اثر تدخینی عصاره هگزانی سه گونه اکالیپتوس (microtheca Eucalyptus ،E. globules و E. camaldulensis) بر شپشه دندانه‌دار Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera: Silvanidae)

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 14، شهریور 1392، صفحه 55-45   

نویسندگان

مونا فلاحی^* ؛ احمد حیدری؛ سعید محرمی پور؛ سهراب ایمانی؛ عارف معروف

چکیده

مشکلات ناشی از مصرف آفت­کش­های شیمیایی و مصنوعی بر محیط زیست و انسان موجب گرایش به استفاده از آفت­کش­هایی با منشاء گیاهی و طبیعی برای کنترل آفات شده است. گیاه اکالیپتوس با دارا بودن خواص آفت کشی به عنوان یک گیاه بالقوه می‌تواند بدین منظور مورد مطالعه قرار گیرد. در این تحقیق اثر کشندگی عصاره هگزانی سه گونه اکالیپتوسEucalyptus globules ،  E. microthecaو E. camaldulensis روی مراحل مختلف رشدی شپشه دندانه­دارOryzaephilus surinamensis  مورد بررسی قرار گرفت .در این آزمایش لارو و حشره کامل به مدت 24 ساعت در دمای 1 ± 28 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد در معرض عصاره هگزانی اکالیپتوس قرار گرفتند و پس از محاسبه تلفات، مقادیر LC₅₀ و LC₉₀ محاسبه گردید. مقادیر LC₅₀ عصاره هگزانی سه گونه اکالیپتوسE. microtheca ، E. globulesو E. camaldulensisبه ترتیب 1507 و 1552 و1608 میکرولیتر بر لیتر هوا برای مرحله حشره کامل و 2078 و 2172 و 2229 میکرولیتر بر لیتر هوا برای لارو برآورد گردید. بر اساس مقادیر به دست آمده، حشرات کامل نسبت به لاروها به عصاره هگزانی اکالیپتوس حساس‌تر بودند.

کلیدواژه‌ها

اثر تدخینی؛ عصاره هگزانی؛ شپشه دندانه دار؛ اکالیپتوس

مراجع

Aniss, P. C. & Waterford, C. J. 1996. Alternatives-chemicals, pp. 272-321 in: Bell, C. H., Price, N. & Chakrabrat, B. (Eds) The Methyl Bromide Issue, John Wiley & Sons.

Banks, H. J. & Fields, P. G. 1995. Physical methods for insect control in stored-grain ecosystems. In: Jayas, D. S., White, N. D. G. and Muir, W. E. (Ed), Stored-Grain ecosystem, pp. 353-409 Marcel Dekker, New York.

BagheriZenoz, A. 1994. Protection Technology of Agricultural Products. Tehran University Press, Iran.

Burkholder, W. E. 1990. Practical use of pheromones and other attractants for stored-product insects. P. 497-516 In: Ridgway, R. L., Silverstein, R. M., Inscoe, M. N. (Eds), Behavior-Modifying Chemicals for Insect Management: Applications of Pheromones and Other Attractants. Marcel Dekker, New York, USA.

Chaubey, M. K. 2006. Toxicity of essential oils from Cuminum cyminum (Umbelifereae), Pipper nigrum (Piperaceae) and Foeniculum vulgare (Umbelliferae) against Tribolium castaneum Herbst (Coleoptera: Tenebrionidae). Electronic Journal of Environmental, Agricultural and Food chemistry, 34: 1719-1727.

Chaudhry, N. Q. 2000. Phosphine resistance, Pesticide Outlook, June 2000, 88-91.

Georghiou, G. P. & Saito, T. 1989. Pest Resistance to pesticide. Challenges and prospects. Plenum press.

Kheradmand, K., Sadat Noori ,S. A. &Sabahi, Gh. 2010. Repellent effects of essential oil from Simmondasia chinensis (Link) against Oryzaephilus surinamensis L. And Callosobruchus maculatus F. Research Journal of Agricultural Sciences, 1(2): 66-68.

Lu, J., & Wu, Sh., 2009. Bioactivity of essential oil from Ailanthus altissima bark against 4 major stored-grain insect. African Journal of Microbiology Research, 4(3): 154-157.

Mansoori Jajaei, Sh. & Maroof, A. 2004. Study on control Callosobruchus maculates with four medical plants: Neem, Oregano, Eucalyptus and Garlic. Proceeding of the 16^th Iranian Plant Protection Congress, Tabriz, Iran.

Mathews, G. A. 1993. Insecticide application in stores. In: Mathews, G.A. & Hislor, E.C. (Eds.), Application technology for crop protection (eds). CAB International, UK.

Modarres Najafabadi, S., Fanaei, H. & Gholamian, Gh. 2004. Study on Eucalyptus Product Uses (Seed and Leaf powder) on stored product pests of wheat and barley in Sistan region – Iran. Proceedings of the 16^th Iranian plant Protection Congress, Tabriz University, Tabriz, Iran.

Negahban, M. & Moharramipour, S. 2007. Fumiugant toxicity of Eucalyptus intertxta, Eucalyptus sargentii and Eucalyptus camaldulensis against stored product beetles. Journal of Applied Entomology, 131(4): 256-261.

Pal, R. K., Tripathi, R. A. & Prasad, R., 1996. Relative toxicity of certain plant extracts to Khapra beetle, Trogoderma granarium. Annals of Plant Protection Sciences, 4(1): 35-37.

Papachristos, D. P. & Stumopoulos, D. C. 2004. Fumigant toxicity of three essential oils on the eggs of Acanthoscelides obtectus (say) (Coleopteran: Bruchidae). Journal of Stored Products Research, 40(5), 517-528.

Rajendran, S. & Srianjini, V. 2008. Plant product as fumigants for stored- product insect control. Journal of Stored Products Research, 44:126-135.

Robertson, J. L. & Preisler, H. K. 1992. Pesticide Bioassay With Arthropods. CRC press, Newyork.

Santon, J. P., Prates ,H. T. Waquil, J. M. & Olivera, A. B. 1997. Evolution of plant origin product pests. Journal of Agricultural Entomology, 86(10): 185-194.

Shaaya, E., Kostyukovski, M., Eilberg, J. & Sukprakam, C. 1997. Plants oils as fumigants and contact insecticide for the control of stored – product insects. Journal of Stored Products Researech, 33(1):7-15.

Shaaya, E., Ravid, u., Paster, N., Juven, B., Zisman, U. & Pissarev, V. 1991. Fumigant toxicity of essential oils against Flour major stored- products insects. Journal of Chemical Ecology, 17(3): 499-504.

Tapondjou, A. L., Alder, C., Fontem, D. A., Bouda, H. & Reichmuth, C. 2005. Bioactivites of cymol and essential oils Cupressus  sempervirens and Eucalyptus saligana against Sitophilus zeamais Motschulsky and Tribolium confusum du val. Journal of Stored Product Research, 41: 91-102.