ارزیابی مکان یابی کاربری های آموزشی درشهر دورود استان لرستان طی سال94-1393

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 9، دوره 10، شماره 33، بهمن 1394، صفحه 117-130   

نویسنده

سجاد نامداری دره دنگ^*

دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، همدان، ایران

چکیده

در سطح هر شهر یکی از معتبرترین فعالیت­ها، کاربری آموزشی است که درفرآیند برنامه­ریزی و ارزیابی باید توجه خاصی به این کاربری شود؛ چون مکان گزینی صحیح مدارس در سطح شهر می­تواند باعث کاهش هزینه­های خانوارها، کاهش ترددها و ترافیک و به تبع آن کاهش آلودگی­های محیطی­، کاهش هزینه­های خدمات شهری و ... شود. دراین پژوهش مکانیابی کابری­های آموزشی در شهر دورود مورد بررسی قرار گرفته است که هدف این پژوهش بررسی مدارس شهر دورود از نظر سرانه فضای باز و زیربنا­،  متوسط تعداد دانش آموز در کلاس و تعداد طبقات و همچنین ارزیابی و تحلیل رابطه­ی بین معیارهای مکان­یابی بامکان گزینی وضع موجود فضاهای آموزشی شهر دورود است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که برای بررسی روابط بین معیارهای مورد مطالعه از آزمون­های تحلیل واریانس یکطرفه وLevene  استفاده شده است یافته­های پژوهش نشان می­دهد؛ شهر دورود از نظر سرانه فضاهای باز و سرانه زیر بنا دارای کمبود متراژ است و درمقایسه با استانداردهای رایج آموزشی وضعیت مناسبی ندارند ولی از نظر تعداد دانش آموز در کلاس، تعداد طبقات و سرانه زمین نسبت به هر ساکن شهری دارای کمیت و کیفیت بهتری نسبت به میزان سرانه­های منتج از دفتر فنی وزارت آموزش و پرورش است و همچنین فضاهای آموزشی با سایر معیارهای    مکان­یابی ارتباطی ندارند در واقع بین معیارهای مکان­یابی و مکان گزینی وضع موجود فضاها تفاوت معناداری وجود دارد. و این بدان معنی است که  فضاهای آموزشی شهر دورود از نظر سازگاری، همجواری و مطلوبیت وضع مناسبی ندارند.

کلیدواژه‌ها

مکان گزینی؛ فضاهای آموزشی؛ سرانه؛ مطلوبیت؛ سازگاری؛ همجواری؛ دورود

مراجع

1. احمدنژا دروشنی، محسن؛ مولایی قلیچی، محمد؛ جوادزاده اقدم، هادی و حاتمی، افشار، 1391، تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی و ساماندهی مناسب کالبدی آن بااستفاده از GIS  (مطالعه موردی: منطقه 8 تبریز)، مجله­ی پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال سوم، شماره 8، صص 18-1.

2. پورمحمدی،  محمدرضا،  1382،  برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران.

3. پورمحمدی، محمدرضا و تقی­پور، علی­اکبر، 1389، ارزیابی مکان­یابی کاربری­های آموزشی شهر شاهرود،  فصلنامه فضای جغرافیایی، سال دهم، شماره 32، صص 27-1.

4. پورمحمدی، محمدرضا و عساکره، ماجده، 1391، ارزیابی مکان­یابی کاربری­های آموزشی (آموزش ابتدایی) شهر شادگان، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال سوم، شماره 9، صص 20-1.

5. تقوایی، مسعود و رخشانی نسب، حمیدرضا، 1389، تحلیل و ارزیابی مکان گزینی فضاهای آموزشی شهر اصفهان، فصلنامه برنامه­ریزی و آمایش فضا، دوره چهاردهم، شماره 3، صص 95-73.

6. حافظ نیا، محمدرضا، 1387، مقدمه­ای بر روش تحقیق درعلوم انسانی، چاپ چهاردهم، انتشارات سمت، تهران.

7. رضویان، محمدتقی، 1381، برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ دوم، انتشارات منشی، تهران.

8. زیاری، کرامت­اله، 1388،  برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ سوم، انتشارات سمت، تهران.

9. زیاری، کرامت­اله، 1388،  برنامه­ریزی شهر های جدید، چاپ دهم، انتشارات سمت، تهران.

10. سازمان آموزش و پرورش استان لرستان، 1393، اطلاعات آماری، معاونت برنامه و بودجه آموزش و پرورش استان لرستان، لرستان.

11. سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، 1385، ضوابط مکان­یابی فضاهای آموزشی و پرورشی، معاونت فنی وزارت آموزش وپرورش.

12. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی شهری، 1382، ضوابط طراحی ساختمان­های آموزشی، برنامه­ریزی معماری همسان مدارس ابتدایی و راهنمایی، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور، تهران.

13. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی شهری، 1383، ضوابط طراحی مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی، برنامه­ریزی معماری همسان مدارس متوسطه و پیش دانشگاهی، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور، تهران.

14. شیعه، اسماعیل، 1390، مقدمه­ای بر برنامه­ریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت، تهران.

15. فرج­زاده، منوچهر و سرور، هوشنگ،1381، مدیریت و مکان­یابی مراکز آموزشی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: فضاهای آموزشی منطقه­ی 7 تهران)،  فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،  شماره 67، 45-36.

16. فرج زاده، منوچهر و رستمی، مسلم ،1383، ارزیابی و مکان گزینی مراکز آموزشی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی:  شهرک معلم کرمانشاه)، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره­ی 8، شماره1، صص 152-133.

17. کریمیان بستانی، مریم و مولایی هشجین، نصراله، 1391، ارزیابی عدالت فضایی مراکز آموزشی شهر زاهدان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، فصلنامه فضای جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 40، صص 145-130.

18. مهراندیش، محمد، 1377، کاربری GIS در شهرسازی (مطالعه موردی: فضاهای آموزشی منطقه 7 تهران)، مجله شهرنگار، شماره 7.

19. مرکز آمارایران، 90-1335، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن،  شهرستان دورود،  لرستان.

20. مهندسین مشاور و پارس ویستا، 1383، سرانه کاربری­های خدمات شهری، جلد اول، انتشارات سازمان شهرداری های کشور.

21. میرزابیگی، علی، 1384، برنامه­ریزی درسی و طرح درس، چاپ دوم، نشر یسطرون، تهران.

22. نامداری دره دنگ، سجاد،1391، بررسی رشد فیزیکی-کالبدی شهر دورود طی 3 دهه اخیر، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه آزاد واحد ملایر، همدان.

23. وزارت مسکن وشهرسازی (مهندسین مشاور پارس)، طرح جامع شهر دورود، 1372، اداره مسکن و شهر سازی شهر دورود

24. یوسفی، لقمان،1380، ارزیابی کاربری اراضی شهری مطابق شاخص­های چندگانه (مورد پیرانشهر)، پایان نامه کارشناسی ارشدجغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز.