ردّ پای رئالیسم در "به کی سلام کنم؟"

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 9، دوره 6، شماره 21، آذر 1394، صفحه 195-214   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

نجمه نظری^{* 1}؛ مهناز محمدلو^{* 2}

¹استادیار دانشگاه بوعلی سینای همدان.

²کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی.

چکیده

در آثار اولین نسل از داستان‌نویسان ایرانى از جمله سیمین دانشور، بسیارى از ویژگی‌هاى مکتب رئالیسم را می‌توان دید. مجموعه داستان "به کى سلام کنم؟" از موفق‌ترین آثار این نویسنده به شمار می‌رود. در مقالة حاضر، بازتاب انواع رئالیسم از جمله انتقادى، نمادین و اجتماعى در دو حوزة فرم و محتوا در این مجموعه‌داستان بررسى شده است. ویژگى‌هاى محتوایى در دو بخش مسائل سیاسى- اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى ایران به‌ویژه در دهة پنجاه و بازتاب زندگى شخصى نویسنده مورد بررسى قرار گرفته است. در حوزة فرم نیز عناصرى چون شخصیت‌پردازى، زبان و صحنه‌پردازى بررسى شده است. پرداختن به فقر، خشونت، اختلاف طبقاتى، تورم و گرانى، باورهاى عامیانه و خرافى از ویژگى‌هاى مکتب رئالیسم است که در مجموعه داستان "به کى سلام کنم؟" مورد توجه قرار گرفته است. هم‌چنین کاربرد لحن و زبان عامیانه و متناسب با طبقة اجتماعى شخصیت‌ها و صحنه‌پردازى‌هاى دقیق و واقع‌گرا و ارتباط آن‌ها با مکتب رئالیسم در این مجموعه‌داستان قابل توجه است. روش تحقیق در مقالة حاضر، توصیفى-تحلیلى است. 

کلیدواژه‌ها

رئالیسم؛ ادبیات داستانی؛ سیمین دانشور؛ به کی سلام کنم؟