تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,618 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,303,360 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,358,354 |
رابطه بین مدیریت سود و پیش بینی جریان وجوه نقد | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 7، دوره 7، شماره 28، بهمن 1394، صفحه 115-129 اصل مقاله (661.85 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
غلامرضا فرساد امان الهی* 1؛ جوریه بنت محمد2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1عضو هیات علمی گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2استاد دانشگاه مالزی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
در این مقاله تلاش گردیده رابطه بین مدیریت سود و پیش بینی جریان وجوه نقد از دیدگاه متمایزی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد . متغیر وابسته مدیریت سود و متغیر های مستقل شامل: اندازه شرکت، بازده دارایی ها، رشد فروش شرکت، پیش بینی جریان وجه نقد در سنوات گذشته، نسبت ارزش بازار به دفتری و اهرم مالی است. بر اساس یافته های این تحقیق بهسرمایهگذاراندربورساوراقبهادارتهرانتوصیهمیشودشرکتهایی کهجریاننقدخودراارائهمیدهند تا حدی میتوانبهسودارائهشدهتوسطاینگونهازشرکتهااعتماد کرد،سودارائهشدهنشانازسودواقعیشرکتمیباشد و همچنین توصیه به سرمایهگذارانواعتباردهندگاندرارزشگذاریشرکتهاتوجه بهجریانوجوهنقدآنمی باشد،زیرایکیازابزارهایکنترلیمدیرانبرایکاهشمدیریتسودمیباشد علاوه بر آنکه سرمایهگذاراندرموردتصمیمگیریدربارهسرمایهگذاریدرشرکتها،برعواملونشانههایمدیریتواقعیسودوتاثیرآنهابرجریانهاینقدیبهعنوان شاخصیازعملکردشرکتتوجهداشتهباشند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مدیریت سود؛ جریان نقد؛ بازده دارایی ها؛ اهرم مالی؛ اقلام تعهدی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
رابطه بین مدیریت سود و پیش بینی جریان وجوه نقد
غلامرضا فرساد امان الهی[1] جوریه بنت محمد[2]
چکیده در این مقاله تلاش گردیده رابطه بین مدیریت سود و پیش بینی جریان وجوه نقد از دیدگاه متمایزی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد . متغیر وابسته مدیریت سود و متغیر های مستقل شامل: اندازه شرکت، بازده دارایی ها، رشد فروش شرکت، پیش بینی جریان وجه نقد در سنوات گذشته، نسبت ارزش بازار به دفتری و اهرم مالی است. بر اساس یافته های این تحقیق بهسرمایهگذاراندربورساوراقبهادارتهرانتوصیهمیشودشرکتهایی کهجریاننقدخودراارائهمیدهند تا حدی میتوانبهسودارائهشدهتوسطاینگونهازشرکتهااعتماد کرد،سودارائهشدهنشانازسودواقعیشرکتمیباشد و همچنین توصیه به سرمایهگذارانواعتباردهندگاندرارزشگذاریشرکتهاتوجه بهجریانوجوهنقدآنمی باشد،زیرایکیازابزارهایکنترلیمدیرانبرایکاهشمدیریتسودمیباشد علاوه بر آنکه سرمایهگذاراندرموردتصمیمگیریدربارهسرمایهگذاریدرشرکتها،برعواملونشانههایمدیریتواقعیسودوتاثیرآنهابرجریانهاینقدیبهعنوان شاخصیازعملکردشرکتتوجهداشتهباشند.
واژههای کلیدی:مدیریت سود، جریان نقد، بازده دارایی ها، اهرم مالی، اقلام تعهدی.
1- مقدمه سود یکی از اساسی ترین عناصر صورتهای مالی است که همواره مورد توجه استفاده کنندگان قرار گرفته است و از آن به عنوان معیاری برای ارزیابی تداوم فعالیت، کارایی و بازنگری ساختار قراردادهای نمایندگان واحدهای اقتصادی یاد می شود. در واقع سود ابزاری برای فائق آمدن بر مشکلات اندازه گیری و ارزیابی عملکرد موسسات است. کیفیت سود را می توان به سه دسته تقسیم کرد: پایداری سود، سطوح ارقام تعهدی و سودی که منعکس کننده معاملات اقتصادی مربوط است. از طرفی سود تعهدی که مبتنی بر اصل تحقق و شناسایی درآمد است ممکن است با جریانهای نقدی واقعی تطابق نداشته باشد ( دیچو و دیچو، 2002)[i]. همچنین میزان تطبیق سود شرکت با میزان جریانهای نقدی ایجاد شده نشاندهنده کیفیت اقلام تعهدی است. بنابراین، اختلاف بین سود تعهدی و جریان نقدی بعنوان معیار کیفیت سود مطرح است(فخاری و تقوی 1388). مرور مطالعات پیشین بیانگر آنست که روشهای زیر بعنوان معیارهای مناسب در این زمینه معرفی شده اند:
2- چارچوب نظری وپیشینه پژوهش تئوری وجوه بطور کامل نقطه نظر متشخص کردن و اختصاص را رها کرده و در برخورد با مشکلات و مسائل پیش روی حسابداری ار دیدگاه عملیاتی به تعامل با آنها می پردازد.در تئوری وجوه، حسابداری نه بر مبنای مالکیت و نه بر مبنای شرکت است. واحدی که بر مبنای آن ثبتها نگهداری و گزارشها ارائه می شوند، تحت عنوان گروهی از دارائیها تعریف می شوند. با عنایت به تئوری وجوه، هزینه، کاهش ناشی از تبدیل دارائیها به خدمات است، حتی اگر در تولید درآمد نباشد. با توجه به ماهیت تلفیقی خدمات بسیاری از مخارج، هزینه ها نمی توانند از دیدگاه رویدادی اندازه گیری شوند. از آنجا که ردیابی تمام تاثیرات ناشی از یک رویداد خاص غیرممکن می باشد، هزینه باید در یک جریان خاص و نه تنها یک رویداد اندازه گیری شود. در تئوری وجوه، درآمد، با اضافه شدن یک دارائی جدید شناسائی می شود. این افزایش می تواند در قالب وجوه باشد ولی لزوما اینگونه نیست. روسین و همکاران(2005)[ii]سودی را که پایدارتر باشد با کیفیت تر پنداشت. پنمن و ژانگ(2008)[iii] میزان توانائی سود در کسب عایدات آتی را به عنوان کیفیت سود در نظر گرفتند. با عنایت به محدودیتهائی که در مورد گزارش سود حسابداری مطرح می کنند، از نظر سرمایه گذاران، کیفیت سود شاخص بهتری محسوب می شود. جنکینز ولوری (2006)[iv] ، بر اساس چارچوب نظری FASB، ویژگیهای کیفی اطلاعات صورتهای مالی یعنی، مربوط بودن و قابل اتکاء بودن را بعنوان کیفیت سود مطرح کردند(خلیفه سلطانی و همکاران،1389). برخی از محققین نظیر ملندز و همکاران(2013)[v] این انگیزه ها را در سه دسته طبقه بندی کرده اند: 1) انگیزه افزایش رفاه سهامدارن 2) انگیزه تسهیل قابلیت پیش بینی سود 3) انگیزه رفاه مدیریت بعضی دیگر نظیر هیلی وهمکاران(2014)[vi] این انگیره ها را به شرح ذیل طبقه بندی نموده اند: 1) انگیزه های مربوط به بازار سرمایه 2) انگیزه های مربوط به قراردادهای مبتنی بر اعداد حسابداری 3) انگیزه های مربوط به قوانین چنویان(2013)[vii]هموارسازیسودتقسیمیوتوانپیش بینیآنراموردبررسیقراردادند. آنهادریافتنددرشرکتهاییکهسودتقسیمیبیشترهموارسازیمیشود، رشدسودتقسیمیازقابلیتپیشبینیکمتریبرخوارداراست. امادرشرکتهاییکهحداقلهموارسازیسود تقسیمیرادارند،رشدسودتقسیمیقابلپیشبینی است. درمقابلرشدعایداتبرایتمامشرکتهای موجوددرنمونهانتخابیقابلپیشبینیبود. تسنگ(2013)[viii]بهبررسیرابطهبینهموارسازی سودبانسبتسودآوریپرداختند. آنهادرابتدا162 شرکتعضوبورستایوانرادرقلمروزمانی2004الی 2012 موردبررسیقراردادندوبهایننتیجهرسیدندکه 27% شرکتهابههموارسازیسودمیپردازندورابطه منفیبینسودآوریوهموارسازیسودوجودداردوشرکتهاییکهسودآوریپایینتریدارندانگیزهبیشتری برایهموارسازیسوددارند. شنگ،لنوچنگ (2014) طیمطالعهایبرروی 5 شرکتهایپذیرفتهشدهدربورساوراقبهادارتایوانبه بررسیرابطهبینسودهایآتیوسیاستتقسیمسود پرداختند. نتایجتحقیقمزبورنشاندادسودتقسیمیبا سودهایواقعیدوسالآتیشرکتدرارتباطاست،واین یافتهخودرابهصورتوجودمحتوایاطلاعاتیدرسودهایتقسیمیبرایسرمایهگذارانتفسیرنمودند. کانسلروهمکاران ( 2014 ) طیمطالعهشرکت آمریکاییکهطیسالهای 2008تا 2012اقدامبه تقسیمسودنمودهبودندراموردبررسیقراردادند. ایشان یافتههایخودرابهاینصورتتفسیرنمودندکههم درآمدهرسهم،وهمجریانهاینقدیهرسهم،شاخص هایمناسبیبرایپیشبینیمیزانسودتقسیمیشرکت هابهشمارمیروند. آمیدووآبور ( 2013 ) طیمطالعهایباعنوان "سودآوری،جریانهاینقد،مالیات،درصدسهامداران عمدهونوسانهایسود" بیاننمودندکهسودآوری،جریان هاینقدوفرصتهایرشدعواملمؤثربرسودتقسیمی است. همچنین گول و همکاران (2014)[ix]حمایت از سهامداران را بعنوان یکی از انگیزه های بازار سرمایه پیشنهاد می کنند. آنها معتقدند که افزایش لحظه ای سود یک شرکت باعث کاهش دادن سهامداران آن خواهد شد و در نتیجه کاهش ارزش شرکت را در پی دارد. برای جبران این پدیده مدیران ممکن است که سود شرکت را هموار نموده تا از فرار سهامداران جلوگیری کنند و با این کار از سهامداران حمایت کنند تا ارزش شرکت حفظ شده و یا روند صعودی خود را طی نماید. مک اینیس و کالینز(2012)، در تحقیقی به تاثیر پیش بینی جریانهای وجه نقد بر کیفیت اقلام تعهدی و دستیابی به معیارها پرداختند. بنابر نظر آنها، هنگامی که تحلیلگران به پیش بینی سود و جریانهای نقدی عملیاتی می پردازند، قطعا در کنار آن، تخمینی از کلیت اقلام تعهدی عملیاتی نیز فراهم می کنند. طبق مفروضات آنها، این امر باعث افزایش شفافیت شده و در نتیجه هزینه های مورد انتظار ناشی از دستکاری در اقلام تعهدی به منظور مدیریت سود را بالا می برد. آنها نتیجه گیری می کنند که با وجود پیش بینی جریان وجه نقد، کیفیت اقلام تعهدی افزایش یافته و مدیریت بسمت سایر مکانیسمهای واقعی، مانند دستکاری فعالیتهای واقعی، جهت دستیابی به معیارهای از پیش تعیین شده حرکت می نماید. لو و لی(2012)، تحقیقی در مورد سودمندی تخمینهای حسابداری برای پیش بینی درآمدها و وجه نقد انجام داده اند. آنها اظهار می نمایند که:" تخمینها و پیش بینی ها در بیشتر اقلام صورتهای مالی جای دارند. این تخمینها بصورت بالقوه، باعث افزایش ارتباط بین اطلاعات مالی تهیه شده توسط مدیران، بمنظور انتقال به سرمایه گذاران و ایجاد دریچه ای رو به جلو برای آنها در مورد اطلاعات داخلی محسوب می گردد( مانند میزان وجوه قابل دریافت از مشتریان از محل مطالبات مشکوک الوصول). از سوی دیگر، کیفیت اطلاعات مالی با موارد زیر به خطر می افتد 1)افزایش مشکلات در تهیه پیش بینی های قابل اعتماد در جو اقتصادی متلاطم و سرکش فعلی و با این سرعت در حال تغییر و 2)استفاده های متعدد نادرست از تخمینها توسط مدیران و بمنظور دستکاری اطلاعات مالی. شیوع روزافزون تخمینها در خلال اطلاعات مالی، اعم از اینکه منجر به افزایش کیفیت آنها گردد یا خیر، همچنان جزئی از بحثهای ساختاری حسابداری محسوب می گردد." هادر و همکاران(2012) پژوهش خود را به بررسی تاثیر پیچیدگی اطلاعات و صورتهای مالی بر پیش بینی های وجه نقد اختصاص داده اند. به عقیده ی آنها تهیه صورت جریان وجه نقد با استفاده از بخش فعالیتهای عملیاتی و در روش غیر مستقیم، نوعی برگشت به عقب محسوب میگردد، زیرا، تعدیلات مورد نیاز را به نحوی ارئه می دهد که بر خلاف تعریف چارچوب مفهومی، رو به آینده و جذاب فرایند دارائیها، بدهیها و ذخایر است. به پیشنهاد آنها گرایش به برگشت اقلام تعهدی که در حال حاضر برای تهیه صورت جریان وجه نقد به روش غیر مستقیم اجباری می باشد، مجموعه ای غیر ضروریست، زیرا، باعث افزایش پراکندگی و اشتباهات در پیش بینی های وجه نقد می گردد. پبردشاو و همکاران(2013) در تحقیق خود به بررسی رابطه بین فعالیتهای مالی شرکت، پیش بینی های تحلیلگران و بازده سهام می پردازند. آنها در تحقیق خود مقادیر قابل تمسک و جامعی از فعالیتهای مالی شرکت را ارائه می نمایند و رابطه ای منفی بین این مقادیر و بازده سهام و قابلیت سودآوری آتی را به دست می آورند. آنها معتقدند که اهمیت آماری و اقتصادی نتایج حاصله، قویتر از آن چیزی است که در تحقیقات پیشین و با تمرکز بر دسته ای خاص از فعالیتهای مالی شرکت به دست آمده است. دویل و همکاران(2014)[x]، طی تحقیقی به بررسی این موضوع می پردازند که آیا مدیران برای رسیدن و دستیابی به سود پیش بینی شده توسط تحلیلگران، اقدام به شناسائی سودهائی خارج از ضوابط تعیین شده توسط GAAP می نمایند؟ تحقیق آنها بر این موضوع استوار است که مدیران، بصورتی فریبکارانه اقدام به شناسائی سود، بر خلاف اصول پذیرفته شده حسابداری و بمنظور دستیابی به انتظارات تحلیلگران مالی می نمایند. این نتیجه به اندازه ای محکم هست که باعث ایجاد کنترلهائی بر روی سایر ابزارهای دستیابی به معیارها(مانند ذخایر احتیاطی، هموارسازی واقعی سود و مدیریت انتظارات)گردد. آنها همچنین دریافتند که مدیران،هنگامی که به دلیل محدودیتهای ترازنامه ای، در استفاده از مدیریت سود توسط ذخایر با هزینه ی بیشتری مواجه می شوند، گرایش به خارج کردن هزینه های بیشتری از درآمدهای غیر مشمول GAAP می نمایند و به استفاده از ابزارهای فوق روی می آورند. در نهایت اینکه آنها دریافتند هنگامیکه سرمایه گذاران با درآمدهای مثبت غیر مترقبه همراه با درآمدهای خارج از GAAP روبرو می شوند، اقدام به کاستن از آن می نمایند. این امر بیانگر این است که بازار تا اندازه ای ماهیت فرصت طلبانه این درآمدها را تشخیص می دهد. پورحیدری و همکاران(1388)، به بررسی مقایسه ای توانائی پیش بینی اطلاعات صورت جریان وجه نقد به روش مستقیم و غیر مستقیم پرداخته اند. به گفته محققان اهداف این تحقیق عبارتند از اینکه: 1) آیا روش ارائه اطلاعات جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی اثر مهم و معناداری بر بر توانائی پیش بینی آن می گذارد؟ 2)آیا اطلاعات ناخالص دریافتها و پرداختهای نقدی نسبت به اطلاعات خالص دارای توانائی پیش بینی بالاتری هستند؟ با توجه به نمونه های انتخاب شده از بورس اوراق بهادار تهران، نتایج تحقیق نشان می دهد که ارائه اطلاعات جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی به روش مستقیم از توانائی پیش بینی بهتری در مقایسه با روش غیر مستقیم برخوردار می باشد. رضائی و همکاران(1393) به بررسی ارتباط خطای پیش بینی مدیریت از سود سال آینده و اقلام تعهدی سال جاری پرداختند. دلیل تمرکز این تحقیق بر روی پیش بینی سود مدیریت به جای سایر روشهای افشاء این است که پیش بینی سود، بازتابی از پروژه های مدیران است که بر ارزیابی دورنمای تجاری شرکت مبتنی است و از سوی دیگر، پیش بینی سود، کمی و تحقق پذیز است.
3- فرضیه های تحقیق این تحقیق دارای سه فرضیه می باشد. فرضیه اول: با ارائه پیش بینی از جریان وجوه نقد، مدیریت سود از طریق اجزاء سود کاهش می یابد. فرضیه دوم:با ارائه پیش بینی از جریان وجوه نقد، مدیریت سود فعالیتهای واقعی، افزایش می یابد. فرضیه سوم:با ارائه پیش بینی از جریان وجوه نقد، مدیریت انتظاراتبه سمت سود هدف افزایش می یابد.
دوره زمانی این تحقیق از ابتدای سال 1385 تا انتهای سال 1393 (یک دوره 9 ساله) در نظر گرفته شده است.شرکتهای مورد بررسی در این تحقیق در مجموع شامل 115 شرکت است. در این تحقیق جامعهآماریکلیهشرکتهای پذیرفتهشدهدربورساوراقبهادارتهران می باشد و برای نمونه گیری از روش حذفی هدفمند با در نظر گرفتن شرایط استفاده شده است:: 1) قبل از سال 1384 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند. 2) سال مالی شرکتهای نمونه منتهی به 29 اسفندماه باشد. 3) صورتهای مالی شرکتهای انتخاب شده طی دوره تحقیق به بورس اوراق بهادار ارائه شده باشد . اطلاعاتموردنیازاین تحقیق،بااستفادهاز روشمیدانیوازطریقبانکهایاطلاعاتیسازمان بورسواوراقبهادارتهران.گردآوری شده است.
4- روش تحقیق، متغیرها و فرضیه های تحقیق در تحقیق حاضر از روش اثباتی، نیمه تجربی و پس رویدادی برای انجام تحقیق و آزمون فرضیات مورد استفاده قرار گرفته است . جونز تفاوت سود و وجوه نقد عملیاتی را به عنوان اقلام تعهدی شناسایی می کند ودر این رویکرد عقیده حاکم بر اطلاعات موجود در وجوه نقد عملیاتی است و معیاری عینی تر برای ارزیابی عملکرد واقعی اقتصادی واحد تجاری است واز این رو کمتر می تواند مورد دستکاری مدیریت قرارگیرد. مدل کازنیک (1999): این مدل با افزودن تغیر در خالص نقد عملیاتی، مدل جونز را تعدیل می کند و دومین تغیر نسبت به الگوی جونز فرض برونزا بودن درآمدهاست. کوتاری و همکاران (2005) مدل جونز را با افزودن متغیر بازده داراییها (ROA) به عنوان یک متغیر کنترلی تعدیل کردند. در تحقیق حاضر فرض برونزا بودن درآمدها مورد استفاده قرار نگرفته پس مدل کارنیک بکار گرفته نمی شود و از طرفی (ROA) به عنوان یک متغیر مستقل در نظر گرفته شده است بر این اساس در تحقیق حاضر مدل جونز مورد استفاده قرار گرفت.
مدیریت سود: برای محاسبه میزان مدیریت سود از معیارمیزان قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری (( محاسبه شده از طریق الگوی تعدیل شده جونز(دچو و دیگران،1995) استفاده شده است، بدین صورت که هرچه این رقم کمتر باشد، کیفیت سود نیز بالاتر خواهد بود.که الگوی مورد استفاده بصورت رابطه 1 می باشد: رابطه (1):
که در این الگو داریم:
TACC: کل اقلام تعهدی که دوره t برای شرکت i وجود دارد. TA: ارزش دفتری کل دارایی ها در ابتدای دوره ∆sale : تغییرات در فروش خالص بین دو دوره tو t-1 ∆rec: تغییرات در حسابهای دریافتنی بین دو دوره tو t-1 PPE : دارایی های ثابت و تجهیزات پس از تخمین الگو، جملات باقیمانده ( ) به عنوان اقلام تعهدی اختیاری برای هر سال- شرکت در نظر گرفته شده و بوسیلهی نشان داده شده است. ABOCOST: مدیریت سود واقعی از طریق هزنه های تولید که از طریق رگرسیون به شکل رابطه 2 محاسبه می شود: رابطه (2):
Prod:بهای تمام شده کالای فروش رفته +اختلاف موجودی اول دوره و پایان دوره SALES: فروش خالص شرکت SALES : فروش سال t – فروش سال t-1 TA-1: ارزش دفتری کل دارایی ها ی شرکت در پایان دوره t-1 UE (3:احتمال دست یابی به سود هدف که از اختلاف سود پیش بینی شده با سود واقعی هر سهم بدست می آید.
SIZE : لگاریتم طبیعی اندازه شرکت ROA :بازده دارایی ها GSALES : رشد فروش شرکت POSTCF : پیش بینی جریان وجه نقد در سنوات گذشته MTB : نسبت ارزش بازار به دفتری LEV : اهرم مالی شرکت که از طریق نسبت ارزش دفتری بدهی ها بر ارزش دفتری سرمایه شرکت برای هر سال بدست خواهد آمد.
5- نتایج آمار توصیفی متغیرهای تحقیق با توجه به نزدیکی میانه و میانگین در بیشتر متغیرها و همچنین دیگر آمارههای بدست آمده از متغیرهای مختلف، میتوان نتیجه گرفت که کلیه متغیرها از توزیع مناسبی برخوردار هستند. جدول 1- آماره توصیفی متغیرها
منبع: یافته های پژوهشگر
UE=جریان نقد عملیاتی SIZE=لگاریتم طبیعی اندازه شرکت ROA= بازده دارایی ها GSALES= رشد فروش شرکت POSTCF= پیش بینی جریان نقد آتی MTB= نسبت ارزش بازار به دفتری LEV=اهرم مالی DA= اقلام تهعدی اختیاری ABOCOST= مدیریت سود واقعی از طریق هزینه های تولید
همانطور که در جدول2 نیز قابل مشاهده است، ضریب همبستگی میان متغیر های مستقل تحقیق در الگوها نشان از عدم وابستگی زیاد آنها به یکدیگر می باشد. همانگونهکهدرجدول3 دیدهمیشودسطحمعنیداریبرایآمارهکولموگروف–اسمیرنوفبیشتراز 5درصداست. پسفرضصفرردنمیشود،یعنیدادههابرایمتغیرهایوابستهازتوزیعنرمالپیرویمیکند.
جدول 2- ضریب همبستگی میان متغیرهای مستقل و وابسته در الگوهای تحقیق*
منبع: یافته های پژوهشگر
جدول 3- نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف
منبع: یافته های پژوهشگر
6- آزمون فرضیه ها فرضیه اول: با ارائه پیش بینی از جریان وجوه نقد، مدیریت سود از طریق اجزاء سود کاهش می یابد. رابطه (3): DA it= + post cf it +
فرضیه دوم: با ارائه پیش بینی از جریان وجوه نقد، مدیریت سود فعالیتهای واقعی، افزایش می یابد. رابطه (4): ABOCOST it= + post cf it +
فرضیه سوم: با ارائه پیش بینی از جریان وجوه نقد، مدیریت انتظاراتبه سمت سود هدف افزایش می یابد. رابطه (5): UE it= + post cf it +
نتایج آزمون تشخیصی F لیمر برای انتخاب از بین الگوهای دادههای ترکیبی معمولی در مقابل الگوی داده های تابلویی با اثرات ثابت به صورت جدول شماره (4) می باشد.
جدول4- نتایج آزمون تشخیصی F لیمر
منبع: یافته های پژوهشگر
با توجه به نتیجه بدست آمده از آزمون تشخیصی F لیمر، برای تخمین الگو از روش داده های ترکیبی معمولی استفاده می شود. نتایج تخمین الگو در جداول (5) تا (7) ارائه شده است.
جدول (5): نتایج تخمین الگو
منبع : یافته های پژوهشگر
با توجه به نتایج بدست آمده درجدول شماره 5 از برآورد الگو ، با توجه به آماره های F و سطح خطای بدست آمده برای آن که برابر با (000/0) و کمتر از سطح خطای 01/0 میباشد، در نتیجه در سطح اطمینان 99/0 می توان بیان کرد که در کل الگو به خوبی برازش شده و از معناداری بالایی برخوردار است. همچنین با توجه به مقدار آماره دوربین واتسون بدست آمده برای الگو (858/1) می توان بیان کرد که خودهمبستگی سریالی میان جملات باقیمانده های الگوی تحقیق وجود ندارد. همچنین با پیش بینی جریان نقد (016/0) و سطح خطا بدست آمده (023/0) کمتر از سطح خطای 5 درصد بوده در نتیجه این فرضیه در سطح اطمینان 90/0 مورد تأیید قرار میگیرد.یعنی بین پیش بینی جریان نقد و مدیریت سود از طریق اجزا رابطه مثبت و معناداری برقرار است.
آزمون فرضیه دوم با توجه به نتایج بدست آمده در جدول شماره 6 از برآورد الگو ، با توجه به آماره های F و سطح خطای بدست آمده برای آن که برابر با (000/0) و کمتر از سطح خطای 01/0 میباشد، در نتیجه در سطح اطمینان 99/0 می توان بیان کرد که در کل الگو به خوبی برازش شده و از معناداری بالایی برخوردار است. همچنین با توجه به مقدار آماره دوربین واتسون بدست آمده برای الگو (704/1) می توان بیان کرد که خودهمبستگی سریالی میان جملات باقیمانده های الگوی تحقیق وجود ندارد. همچنین پیش بینی جریان نقد (0188/0) و سطح خطا بدست آمده (050/0) کمتر از سطح خطای 10 درصد بوده در نتیجه این فرضیه در سطح اطمینان 90/0 مورد تأیید قرار میگیرد.یعنی بین پیش بینی جریان نقد و مدیریت سود فعالیتهای واقعی رابطه مثبت و معناداری برقرار است.
جدول 6- نتایج تخمین الگو
منبع: یافته های پژوهشگر
آزمون فرضیه سوم با توجه به نتایج بدست آمده در جدول شماره 7 از برآورد الگو ، با توجه به آماره های F و سطح خطای بدست آمده برای آن که برابر با (000/0) و کمتر از سطح خطای 01/0 میباشد، در نتیجه در سطح اطمینان 99/0 می توان بیان کرد که در کل الگو به خوبی برازش شده و از معناداری بالایی برخوردار است. همچنین با توجه به مقدار آماره دوربین واتسون بدست آمده برای الگو (592/2)، می توان بیان کرد که خودهمبستگی سریالی میان جملات باقیمانده های الگوی تحقیق وجود ندارد. همچنین با توجه ضریب متغیر پیش بینی جریان نقد (006/0) و سطح خطا بدست آمده (931/0) بیشتر از سطح خطای 10 درصد بوده در نتیجه این فرضیه در سطح اطمینان 90/0 مورد تأیید قرار نمیگیرد.یعنی بین پیش بینی جریان نقد و مدیریت انتظارات سود رابطه معناداری برقرار نیست.
جدول 7- نتایج تخمین الگو
منبع: یافته های پژوهشگر
7- بحث و نتیجهگیری مدیریت سود عبارت است از رفتار آگاهانه ای که به منظور کاهش نوسانات دوره ای سود شکلمی گیرد (بدری 1378) که طبیعتا باید تاکید کرد که این رفتار آگاهانه با نوعی قضاوت و اعمال نظر همراه است که می تواند ارزیابی مدیریت سود را به شکل ذهنی و فاقد معیاری مشخص درآورد. حال نکته مهم در این جا آشکار می شود و آن این که حتی افرادی که مدیریت سود را مثبت ارزیابی می کنند نیز به گونه ای معترفند که در یک بازار غیر کارا چنین پدیده ای می تواند منجر به گمراهی استفاده کنندگان شود، که این امر بخصوص در ایران که کارایی بازارش مورد تردید است حائز اهمیت خاصی است. باید توجه شود که یکی از مهمترین اطلاعات در دسترس سرمایه گذاران در خصوص تصمیم گیریهای مختلف مالی و اقتصادی، گزارش های مالی مستخرج از سیستم حسابداری شرکتها می باشند. در این خصوص باید توجه شود که شایر یکی از مهمترین معیارهای تصمیم گیری سرمایه گذاران در بازار سهام در خصوص خرید، فروش و یا نگهداشت سهام شرکت ها افق زمانی و آینده قابل پیش بینی آنها در خصوص سودآوری و به ویژه تولید جریان های وجه نقد عملیاتی می باشد. شواهد بیانگر آنست که پیش بینی جریانهای نقدی منجر به ایجاد محدودیتهایی در مدیریت فرصت طلبانه سود خواهد شد، زمانی که مدیریت،پیش بینی جریان وجوه نقد را منتشر می نماید، از قبل متعهد به ارائه ترکیب معینی از درآمد، با استفاده از اقلام تعهدی در مقابل جریانات نقدی میگردد، که در نتیجه منجر به کاهش درجه آزادی در مدیریت سود می گردد. باتوجهبهنتیجهبدستآمدهبهسرمایهگذاراندربورساوراقبهادارتهرانتوصیهمیشودشرکتهایی کهجریاننقدخودراارائهمی کنند اطمینان داشته باشند که تا حدودی میتوانبهسودارائهشدهتوسطاینگونهازشرکتهااعتمادکرد ونتبجه گرفت که سودارائهشدهنشانازسودواقعیشرکتمیباشد سرمایهگذارانواعتباردهندگاندرارزشگذاریشرکتهابهجریانوجوهنقدآنتوجهبسیارینمایندزیرایکیازابزارهایکنترلیمدیرانبرایکاهشمدیریتسودمیباشد سرمایهگذاراندرموردتصمیمگیریدربارهسرمایهگذاریدرشرکتها،برعواملونشانههایمدیریتواقعیسودوتاثیرآنهابرجریانهاینقدیبهعنوانشاخصیازعملکردشرکتتوجهداشتهباشند باتوجهبهاینکهکشفمدیریتسودواقعیتوسطحسابرسانبهسختیانجاممیگیردپیشنهادمیشودجامعهحسابدارانرسمیایرانوسازمانحسابرسیبهعنوانفعالانعرصهحسابداریدرکشور،باآموزشحسابرسانخود،شرکتهایموردرسیدگیراازپیامدهایآتیمدیریتسودازطریقدستکاریفعالیتهایواقعیآگاهسازند سازمانبورساوراقبهاداربایدبهشکلیسرمایهگذارانبالقوهرابااطلاعرسانیصحیح،شرکتهاییراکهبهمدیریتسودواقعیرویمیآورند،بهسرمایهگذارانمعرفیکندتاآنهابطورآگاهانهومتناسببااهدافکوتاهوبلندمدتخویشاقدامبهسرمایهگذارییاعدمسرمایهگذاریدرچنینشرکتهاینمایند. ملزمکردنشرکتهایپذیرفتهشدهدربورسبهارائهپیشبینیجریانوجوهنقدکهمنجربهبالارفتنشفافیتاطلاعاتیوسطحکیفیتحقیقاتخواهدشد. باتوجهبهنتایجبدستآمدهدراینمطالعهضروریاستکهسرمایهگذارانتوجهبیشتریبهارائهپیشبینیجریانوجوهنقدداشتهباشند. بهسرمایهگذاراندربورساوراقبهادارتهرانتوصیهمیشودتاویژگیهایکیفیسودرادرمدلهایتصمیمگیریخوددرنظرگرفتهوآنرادرتصمیمگیریهایخودمدنظرقراردهند باتوجهبهنتایجودستاوردهایتحقیقپیشنهادمیشودکهسرمایهگذاراندرارزیابیشرکتهایپذیرفتهشدهدربورس،علاوهبربررسیوضعیتسوددهیوبازدهحاصلازسهامشرکت،بهروندجریاننقدیشرکتنیزتوجهداشتهباشند سرمایهگذاران،بستانکارانوتحلیلگراننیزدربررسیاینکهآیامدیریتبهمدیریتسودرویآوردهاستیاخیر،بایدبههردونوعدستکاریفعالیتهایواقعیودستکاریاقلامتعهدیاختیاریتوجهکنندوایننکتهرادرنظرداشتهباشندکهمدیرانایندوگزینهازمدیریتسودبهعنوانجایگزینیکدیگراستفادهمیکنند. رشدوتوسعههرعلمیدرپرتوتحقیق هایمنسجمیاستکهبهصورتعلمیوهدفمندانجاممی شوند. باافزایشحیطه یتحقیق هاوبهبودروش هایتحقیقدرعلوم،اینامیدوجودداردکههرچهبهتروبیشترتوسعه یعلوممختلفشکلگیردوراحتیوآسایشبیشتریعایدجوامعبشریشود. بهدلیلنوبودنموضوعسرمایهانسانیجایآنداردکهمطالعاتوبررسیهایزیادیدربارهآنانجامشود.
1- عضو هیئت علمی گروه آموزشی حسابداری ، واحدتهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، نویسنده اصلی و مسئول مکاتبات . g.f1966@yahoo.com | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
فهرست منابع 1) پورحیدری، امید، مهدی ناظمی اردکانی و امیر محمدی، (1388)، بررسی مقایسهای توانایی پیشبینی اطلاعاتصورتجریانوجوهنقدبهروشمستقیموروشغیرمستقیم. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 57، صص 17-32. 2) فخاری، حسین و سید روح الله تقوی، (1388)، کیفیت اقلام تعهدی و مانده وجه نقد. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 57، صص 69-84. 3) خلیفه سلطانی، سید احمد، مهناز ملانظری، و سجاد دل پاک، (1389)، ارتباطخطایپیشبینیسودمدیریتواقلامتعهدی. دانش حسابداری، شماره 3، صص 59-76. 4) رضایی، علی و محمدرضا عباس زاده، (1393)، بررسیتحلیلیتاثیرتواناییپیشبینیاجزایتعهدیوجریانهاینقدیبرکیفیتسودپیشبینیشده. مجله دانش و توسعه، شماره 38، صص 159-155. 5) Agrawal, A., Cooper, T., 2009. Corporate Governance Consequences of Accounting Scandals: Evidencefrom Top Management, CFO and Auditor Turnover. Working Paper, University of Alabama.
6) Beneish, M.D., 1999. Incentives and Penalties Related to Earnings Overstatements That Violate GAAP. the Accounting Review 74 (October),PP. 425–457.
7) Beyer, A., 2008, Financial Analysts' Forecast Revisions and Manager’s Reporting Behavior, . Journal of Accounting and Economics 46, PP.334–348.
8) Call, A., Chen, S., Tong, Y., 2009. Are Earnings Forecasts Accompanied By Cash Flow Forecasts More Accurate? Review of Accounting Studies 14, PP.358–391.
9) Chen, Zhilan, Cheung, Yan-Leung,(2013) Ownership Concentration, Firm Performance And Dividend Policy in Hong Kong, Pacific-Basin Finance Journal, 28: PP.231-249,.
10) Dechow, P., 1994. Accounting Earnings and Cash Flows as Measures of Firm Performance: the Role of Accruals. Journal of Accounting and Economics 18, PP.3–42.
11) Dechow, P. & S. Ross. (2004). The Persistence of Earnings and Cash Flows and the Role of Special Items, Implications for theAccrual Anomaly. Working Paper, PP. 1-61.
12) Doyle, J.T., Jennings, J., Soliman, M.T., 2014, Do Managers Define Non GAAP Earnings to Meet or Beet Analyst Forecasts?, Journal of Accounting and Economics.
13) Feroz, E.H., Park, K., Pastena, V.S., 2008. The Financial and Market Effects of the SEC’S Accounting and Auditing Enforcement Releases. Journal of Accounting Research 29 (Supplement), PP.107–142.
14) Francis, J., LaFond, R., Olson, P.M., Schipper, K., (2004)."Costs of Equity and Earnings attributes". The Accounting Review79 (4), PP.967–1011.
15) Graham, J., Harvey, C., Rajgopal, S., 2005. The Economic Implications of Corporate Financial Reporting. Journal of Accounting and Economics 40, PP.3–73.
16) Gul F . Jaggi B., (2014). "AuditorIndependence : Evidence on the Joint Effets of Auditor Tenure andNon-Audit Fees". Auditing: A Journal of Practice and Theory, Vol.32, Issue 4, PP.110-122.
17) Healy, M., Wahlen, J., (2014). A review of the Earnings Management literature and its Implications for Standard setting. Accounting Horions 13,PP. 360–382.
18) Healy, P. (2014). The Effect of Bonus Schemes on Accounting Decisions. Journal of Accounting and Economics (7),PP. 85-107.
19) Hribar, P., Nichols, C., 2007. The Use of unsigned Earnings Quality Measures in Tests of Earnings Management. Journal of Accounting Research 45, PP. 1017–1054.
20) Jenkins, D. and U. Velury. (2006). "Does Auditor Tenure Impact the Reporting of Conservative earnings"? Working paper, University of Delaware.
21) Melendrez, K., Schwartz, W., Trombley, M., 2013. Cash Flow and Accrual Surprises: Persistence and Return Implications. Journal of Accounting, Auditing, and Finance, 23 (4), PP.573-592.
22) Nikkinen, J.,Sahlstrom, P., Impact Of An Accounting Environment On Cash Flow Prediction, Journal of Accounting, Auditing, and Taxation 13,PP. 39–52.
23) Penman, Stephen H., and X-J Zhang. (2008). Accounting Conservatism, the Quality of Earnings, and Stock Returns. Accounting Review (April), PP. 237.
24) Revsine, L., D. Collins, B. Johnson. (2005). Financial Reporting and Analysis. Prentice Hall, Upper Saddle Reiver, New Jersey.
25) Skinner, D., Sloan, R., 2012. Earnings Surprises, Growth Expectations and Stock Returns or don’t Let an Earnings Torpedo Sink Your Portfolio. Review of Accounting Studies 7 (2/3),PP.289-312.
26) Watts, R., Zimmerman, J.(1999). Positive Accounting Theory, Englewood Cliffs, Prentice-Hall, Inc.
27) Wolk, Harry I., James L. Dodd, Michael G. Tearney. (2004). Accounting Theory. 6th ed. Thomson South-Western
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,203 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,309 |