویژگی شخصیتی؛ ‏رضایت جنسی

مراجع

-   پیوسته گر، مهرانگیز (1384)، پیش بینی اختلالات دلبستگی کودکان با سبک دلبستگی والدین. رساله ی دکتری، دانشگاه الزهرا.

-   پروین، لارنس و جان الیور، پی (1381)، شخصیت: نظریه و پژوهش. ترجمه: جوادی محمدجعفر، کدیور پروین. تهران: آییژ.

-   ثنایی ذاکر، باقر (1387)، مقیاس سنجش خانواده. تهران: انتشارات بعثت.

-   عبادت پور، بهناز (1379)، هنجاریابی پرسشنامه ی الگوهای ارتباطی زناشویی در شهر تهران در سال 1379-1378. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه تربیت معلم تهران.

 

 

-   Attarha, N., & Karami, A. (2010), communication skills. Tehran : psychometrics publication.

-   Barelds, D. P. H. (2005), Self and partner personality in intimate relationships. European Journal of Personality, 19, 501– 518.

-   Belsky, J. (1984), The determinants of parenting: A process  model . Journal of child Development, 55, 83-96.

-   Belsky, J. (1990), Parental and non-parental child care and childrens' socio emotional development: A decade in review. Journal of Marriage and the family, 52, 885-903.

-   Bowlby, j. (1969, 1982),Attachment and loss, (vol1), Attachment. London: The Hogarth press.

-   Bowlby, J. (1982), Attachment and loss. 2nded. New York: Basic Books, 54-55.

-   Buss,D.M. (1991), Conflict in married couples : personality predictors of Anger and upset . Journal of Personality, 59,663-688.

-   Carnes- Holt k. (2012), child-parent relationship therapy for adoptive families. Famj:20 (4): 419- 426.

-   Carr, A. (2000), Family therapy. Concepts process and practice. New York: wiley.

-   Caughlin, J.P., Huston, T.L., & Houts, R.N. (2000), How does personality matter in marriage? An examination of trait anxiety inter personal negativity, and marital satisfaction. Journal of personality and social psychology, 78, 326-336

-   Christensen., A. & sullaway, M. (1984), Communication patterns Questionnaire. Unpublished manuscript, university of California, los angles.

-   Christopher, F.S., & Sprecher, s. (2000), Sexuality in marriage , dating , and other relationships . Journal of Marriage and family, 62,999-1017.

-   Crowell, J. A., & Feldman, S.  (1989), Assessment of mothers’ working models of relationships: Some clinical implications. Infant Mental Health Journal, 10, 173–184.

-   Costa, P.T., & McCrae, R. R. (1992), Revised NEO personality inventory And NEO five factor inventory. Lutz, Florida: Psychological Assesment Resource, Inc.

-   Decuyper, M., De Bolle, M., & De Fruyt, F. (2012), Personality similarity, perceptual accuracy, and relationship satisfaction in dating and married couples. Personal Relationships, 19, 128–145.

-   Donnellane, M.B., Conger, R. D., & Bryant, C.m. (2004), The big five and Enduring marriage. Journal of Research in Personality, 38,481-504.

-   Dyrenforth, P. S., Kashy, D. A., Donnellan, M. B., & Lucas. (2010), Predicting relationship and life satisfaction from personality in nationally representative samples from three countries: The relative importance of actor, partner, and similarity effects.  Journal of Personality and Social Psychology, 99, 690–702.

-   Egeci, I.S., Gencoz,T. (2011), The Effects of Attachment Styles, Problem-Solving Skills, and Communication Skills on Relationship Satisfaction. Procida .Socia and Behavioral. Sciences: 30.2324- 2329.                                                                        

-   Elliott, S., & Umberson, D. (2008), The performance of desire: Gender and sexual negotiation in long-term marriage. Journal of Marriage andFamily, 70, 391-406.

-    Epstein, N., & Baucom, D.H. (2002), Enhanced Cognitive behavioral therapy for couples: A contextual approach. Washington. DC: American psychological Association.

-   Engel, G., Olson, K. R., & Patrick, C. (2002), The personality of love: Fundamental motives and traits related to components of love. Personality & Individual DiVerences, 32, 839–853.

-   Erel, O, &Burman, B.(1995),Interrelatedness of  marital relations and Parent-child relations: A meta-Analytic review . Psychological Bulletin,118,1,108-132.

-   Feeney, J.A. (2002), Attachment, marital interaction and relationship satisfaction. Personal Relationship, 13, 19-36.

-   Feeney, J. A., Noller, P. &Callan, V. J. (1994), Attachment Style, Communication, and satisfaction in the Early Years of Marriage. Advanced in Personal Relationship, 5, 269- 308.

-   Fine, M.A., Moreland, J.R., &Schwebel, A. (1983), Long-term effects of divorce on parent- child relationship. Developmental psychology,19(5),703-713.

-   Fraley, R. C., Waller, N. G., & Brennan, K. A. (2000), An item response theory analysis of self-report measures of adult attachment. Journal of Personality and Social Psychology, 78(2), 350-365.

-   Fuler,K.,Gomez,V.,&Grob.A. (2014), Personality perceptions and relationship satisfaction in couples. Journal of Research in Personality. 50(2014).33-41.

-   Graziano, W. G., Jensen-Campbell, L. A., & Hair, E. C. (1996), Perceiving interpersonal conxict and reacting to it:  the case for agreeableness. Journal of Personality & Social Psychology, 70, 820–835.

-   Greeff, A.P. & Malherbe, H.L. (2001), Intimacy and marital satisfaction in spouses. Guilford press. Journal of sex & marital therapy, 27, 247-257.

-   Gurman, A.S. (2008), Clinical handbook of couple therapy. New York: The Guilford press.

-    Heavey, C.L., Larson, B.M., Zumtobel, D.C., & Christensen, A. (1996), Thecommunication patterns questionnaire: The reliability and validity of a constructive communication subscale. Journal of marriage and thefamily,58,pp: 796-800.

-   Heller, D., Watson, D., & Hies, R. (2004),  The role of person versus situation in life satisfaction: A critical examination. Psychological Bulletin, 130, 574–600.

-   Hollist,c,s.&Miller,R.B. (2005), Perceptions of attachment style and marital quality in midlife marriage . Family Relations, 54,46-58.

-   Huver, R.M., Otten,R.,Vries,H.,Engels.R.C. (2009), Personality and parenting style in parents of adolescents.  Journal of Adolescence,33,1-8.

-   Jarvis, M.O. (2006), the long term role of newlywed conscientiousness and religiousness in marriage. Unpublished Doctoral Dissertation. Journal of personality and social psychology,38,668-678.

-   Kareny,B.P.&Bradbury,T.N. (2000),  Attribution in marriage state or trait? Journal of personality and social psychology,7,295-309.

-   Kurdek , L.A. (1993), Predicting marital dissolution: A 5 year prospective longitudinal study of newlywed couples. Journal of Personality and social psychology,64,221-242.

-   larson,J.H,Anderson,S.M,Holman,T.B & Niemann,B.K. (1998), A longitudinal study of the effects of pre mental communication, relationship stability and self esteem on sexual satisfaction in the first year of marriage .j sex marital ther.24(3):195-206.

-   Lower ,l .M. (2005), Couples with young children .in M. Harway (Eds.), Hand book of couples therapy.Net work : Wiley.

-   Milkulincer, M., & shaver, P.R.  (2003), The attachment behavioral system in adulthood: Activation, psychodynamics, and interpersonal processes. In M.P.zanna (Ed.), advances in experimental social psychology.Vol, 35.Sandiego: Academic press.

-   O'leary, S.,& Vidair, B. (2005), Marital adjustment ,child-rearing disagreement, and over reactive parenting: Predicting child behavior problems. Journal of Family psychology ,19 ,205-216.

-   Raykov, T.,& Marconlides G.A.(2006), A first course in structural equation modeling, 2 nd Edition, Mawwah, N.J: Etlbaum.

-   Rohner, R. (2007), Handbook for the study of parental acceptance and rejection. USA: Rohner research publications.

-   Runcan, P .L  & constantineanu, C, Iclics, B, Popa , D. (2012), The role communication in the parent-child interaction. Procedia. Social and Behavioral sciences, 46, 904-908.

-   Sanford, k. (2010), Assessing conflict communication in couples comparing the validity of self-report, partner-report, and observer ratings. Journal of family psychology, 24(2), 165-174.

-   Schmitt, D.P. (2003), is short-term mating the result of insecure attachment? A test of competing evolutionary perspectives .Personality and Social Psychology Bulletin,31,747-768.

-   Selcuk, E., Günaydin, G., Sumer, N,. Harma, N., Salman, S., Hazan, C., Dogruyol, B.,& Ozturk ,A. (2010), Self-reported romantic attachment style predicts everyday maternal caregiving behavior at home  Journal of Research in Personality .44 .544–549                                                                                                                           

-   Shaver, P.R, Hazan, C,& Bradshaw. D. (1988), Love as attachment: The integration of three behavioral systems. In R.J. strenberg ,&M.Barnes(Eds.), New Haven, CT: yale university Press. The Psychology of love, 68-99.

-   Smith,C.L.,Spinrad,T.L.,Eisenberg,N.,Payne,T.,K.,Gaertner,B.M.& Maxon,E. (2007), Maternal Personality: longitudinal relations to Parenting behavior and maternal emotional expressions toward toddlers. Parenting Journal of Science and Practice,7,305-329.

-   Sprecher, S., & McKinney, K.  (1993),  Sexuality. Newbury Park, CA: sage.

-   Taraban, C. B., Hendrick, S. S., &Hendrick, C.  (1998), Loving and liking. In P. A. Andersen & L. K. Guerrero (Eds.), Handbook of communication and emotion, 331–351. San Diego: Academic Press.

-   Trudel,G. (2002), Sexuality and marital life: Result of a survey. Journal of sex research ,28,229-249.

-   Walsh,F. (1998), Strengthening family resilience. Newyork: Guilford Press.

-   Ward, M.J., & Carlson, E.A. (1995), Associations among adult attachment representations, maternal sensitivity, and infant-mother attachment in a sample of adolescent mothers. Child development, 66(1), 69-79.

-   Watson, D., Hubbard, B., & wise, D. (2000), General traits of personality and effectivity as predictors of satisfaction in intimate relationships: Evidence from self-and partner-ratings. Journal of personality, 68, 413-449.