تأملی در محتوای اجتماعی طنز عبید

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 5، دوره 6، شماره 22، اسفند 1394، صفحه 97-122   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

محمد حکیم آذر^*

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی. شهرکرد، ایران.

چکیده

طنز عبید زاکانی از نظر اشارات اجتماعی و نکات تاریخی یکی از منابع ممتاز شناخت جامعه، ذوق و فرهنگ ایرانی در قرن هشتم است. در طنزهای عبید زاکانی به ظریف‌ترین مسائل فردی و جمعی در بستری از نگرش فلسفی و سیاسی پرداخته شده ‌است. نکتۀ قابل تأمل در طنز عبید این که غالباٌ لطایف او زیرساختی پارادوکسی دارند و عبید از طریق ایجاد فضایی متناقض‌گونه، خواننده را به خنده و تفکر وامی‌دارد. در این تحقیق به عمده‌ترین مسائل اجتماعی، تاریخی و سیاسی در طنز عبید توجه شده و با بررسی و نقد حکایات و لطایف عبید به لایه‌های پنهان طنز او نقبی زده شده ‌است. 

کلیدواژه‌ها

عبید زاکانی؛ طنز؛ ادبیات سیاسی و اجتماعی؛ قرن هشتم