عناصر جهان امروز در شعر مصطفی رحماندوست‌ و ناصر کشاورز

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 2، دوره 5، شماره 15، خرداد 1393، صفحه 33-54   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

عاطفه جمالی^{* 1}؛ سمیه رضایی^{* 2}؛ سعیده رضازاده^{* 3}

¹استادیار دانشگاه هرمزگان

²دانشجوی دکتری هرمزگان

³دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی

چکیده

استفاده از پدیده­های جهان امروز در شعر کودکان ما به همان اندازه و یا شاید بیشتر از شعر بزرگسالان حائز اهمیت است. این پژوهش در پی آن است تا با بررسی آثاری از "مصطفی رحماندوست" و "ناصرکشاورز"، دو شاعر برجستۀ کودکانه‌سرا، به چندی و چونیِ عناصر و پدیده‌های دنیای امروز، در شعرشان دست یابد. بدین روش که در ابتدا، کلماتی که برای نامگذاری این پدیده­ها وضع شده­اند، استخراج شده، و سپس چگونگی گنجاندن آنها در شعر دو شاعر، بررسی گردیده است. پس از مطالعه و بررسی  120  عنوان کتاب، این نتیجه حاصل شد که کشاورز بیش از رحماندوست به استفاده از این عناصر توجه نشان داده است. در اشعار بررسی شده، مضامین مربوط به عناصر زندگی معاصر، شامل عناصر مربوط به "وسایل نقلیّه"، "تکنولوژی و علوم جدید"، "لوازم و اسباب منزل" و "خوراکی"­ها می‌شود، که بالاترین بسامد در اشعار رحماندوست، مربوط به مسائل تکنولوژی و دنیای رایانه‌ای اکنون است و در شعر ناصر کشاورز، لوازم مربوط به اسباب منزل و ابزار زندگی، از بسامد چشمگیری، نسبت به دیگر مؤلّفه‌ها برخوردار است. چگونگی به‌کارگیری این کلمات، در شعر هر دو شاعر، این‌گونه است که یا واژه را در معنای حقیقی خود آورده، یا معنی مجازی آن را مطمح نظر داشته، و به عبارتی به وسیلۀ این واژه­ها تصویرپردازی کرده‌است، و از منظری دیگر، یا تعریف و توضیح این عناصر، هدف شاعر بوده، یا به اقتضای نیاز و برای القای آنچه در ذهن داشته، از این کلمات بهره گرفته است.  

کلیدواژه‌ها

عناصرجهان امروز؛ شعر؛ مصطفی رحماندوست؛ ناصرکشاورز